Câu chuyện được chính David Shayer, một trong những kỹ sư lâu năm tại Apple, một trong những người góp công phát triển chiếc máy iPod chia sẻ trên TidBits. Cụ thể hơn là, một đối tác sản xuất thiết bị cho Bộ Năng lượng Mỹ đã cố gắng biến một chiếc iPod trở thành thiết bị được cho là có thể đo nồng độ phóng xạ. Điều đáng ngạc nhiên là, chỉ có 4 người ở Apple biết về dự án này, Shayer là một trong số đó:
“Tôi là kỹ sư phần mềm thứ hai được Apple thuê để phát triển dự án iPod vào năm 2001. Khi ấy mảng marketing của Apple thậm chí còn chưa nghĩ ra cái tên iPod, mà vẫn đang dùng tên mã nội bộ của sản phẩm là P68. Kỹ sư phần mềm đầu tiên sau này trở thành giám đốc phát triển phần mềm cho iPod, người giao nhiệm vụ và công việc cho tôi. Tôi là người viết phần mềm hệ thống cho iPod, và sau đó là viết cơ sở dữ liệu SQLite để chiếc máy có thể theo dõi mọi bài hát cài trong máy. Theo thời gian, tôi đã làm việc với gần như tất cả những phần mềm của iPod, ngoại trừ audio codec cho phép biến file nhạc số MP3 và AAC thành tín hiệu âm thanh.”
Câu chuyện đến tận bây giờ mọi người mới biết được khởi đầu vào năm 2005:
“Đấy là một ngày trời xám xịt cuối năm 2005. Tôi ngồi ở bàn làm việc, viết phần mềm phục vụ cho chiếc iPod thế hệ mới sẽ ra mắt vào năm sau. Không gõ cửa, giám đốc mảng phần mềm iPod, sếp của sếp tôi bất chợt đi vào và đóng cửa lại. Ông không vòng vèo: “Tôi có nhiệm vụ đặc biệt cho anh. Sếp anh không biết gì hết. Anh sẽ giúp hai kỹ sư của Bộ Năng lượng Mỹ tạo ra một cái iPod đặc biệt. Chỉ báo cáo lại với tôi nhé”.”
Vấn đề là, công việc của Shayer chỉ là giúp hai kỹ sư của Bechtel, đối tác dân sự phát triển thiết bị cho Bộ Năng lượng Mỹ, giúp họ hiểu rõ hơn cách chiếc iPod hoạt động, nên chính Shayer cũng không biết cụ thể chiếc iPod tuyệt mật sẽ có chức năng gì. Nghe quá trình giống hệt như những bộ phim điệp viên của Hollywood anh em xem, nhưng đây là đời thật. Apple không được biết chính phủ muốn làm gì, còn đối tác của chính phủ Mỹ thì không được đụng vào máy chủ của Apple hay những công cụ phát triển phần cứng và phần mềm của Apple. Thậm chí cái iPod dùng để phát triển thành thiết bị tối mật cũng phải đi mua ngoài tiệm chứ Apple không cho.
Tất cả những gì Shayer biết là Bechtel muốn nhồi nhét thêm phần cứng vào trong iPod để thu thập dữ liệu, dữ liệu gì và phần cứng gì thì là tuyệt mật, và những phần cứng được thêm vào trong chiếc máy nghe nhạc phải có khả năng vượt qua quá trình kiểm tra, ngay cả khi kết nối iPod với máy tính cũng không được để lộ:
“Họ đã thêm những phần cứng đặc biệt vào bên trong iPod, thứ có thể ghi lại dữ liệu họ muốn đo đạc một cách bí mật. Họ rất cẩn trọng để chắc chắn rằng chính tôi cũng không được nhìn thấy phần cứng đó, và đúng thật là tôi chẳng biết gì.
Chúng tôi bàn về cách giấu dữ liệu đo đạc tốt nhất. Là một kỹ sư lưu trữ, tôi đưa ra ý tưởng tạo ra một phân vùng ổ riêng chỉ để lưu trữ dữ liệu. Theo cách đó, ngay cả khi ai đó cắm chiếc iPod đã được chỉnh sửa vào Mac hay PC, iTunes vẫn sẽ coi nó là một chiếc iPod bình thường, và nó vẫn sẽ hiển thị trên Mac Finder hay Windows Explorer như một chiếc máy nghe nhạc như hàng triệu chiếc khác. Họ thích ý tưởng đó.
Kế đến, họ muốn tìm ra cách đơn giản nhất để bắt đầu và dừng đo đạc dữ liệu. Chúng tôi tìm tùy chọn sâu nhất trong đường dẫn của menu và thêm một mục với cái tên không gây chú ý ở cuối đường dẫn đó. Tôi đã giúp họ viết lệnh cho phép bắt đầu đo dữ liệu theo cách bí mật nhất có thể. Nói cách khác, ngoài tính năng này ra, chiếc iPod đó hoạt động như mọi chiếc iPod khác.”
Máy iPod thế hệ thứ 5 trang bị ổ cứng dung lượng tương đối lớn, nên có rất nhiều chỗ trống lưu dữ liệu, lớp vỏ có thể tháo ra để lắp đặt thêm phần cứng bên trong mà không để lại bất kỳ dấu vết nào, và quan trọng nhất là hệ điều hành của nó không được Apple chứng thực số, nên rất dễ hack. Dù Shayer không biết hai kỹ sư Bechtel đang làm gì, nhưng “dự án tuyệt mật” mà đối tác thực hiện cho Bộ Năng lượng Mỹ cho thấy không ít bằng chứng mà Shayer tin rằng họ đang muốn biến chiếc iPod trở thành một chiếc máy đo nồng độ phóng xạ:
Quảng cáo
“Tôi đoán là Paul và Matthew muốn tạo ra một thứ gì đó giống máy đo Geiger nhưng có thể đo một cách bí mật. Nó là một thứ gì đó nhân sự của Bộ Năng lượng có thể vừa dùng vừa giấu nó. Một thứ nhìn không đáng nghi ngờ, chơi được nhạc, và hoạt động y hệt như một chiếc iPod. Bạn có thể đi vòng quanh thành phố, nghe những bản nhạc mình thích, trong khi cùng lúc có thể đo đạc nồng độ phóng xạ và ghi lại bằng chứng để đi tìm những thứ như uranium bị đánh cắp hoặc bằng chứng của một quả bom bẩn được phát triển, mà công chúng không hoảng sợ khi thấy thiết bị trong tay bạn. Giống như mọi thiết bị điện tử khác, Máy đo Geiger giờ càng lúc càng nhỏ, như Radiation Alert Monitor 200, nhìn nó đâu khác gì chiếc iPod đâu.”
Shayer chia sẻ thêm: “Chỉ có 4 người ở Apple biết về dự án tuyệt mật này: Tôi, giám đốc phần mềm iPod, phó chủ tịch phụ trách mảng iPod và phó chủ tịch phụ trách phần cứng. Giờ không còn ai trong số chúng tôi vẫn làm ở Apple. Không có bằng chứng văn bản, mọi cuộc đối thoại đều là ngồi với nhau. Nếu bạn hỏi Apple về dự án iPod đấy, bạn sẽ nhận được câu trả lời như thường lệ “miễn bình luận”, và nhân sự PR cũng sẽ nói với bạn rằng Apple thực sự không có thông tin lưu trữ nào của dự án ấy.
Nhưng giờ thì bạn biết rồi đấy.”
Theo Tidbits, 9to5Mac
