Airbus là công ty hàng không vũ trụ hàng đầu châu Âu chuyên sản xuất máy bay thương mại. Bên cạnh đó, tập đoàn này cũng chế tạo nhiều dòng máy bay không người lái (UAS) cao cấp mà nổi bật trong số đó là chiếc UAS sắp ra mắt SIRTAP. Là UAS chiến thuật được Airbus thiết kế để thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau, SIRTAP được điều khiển từ xa và có thể hoạt động trong những môi trường khắc nghiệt nhất.
SIRTAP có phạm vi bay hơn 2.000 km, trọng lượng cất cánh tối đa đạt 750 kg và hoạt động được trong sức gió mạnh hơn 37 km/giờ. Nó có khả năng truyền tín hiệu trực tiếp tầm gần (LOS) lẫn tầm xa (BLOS) thông qua vệ tinh (SATCOM).
Ở tầm gần, UAS phát tín hiệu trực tiếp tới trạm điều khiển mặt đất mà không cần trung gian trong phạm vi tối đa 10 km. Còn ở tầm xa, nó sử dụng vệ tinh làm trung gian: UAS gửi tín hiệu đến vệ tinh, sau đó vệ tinh chuyển tiếp chúng đến trạm mặt đất, nhờ vậy phạm vi có thể lên tới hàng trăm hoặc hàng ngàn km.
SIRTAP có chiều dài 7,3 mét, sải cánh 12 mét và cao 2,2 mét.
Thiết kế
SIRTAP có phạm vi bay hơn 2.000 km, trọng lượng cất cánh tối đa đạt 750 kg và hoạt động được trong sức gió mạnh hơn 37 km/giờ. Nó có khả năng truyền tín hiệu trực tiếp tầm gần (LOS) lẫn tầm xa (BLOS) thông qua vệ tinh (SATCOM).
Ở tầm gần, UAS phát tín hiệu trực tiếp tới trạm điều khiển mặt đất mà không cần trung gian trong phạm vi tối đa 10 km. Còn ở tầm xa, nó sử dụng vệ tinh làm trung gian: UAS gửi tín hiệu đến vệ tinh, sau đó vệ tinh chuyển tiếp chúng đến trạm mặt đất, nhờ vậy phạm vi có thể lên tới hàng trăm hoặc hàng ngàn km.
SIRTAP có chiều dài 7,3 mét, sải cánh 12 mét và cao 2,2 mét.
SIRTAP có trần bay 6.400 mét với thời gian bay hơn 20 giờ. Tốc độ hành trình 90 km/giờ và tốc độ tối đa có thể đạt 110 km/giờ.
Máy bay có bốn cánh, gồm hai cánh ở thân và hai đuôi thăng bằng tạo thành hình chữ V, nó còn có một cánh quạt 3 lưỡi ở sau đuôi và được điều khiển bằng 1 động cơ. Tất cả những cánh này đều dễ dàng được tháo rời để vận chuyển trong các container tiêu chuẩn, vì vậy rất phù hợp để chuyên chở trên bộ lẫn trên không. Một vận tải cơ cỡ nhỏ như Airbus C-295 có thể chứa vừa 2 chiếc SIRTAP chỉ trong một chuyến bay.
Phạm vi nhiệt độ để SIRTAP hoạt động hiệu quả là từ -40°C đến +50°C.
Được trang bị 3 càng đáp, UAS này phù hợp để hoạt động trên đường băng không thảm nhựa dài 800 mét. Nó có khả năng tự động lăn bánh, rẽ và dừng lại trên mặt đất mà không cần con người can thiệp. Tính năng này dựa vào cảm biến để phát hiện chướng ngại vật, tuân theo các vạch kẻ đường và giữ khoảng cách với các vật thể khác.
Ngoài ra, chiếc UAS này còn có lợi thế lớn khi mua bán trên thị trường quốc tế do không chứa các thiết bị công nghệ quân sự nhạy cảm bị liệt vào Quy định buôn bán vũ khí quốc tế của Hoa Kỳ.
Nhiệm vụ và tải trọng
SIRTAP được thiết kế cho các nhiệm vụ tình báo, giám sát và trinh sát (ISR) và phù hợp cho cả hoạt động trên bộ lẫn trên biển. Máy bay có thể được triển khai nhanh chóng tới một địa điểm cụ thể để kiểm tra chi tiết và thu thập thông tin toàn diện về mục tiêu.
Khả năng ISR vũ trang bao gồm hộ tống cho đoàn xe, giám sát khu vực, bảo vệ lực lượng quân sự và giám sát hàng hải. Bên cạnh đó, SIRTAP còn được trang bị khả năng giám sát biên giới nhằm quản lý luồng di cư, kiểm soát an ninh biên giới và tiến hành hoạt động tìm kiếm và cứu nạn ở các khu vực xa xôi. Với Tây Ban Nha, khả năng này có thể hữu ích để kiểm soát luồng di dân từ Bắc Phi, đặc biệt là ở Ceuta.
Quảng cáo
Ngoài ra, nó có thể giám sát các hoạt động bất hợp pháp như cướp biển, buôn bán ma túy, đánh bắt cá trái phép, cũng như hỗ trợ công tác chữa cháy.
Sau ISR, SIRTAP có thể mở rộng khả năng để đạt tới năng lực ISTAR (ISR bổ sung chức năng chỉ định mục tiêu). Trong đó, SIRTAP sẽ chỉ định chính xác một mục tiêu có giá trị cao và chuyển tiếp tọa độ mục tiêu đó đến các hệ thống vũ khí để tiến hành một cuộc tấn công kịp thời.
SIRTAP có thể mang tải trọng nặng tới 180 kg và độ cao sẽ thay đổi tùy vào tải trọng nó đang chở. Các tải trọng mà SIRTAP được trang bị rất đa dạng gồm: Các hệ thống cảm biến quang điện/hồng ngoại/chỉ thị bằng laser (EO/IR/LD), radar khẩu độ tổng hợp/chỉ báo mục tiêu di chuyển trên mặt đất (SAR/GMTI), radar đa năng (MPR), hệ thống nhận dạng tự động (AIS) và cảm biến SIGINT. Đặc biệt, cảm biến SIGINT thu thập thông tin tình báo bằng cách chặn tín hiệu, bất kể là thông tin liên lạc giữa con người (COMINT) hay là các tín hiệu điện tử khác (ELINT).
Các nhà thầu chính
Quảng cáo
SIRTRAP có 4 nhà thầu lớn được Airbus lựa chọn. Trong đó Sener Group phát triển hệ thống truyền dữ liệu tầm gần (LOS), Volz Servos của Đức cung cấp bộ truyền động DA 26 cho hệ thống làm mát khoang tải trọng, Amper Group sản xuất hệ thống liên lạc bằng giọng nói cho SIRTAP và UAV Navigation-Grupo Oesia của Tây Ban Nha cung cấp giải pháp điều hướng và kiểm soát.
Mô hình SIRTAP được trưng bày tại triển lãm quốc phòng ở Tây Ban Nha.
Tháng 11/2023, Airbus đã ký hợp đồng với Bộ Quốc phòng Tây Ban Nha để cung cấp 27 máy bay SIRTAP và 9 trạm kiểm soát mặt đất, cùng với 2 hệ thống mô phỏng dành để huấn luyện bay cho Không quân nước này. Chuyến bay đầu tiên của SIRTAP dự kiến diễn ra vào năm 2025.
SIRTAP là một bước tiến trong công nghệ giám sát trên không. Với các cảm biến hiện đại, khả năng xử lý dữ liệu thời gian thực và hệ thống thông tin liên lạc mạnh mẽ, SIRTAP hứa hẹn sẽ đổi mới không chỉ hoạt động tình báo quân sự mà còn cả công tác ứng phó cháy rừng của Tây Ban Nha.
Theo [1], [2], [3].
