Ngày nay khi chọn mua laptop, anh em quan tâm những tiêu chí gì nếu không xét đến cấu hình? Cách chúng ta làm việc đã thay đổi kể từ đại dịch, xu hướng thiết kế laptop cũng khác xưa nên mình nghĩ sẽ có những tiêu chí mới đối với laptop ngày nay. Dĩ nhiên không phải chiếc máy nào cũng thỏa mãn tất cả các tiêu chí anh em đề ra, chúng ta nhiều khi phải hy sinh được cái này mất cái kia, chỉ là chọn những tiêu chí ưu tiên và chấp nhận khuyết điểm. Dưới đây là những tiêu chí mà mình nghĩ khi mua laptop văn phòng, phổ thông cần phải xem xét, mời anh em chia sẻ thêm.
Vào thời điểm laptop còn chạy Windows XP, Vista cho đến tận Windows 7 thì rất nhiều mẫu máy khi đó dù cao cấp vẫn có thiết kế vỏ bằng nhựa. Càng về sau thì xu hướng vỏ kim loại trở nên phổ biến hơn, ngoại trừ một số mẫu máy giá rẻ dùng vỏ nhựa để cắt giảm chi phí thì từ trung cấp trở lên, đa phần laptop ngày nay đều có vỏ kim loại một phần hoặc toàn bộ. Việc các hãng sản xuất chuyển sang làm vỏ kim loại cũng là để khiến chiếc laptop chắc chắn hơn, cao cấp hơn. Chế tác máy bằng kim loại cũng phần nào giúp các hãng thể hiện được nét riêng trong thiết kế, là thứ để cạnh tranh với các hãng khác.
Cá nhân mình thì giờ vẫn ưu tiện chọn máy có vỏ kim loại. Vật liệu ưa thích của mình là hợp kim magnesium bởi mình thường dùng các dòng máy trạm, máy doanh nhân của HP, ThinkPad vốn sử dụng loại vật liệu này. Ưu điểm của nó là độ bền cao, lại nhẹ. Vợ mình cũng đang xài một chiếc Fujitsu dùng vỏ magnesium nhẹ chưa đến 1 kg. Vỏ nhôm phổ biến hơn và thiết kế cũng đa dạng hơn bởi nó mềm, dễ chế tác hơn so với magnesium. Chiếc laptop giờ đây cũng là một vật dụng thời trang, thể hiện cá tính của người sở hữu nên mình nghĩ vỏ kim loại nên là một tiêu chuẩn khi mua máy bởi nó khiến chiếc máy trông đẹp hơn, lịch sự và cao cấp hơn. Vỏ kim loại có thể là chỉ mặt nắp máy (mặt A) hoặc toàn bộ máy, điều này còn tùy vào phân khúc giá nhưng ít nhất phải có mặt A là kim loại. Giờ anh em ra chọn mua máy thì cũng sẽ bắt gặp đa phần máy có thiết kế kim loại hơn nhựa.
Vỏ kim loại
Vào thời điểm laptop còn chạy Windows XP, Vista cho đến tận Windows 7 thì rất nhiều mẫu máy khi đó dù cao cấp vẫn có thiết kế vỏ bằng nhựa. Càng về sau thì xu hướng vỏ kim loại trở nên phổ biến hơn, ngoại trừ một số mẫu máy giá rẻ dùng vỏ nhựa để cắt giảm chi phí thì từ trung cấp trở lên, đa phần laptop ngày nay đều có vỏ kim loại một phần hoặc toàn bộ. Việc các hãng sản xuất chuyển sang làm vỏ kim loại cũng là để khiến chiếc laptop chắc chắn hơn, cao cấp hơn. Chế tác máy bằng kim loại cũng phần nào giúp các hãng thể hiện được nét riêng trong thiết kế, là thứ để cạnh tranh với các hãng khác.
Cá nhân mình thì giờ vẫn ưu tiện chọn máy có vỏ kim loại. Vật liệu ưa thích của mình là hợp kim magnesium bởi mình thường dùng các dòng máy trạm, máy doanh nhân của HP, ThinkPad vốn sử dụng loại vật liệu này. Ưu điểm của nó là độ bền cao, lại nhẹ. Vợ mình cũng đang xài một chiếc Fujitsu dùng vỏ magnesium nhẹ chưa đến 1 kg. Vỏ nhôm phổ biến hơn và thiết kế cũng đa dạng hơn bởi nó mềm, dễ chế tác hơn so với magnesium. Chiếc laptop giờ đây cũng là một vật dụng thời trang, thể hiện cá tính của người sở hữu nên mình nghĩ vỏ kim loại nên là một tiêu chuẩn khi mua máy bởi nó khiến chiếc máy trông đẹp hơn, lịch sự và cao cấp hơn. Vỏ kim loại có thể là chỉ mặt nắp máy (mặt A) hoặc toàn bộ máy, điều này còn tùy vào phân khúc giá nhưng ít nhất phải có mặt A là kim loại. Giờ anh em ra chọn mua máy thì cũng sẽ bắt gặp đa phần máy có thiết kế kim loại hơn nhựa.
Màn hình phân giải FHD
Nói đi nói lại thì màn hình FHD vẫn là một tiêu chuẩn trên laptop ngày nay, độ phân giải thấp hơn FHD như HD 1280 x 720 px hay HD+ 1600 x 900 px đã không còn xuất hiện phổ biến trên laptop phổ thông, có chăng chỉ là một số mẫu máy giá rẻ hoặc là tùy chọn trên một số dòng máy doanh nghiệp. Với nhu cầu làm việc đa nhiệm ngày một cao thì màn hình FHD tỉ lệ 16:9 cho không gian đủ lớn và đáp ứng được nhu cầu này. Thêm nữa là với đá số máy tính chạy Windows, hệ điều hành của Microsoft lẫn các phần mềm cho Windows vẫn thân thiện với độ phân giải FHD hơn là các độ phân giải cao như 2K hay 4K. Dĩ nhiên cao hơn vẫn tốt hơn nhưng phân giải cao cũng sẽ khiến máy hao pin hơn, vì vậy FHD đối với mình là lựa chọn tiêu chuẩn và cân bằng cho laptop văn phòng.
Hiện tại đang có xu hướng chuyển dịch sang các độ phân giải cao hơn trên laptop, 2K đang dần phổ biến hơn, tỉ lệ 16:10 cũng đang được các nhà làm laptop khai thác triệt để, chưa kể là các công nghệ tấm nền mới như OLED, mini LED. Vì vậy đến thời điểm này thì mình nghĩ chúng ta không còn lý do để mua máy có màn hình phân giải thấp hơn FHD.
Thực tế còn những yếu tố khác nữa như tốc độ làm tươi, loại tấm nền, độ sáng, HDR bên cạnh độ phân giải. Anh em chơi game thì sẽ cần tốc độ làm tươi cao, anh em làm ảnh, đồ họa thì sẽ cần tấm nền chất lượng có độ phủ màu rộng và độ chính xác màu cao … Mình chỉ đưa ra tiêu chí cho laptop văn phòng và phổ thông.
Bàn phím và bàn rê phải ngon
Đối với mình thì bàn phím laptop là một tiêu chí hàng đầu, không thể bỏ qua. Mới tuần trước mình có đi xem một chiếc máy là Intel NUC M15 - một chiếc máy nhãn trắng, do TongFang sản xuất cho Intel. Chiếc máy này có rất nhiều thứ hay nhưng rốt cuộc mình lại không chọn nó vì bàn phím gõ khá chán. Ở phân khúc giá dưới 30 triệu, Intel NUC M15 quá ngon khi màn hình phân giải FHD tấm nền IPS cao cấp, lại được hoàn thiện kiểu glossy với lớp kính long lanh. Cấu hình máy cũng rất tốt với dòng Tiger Lake, máy 15,6" nhưng lại mỏng và khá nhẹ, vỏ nhôm hoàn thiện tốt, đầy đủ cổng Thunderbolt. Khi ra trực tiếp trải nghiệm máy thì bàn phím của nó khiến mình chán hẳn bởi nó khá nông, cảm giác gõ không thích tay trong khi lại cần lực bấm khá lớn để nhấn. Mình có nhu cầu gõ phím cao, bàn phím laptop gõ không thoải mái sẽ ảnh hưởng ít nhiều đến năng suất làm việc. Dĩ nhiên có thể xài bàn phím cơ, bàn phím gắn ngoài nhưng đa phần thời gian mình vẫn xài bàn phím laptop cho gọn. Ngoài ra, tùy nhu cầu sử dụng mà chúng ta cũng phải cân nhắc có cần bàn phím số hay không bởi ngày nay nhiều mẫu máy dù có cỡ 15,6" đã bị cắt bỏ bàn phím số do thiết kế máy gọn hơn nhờ viền màn hình mỏng.
Về phần bàn rê thì laptop giờ đã được trang bị bàn rê tốt hơn, dùng driver Microsoft Precision Touchpad để hỗ trợ các thao tác cử chỉ trên Windows 10/11. Nếu anh em xài chuột ngoài thì không sao nhưng nếu thích xài bàn rê trên laptop hơn thì cảm giác nhấn chuột và độ ồn (tiếng click) của cú nhấn khá quan trọng. Thiết kế bàn rê giờ tích hợp 2 phím chuột vào dưới bàn rê thay vì phím rời như xưa, chúng ta có thể nhấn vào hầu hết các vị trí trên bàn rê. Bàn rê phía trên cơ bản vẫn là một miếng vật liệu phẳng, nếu nút bấm bên dưới quá nặng thì anh em xài lâu sẽ mau mỏi ngón tay. Tiếng lụp cụp khi nhấn nếu quá to sẽ ảnh hưởng đến người khác.
Cổng kết nối cần có USB-C
Quảng cáo
Cổng USB-C giờ ngày càng phổ biến và nó gần như là trang bị bắt buộc với laptop đời mới. Đối với mình thì trên máy cần có 1 cổng USB-C, nó có thể chỉ hỗ trợ kết nối dữ liệu (USB 3.2 Gen1 hoặc Gen2), thêm nhiều tính năng hơn thì càng tốt. Cổng USB-A truyền thống vẫn còn đó và nó vẫn rất hữu ích nhưng về lâu dài khi thiết kế máy mỏng hơn, cổng USB-C sẽ lên ngôi và bằng chứng là nhiều chiếc máy cao cấp hiện nay không còn cổng USB-A, chỉ có cổng USB-C. Các loại phụ kiện dùng cổng USB-C cũng đang xuất hiện ngày một nhiều hơn, chẳng hạn như tai nghe USB-C, smartphone dùng cáp sạc 2 đầu USB-C, đầu đọc thẻ nhớ USB-C … Có thể lúc này anh em chưa cần xài tới nó ngay nhưng khi cần thiết mà thiếu cổng USB-C thì rất khó chịu.
Webcam 1080p
Để đáp ứng nhu cầu hội họp trực tuyến ngày một nhiều thì các hãng làm laptop đã bắt đầu nâng cấp chất lượng webcam trên máy từ 720p lên 1080p. Độ phân giải cao hơn thì ít nhiều cho hình ảnh rõ nét hơn và nếu anh em có nhu cầu lớn về gọi video thì cần cân nhắc đến yếu tố này. Tuy nhiên, để kiểm tra chất lượng webcam ra sao thì tốt nhất là anh em nên cầm máy trải nghiệm trực tiếp. Chỉ cần mở ứng dụng Camera trên Windows 10/11 lên là có thể xem được webcam.
Cũng cần phải tránh những thiết kế webcam kỳ lạ. Nhiều hãng vì lý do muốn làm máy viền mỏng nên đã di dời webcam sang chỗ khác. XPS 13 khi xưa có vị trí đặt webcam ở cạnh dưới và được gọi là “webcam chiếu cằm hay webcam soi mũi (nosecam)” vì góc ghi hình từ dưới lên thay vì trực diện như vị trí ở cạnh trên màn hình. Một số hãng còn lắp webcam ẩn dưới bàn phím như Huawei MateBook hay tích hợp vào bản lề như Gigabyte Aero.
Tại sao mình lại nói nên tránh các vị trí webcam này thì trước đây khi mình sử dụng chiếc Gigabyte Aero và gọi cho đồng nghiệp thì bản thân mình thấy khuôn mặt không tự nhiên, không lịch sự bởi ánh mắt luôn nhìn vào màn hình trong khi webcam nằm dưới. Người đối diện sẽ cảm thấy mình thiếu tôn trọng khi không nhìn vào họ mà lại nhìn đi chỗ khác. Mình buộc phải nhìn thẳng vào cái webcam để đưa ánh mắt trực diện vào ống kính nhưng đổi lại sẽ không quan sát được những gì trên màn hình để trao đổi, rất bất tiện.
Quảng cáo
Có thể nâng cấp được?
Thật sự thì ngày một nhiều các hãng làm laptop thiết kế máy với nhiều linh kiện hàn chết lên bo mạch, không thể nâng cấp về sau. RAM hàn chết và tương lai có thể là SSD hàn chết, chẳng hạn như dòng XPS 13 mới của Dell có SSD hàn chết không thể nâng cấp. Có nhiều lý do khiến các hãng làm máy hàn linh kiện trên bo mạch và không cho chúng ta nâng cấp. Một trong số đó là việc có thể khai thác các linh kiện tiêu thụ điện năng thấp, chẳng hạn như RAM LPDDR4, LPDDR5 có điện áp hoạt động thấp hơn so với DDR4/DDR5 nhưng chúng chỉ có thể hàn trên bo mạch, không dùng được dưới dạng thanh SO-DIMM. Ngoài ra việc hàn linh kiện lên bo mạch cũng cho phép nhà sản xuất giảm độ dày của máy và trọng lượng. Vì vậy, anh em khi mua máy sẽ phải chọn luôn dung lượng RAM, 8 GB hoặc 16 GB hoặc hơn, điều này tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng của mỗi người.
Mình thì mình vẫn muốn chiếc laptop có thể nâng cấp được ít nhất là SSD. Trong tình huống cấu hình máy mặc định chỉ có SSD 128 GB và nhu cầu lưu trữ về sau cao hơn thì anh em vẫn có thể mua ổ khác thay thế hoặc gắn thêm vào máy nếu máy có 2 khe M.2.
