Theo thống kê mới nhất của hãng nghiên cứu thị trường Ycharts, Apple chính là công ty có giá trị thị trường lớn nhất thế giới ở thời điểm này - xấp xỉ 500 tỉ USD (gần 5 lần GDP của Việt Nam). Sở hữu hàng trăm tỉ USD trong ngân quỹ cùng những kết quả kinh doanh kỉ lục, “Quả táo cắn dở” có thừa tiềm lực để phát triển và ứng dụng những công nghệ thân thiện với môi trường - một khía cạnh quan trọng trong đường lối phát triển lâu dài của các hãng công nghệ.
Bài viết dưới đây không nhằm phân tích các tính năng của sản phẩm Apple, vốn đã quá quen thuộc và có thể gây nhàm chán, mà đi sâu vào một khía cạnh khác: Mức độ “xanh” của các trung tâm dữ liệu, các công trình xây dựng mà Apple đang sở hữu.
Tạo nguồn năng lượng tái tạo tại chỗ
Từ khi được ra mắt vào tháng 6/2011, đã xuất hiện những lời chỉ trích cho rằng iCloud là dịch vụ điện toán đám mây phá hoại môi trường nhất. Lí do? “Xương sống” của iCloud - Trung tâm dữ liệu Apple đặt tại Maiden, North Carolina chủ yếu sử dụng năng lượng từ than. Trong điều kiện hoạt động hết công suất, mỗi ngày trung tâm dữ liệu này tiêu tốn khoảng 20 MW điện, tương ứng với … 130 tấn than loại tốt.
Bài viết dưới đây không nhằm phân tích các tính năng của sản phẩm Apple, vốn đã quá quen thuộc và có thể gây nhàm chán, mà đi sâu vào một khía cạnh khác: Mức độ “xanh” của các trung tâm dữ liệu, các công trình xây dựng mà Apple đang sở hữu.
Tạo nguồn năng lượng tái tạo tại chỗ
Sơ đồ trung tâm dữ liệu Maiden, North Carolina.
Từ khi được ra mắt vào tháng 6/2011, đã xuất hiện những lời chỉ trích cho rằng iCloud là dịch vụ điện toán đám mây phá hoại môi trường nhất. Lí do? “Xương sống” của iCloud - Trung tâm dữ liệu Apple đặt tại Maiden, North Carolina chủ yếu sử dụng năng lượng từ than. Trong điều kiện hoạt động hết công suất, mỗi ngày trung tâm dữ liệu này tiêu tốn khoảng 20 MW điện, tương ứng với … 130 tấn than loại tốt.
Đáp lại những lời chỉ trích trên, Apple lập tức khởi động dự án xây dựng hệ thống điện mặt trời và pin nhiêu liệu (fuel cells) tư nhân lớn nhất nước Mĩ. Hãng cũng tự tin khẳng định trên trang web của mình: Maiden sẽ là trung tâm dữ liệu thân thiện với môi trường nhất thế giới sau khi hệ thống này được hoàn thành. Vì sao Apple lại mạnh miệng như vậy?
Năng lượng mặt trời
Từ nay đến năm 2013, Apple dự định xây dựng hai trạm thu năng lượng mặt trời – một nằm cạnh, một nằm cách trung tâm dữ liệu Maiden vài km. Chúng được cấu thành từ các pin mặt trời hiệu suất cao và được hỗ trợ bởi hệ thống xác định hướng chiếu sáng hiện đại nhất hiện nay. Theo ước tính, hai trạm này sẽ sản xuất được khoảng 84 triệu kWh điện “sạch” mỗi năm.
Pin nhiêu liệu
Bloom Energy - loại pin nhiên liệu được sử dụng tại trung tâm dữ liệu Maiden.
Hệ thống pin nhiêu liệu sẽ được đưa vào vận hành ngay từ cuối năm nay, cung cấp thêm cho trung tâm dữ liệu 40 triệu kWh điện/năm. Tổng cộng, mỗi năm ba hệ thống đạt 124 triệu kWh, tương ứng với lượng tiêu thụ điện của trên 1 vạn hộ gia đình tại Mĩ. Lượng điện năng bổ sung này sẽ đáp ứng được 60% nhu cầu sử dụng điện của trung tâm dữ liệu, qua đó làm giảm thiểu đáng kể ô nhiễm môi trường.
Năng lượng tái tạo từ các nguồn địa phương
Các nguồn năng lượng được Apple sử dụng tại trung tâm dữ liệu Maiden.
60% nhu cầu điện năng sẽ được đáp ứng bởi nguồn năng lượng tái tạo tại chỗ, nhưng Apple không chỉ dừng lại ở đó - hãng sẽ “giải quyết” 40% còn lại bằng cách mua năng lượng sạch từ các nguồn địa phương. Cả hai phía sẽ có lợi trong thương vụ này; một mặt, trung tâm dữ liệu Apple được đảm bảo về năng lượng, mặt khác, uy tín của các hãng đối tác sẽ được khẳng định, qua đó nguồn vốn đầu tư vào các dự án năng lượng trong khu vực cũng vì thế mà tăng lên. Trong dài hạn, đây chính là đóng góp không nhỏ của Apple trong bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế của địa phương đó.
Quảng cáo
Thiết kế giúp tối đa hóa hiệu quả sử dụng năng lượng
Bên cạnh nguồn năng lượng, sử dụng năng lượng sao cho có hiệu quả cũng là một trong những yếu tố quan trọng nói lên mức độ thân thiện với môi trường của các công trình xây dựng. Maiden đã giải quyết rất tốt bài toán này, và trở thành trung tâm dữ liệu đầu tiên đạt chứng chỉ LEED Bạch kim do US Green Building Council cấp. Viết tắt của “Leadership in Energy and Environmental Design”, LEED là hệ thống chuẩn hóa của Mỹ về các công trình xây dựng có chất lượng bảo vệ môi trường cao. LEED đề ra 4 cấp độ xếp loại từ thấp tới cao: Đạt chuẩn, Bạc, Vàng và Bạch kim.
Mẫu chứng chỉ LEED Bạch kim.
Để đủ điều kiện đạt chứng chỉ LEED bạch kim, trung tâm dữ liệu Maiden phải vượt qua một loạt tiêu chuẩn đánh giá khắt khe, bao gồm: Hiệu quả về tiết kiệm năng lượng, hiệu quả về tiêu thụ nước sinh hoạt, hiệu quả về sưởi ấm, sử dụng vật liệu tại chỗ và tái sử dụng vật liệu dư thừa. Hãy cùng điểm qua những yếu tố giúp Maiden vượt qua những yêu cầu nêu trên:
- Hệ thống trữ nước giúp cải thiện hiệu quả làm lạnh. Hệ thống này giúp chuyển 10400 kWh điện từ giờ cao điểm sang tiêu thụ ở giờ thấp điểm.
- Trong điều kiện thời tiết lạnh hoặc ban đêm, không khí mát ở bên ngoài được đẩy vào trong hệ thống thông qua một bộ hâm nước (waterside economizer). Thiết bị này, cùng với hệ thống trữ nước nêu trên, là đủ để tản nhiệt cho toàn hệ thống trong khoảng ¾ ngày mà không cần bất cứ biện pháp tản nhiệt nào khác.
Quảng cáo
- Việc quản lý các khoang chứa không khí lạnh đạt được độ chính xác gần như tuyệt đối. Hệ thống quạt làm mát có tốc độ được điều chỉnh tự động sao cho phù hợp nhất với các luồng không khí lưu thông trong khoang máy.
Mái của trung tâm dữ liệu Maiden, nhìn từ trên cao.
- Mái nhà được thiết kế để tối đa hóa hiệu ứng nhà kính, tận dụng phản xạ năng lượng mặt trời.
- Hệ thống chiếu sáng được cấu thành từ các đèn LED có tích hợp cảm biến chuyển động.
- Nguồn điện được giám sát và phân tích liên tục trong quá trình hoạt động.
- Nguồn điện được truyền với hiệu điện thế cao, qua đó giúp làm giảm điện năng hao phí.
Những dụng cụ vệ sinh cũng phải đảm bảo tiêu chuẩn.
- Các vật dụng vệ sinh phải không gây ô nhiễm và có khả năng tự phân hủy.
- Tất cả các loại sơn, thảm và nguyên liệu khác không được chứa các chất hữu cơ dễ bay hơi.
- Quá trình xây dựng sử dụng 14% vật liệu tái chế; trong đó bao gồm 93% chất thải xây dựng từ các bãi rác và 41% các loại nguyên liệu đã qua sử dụng trong bán kính 800 km xung quanh trung tâm này.
Triển vọng về một đế chế xanh: Không còn xa
Trung tâm dữ liệu Maiden chỉ là một trong những đại diện tiêu biểu của đế chế Xanh mà Apple đang dần thiết lập. Các chi nhánh Apple tại Austin – Texas, Sacramento – California, Cork – Ai Len và Munich – Đức đều sử dụng 100% năng lượng tái tạo được. Trụ sở chính của hãng tại Cupertino, California thậm chí còn được trang bị hệ thống pin nhiên liệu (tương tự như ở Maiden). Theo ước tính của Apple, bằng các biện pháp trên, mỗi năm hãng giảm thải được trên 30000 tấn CO2 ra môi trường.
Trung tâm dữ liệu mới nhất của Apple, đặt tại Prineville, Oregon được hứa hẹn sẽ có mức độ thân thiện với môi trường không thua gì Maiden. Điểm khác biệt duy nhất ở đây là việc Apple sẽ không mất công xây dựng hệ thống cung cấp năng lượng của riêng mình, vì nguồn năng lượng sạch trong khu vực là rất sẵn có, bao gồm cả năng lượng gió, thủy điện và địa nhiệt.
Bàn về môi trường, cựu Tổng thống Mĩ John F.Kennedy từng nói: "Đừng để sự hùng mạnh của chúng ta làm ảnh hưởng đến tương lai của Trái Đất". Các hãng công nghệ, trong đó có Apple, đã có những sản phẩm góp phần "phát minh lại" các ngành công nghiệp, thay đổi hoàn toàn cách sống của con người. Trở thành những công ty với khối tài sản khổng lồ, bên cạnh mục tiêu lợi nhuận, đã đến lúc họ trở thành những người đi đầu trong quá trình phát triển những công nghệ thân thiện hơn với môi trường. iPhone, iPad đã trở thành các sản phẩm đi tiên phong cho toàn thế giới học hỏi; và hãy mong rằng đế chế xanh mà Apple đang gây dựng cũng sẽ làm được điều tương tự.
