Tóm tắt nhanh:
- Đại cử tri đoàn là một nhóm 538 người được bầu chọn ra, họ sẽ đại diện cử tri (người dân Mỹ) để bầu chọn tổng thống.
- Mỗi bang sẽ có lượng đại cử tri bằng với số Dân biểu + Thượng nghị sĩ. Ví dụ tiểu bang Washington có 10 Dân biểu và 2 Thượng nghị sĩ → có 12 đại cử tri. Riêng Thủ đô Washington D.C (Quận Columbia) có 3 đại cử tri.
- Hiến pháp Mỹ quy định số lượng Dân biểu tối đa của Hạ viện là 435 vị (nghĩa là có thể ít hơn nhưng không được vượt quá 435), và số lượng tối đa Thượng nghị sĩ là 100 vị → số đại cử tri đoàn là 435 + 100 + 3 = 538.
- Đại cử tri đoàn hoạt động trên nguyên tắc The Winner Gets All - tức là ứng viên giành được nhiều hơn số phiếu phổ thông sẽ thắng toàn bộ số phiếu đại cử tri. Vì có nhiều hơn 2 ứng cử viên ra tranh cử, nên ứng viên không cần phải đạt được trên 50% số phiếu phổ thông để thắng số phiếu của đại cử tri.
- Có 48/50 tiểu bang tuân theo luật The Winner Takes All này, trừ 2 tiểu bang Maine và Nebraska.
- Maine (Me) và Nebraska (Ne) là 2 tiểu bang nhỏ, có ít phiếu, Maine có 4 phiếu đại cử tri và Nebraska có 5 phiếu đại cử tri. Năm 1972 tiểu bang Me quy định nếu ứng viên nào đạt trên 34% phiếu phổ thông thì được chia 1 phiếu, vì vậy năm 2020 ông Biden chỉ thắng được 3 phiếu còn ông Trump được 1 phiếu. Tương tự, năm 1992 tiểu bang Ne ra đạo luật chia 5 phiếu thành tỷ lệ 3-2 hoặc 4-1, ứng viên thua cuộc vẫn có thể giành được tối đa 2 phiếu đại cử tri → Năm 2020 ông Trump thắng 4 phiếu, ông Biden được 1 phiếu.
Năm 2020 ông Biden thắng cử với kết quả 306 phiếu đại cử tri. Giả sử nếu ông Biden thua 2 bang Pennsylvania và Georgia, đồng thời chỉ thắng được 2/4 phiếu ĐCT bang Maine thì ông Biden chỉ được tối đa 269 phiếu (306 - 20 - 16 - 1 = 269), không đủ 270 phiếu để thắng cử. Lúc này cả 2 ông Biden và Trump đều có 269 phiếu bằng nhau, bắt buộc cả 2 đều phải chú trọng 2 tiểu bang Maine và Nebraska vì 1 phiếu cũng có thể mang tính quyết định.
- Đã từng có tổng cộng 167 đại cử tri không tuân thủ cam kết The Winner Takes All, mặc dù cử tri bầu cho ứng viên A nhưng họ không bỏ phiếu cho A mà “lật phiếu” chuyển bầu cho ứng viên khác hoặc bỏ phiếu trắng, vì họ cảm thấy A không đáng tin. Tuy nhiên sự “lật phiếu” đó không làm thay đổi kết quả chiến thắng của tổng thống thắng cử được cử tri bầu chọn.
- Một đạo luật ban hành năm 2019 đã ràng buộc đại cử tri phải cam kết sẽ bầu cho ứng viên được người dân bầu chọn. Nếu họ “lật phiếu” thì sẽ bị Quốc Hội thay thế bởi đại cử tri dự bị.
- Ứng viên tranh cử tổng thống phải đạt được ít nhất 270 phiếu đại cử tri để thắng cử (Elected President).
- Nếu không có ứng viên nào đạt được ít nhất 270 phiếu (trên tổng số 538 phiếu), lúc này Hạ viện sẽ chọn ra 3 ứng viên có số phiếu cao nhất để bầu chọn tổng thống, Thượng viện chọn ra 2 ứng viên phó tổng thống có phiếu cao nhất để bầu phó TT.
- Trong lịch sử Mỹ, có 2 lần Hạ viện đã bầu chọn tổng thống là năm 1800 và 1824, và Thượng viện từng 1 lần bầu chọn Phó TT vào năm 1836.
- Ngày bầu cử là ngày 5/11. Đại cử tri đoàn sẽ họp ngày 17/12 để bầu tổng thống. Ngày 6/1 (năm 2025) kiểm phiếu đại cử tri và tuyên bố ứng viên thắng cử.
- Đương kim phó tổng thống (kiêm chủ tịch Thượng viện) sẽ là người gõ búa tuyên bố người thắng cử tổng thống là ai. Ngày 20/1/2025 là ngày tổng thống thứ 47 của Hoa Kỳ sẽ tuyên thệ nhậm chức.
- Ở Mỹ có nhiều đảng phái chính trị, tuy nhiên 2 đảng mạnh nhất và thay phiên nhau cầm quyền là đảng Dân Chủ (Democrats) và đảng Cộng Hòa (Republican). Màu xanh dương là đảng DC và màu đỏ là đảng CH. Tương tự, tiểu bang theo DC sẽ gọi là tiểu bang xanh (Blue State) và tiểu bang theo CH sẽ gọi là tiểu bang đỏ (Red State).
- Năm nay ứng viên của Cộng Hòa là cựu TT Donald Trump, ứng viên của Dân Chủ là đương kim phó tổng thống Kamala Harris.
Mời anh em đọc thêm bài viết giới thiệu Cử Tri Đoàn do Bộ Ngoại giao, Tiểu bang Washington đăng tải:
Đại Cử Tri Đoàn là một quy trình, không phải là địa điểm hay đoàn thể.
Mỗi ứng cử viên tranh cử Tổng Thống trong tiểu bang của quý vị sẽ chọn ra một nhóm người được gọi là các đại cử tri (còn được gọi là nhóm). Các đảng chính trị sẽ chọn ra đại cử tri thông qua hệ thống bỏ phiếu kín và tham dự đại hội, thường diễn ra vào mùa xuân của năm bầu cử tổng thống.Bang Washington có 12 lá phiếu bầu của Đại Cử Tri Đoàn. Số lượng đại cử tri được phân bổ cho mỗi tiểu bang đến từ phái đoàn Quốc Hội của tiểu bang: một đại biểu đại diện cho mỗi dân biểu trong Hạ Viện Hoa Kỳ và một đại biểu đại diện cho mỗi thượng nghị sĩ trong Thượng Viện Hoa Kỳ. Tiểu Bang Washington có 10 dân biểu trong Hạ Viện Hoa Kỳ và hai Thượng Nghị Sĩ Hoa Kỳ.
Bốn mươi tám tiểu bang, bao gồm bang Washington, sử dụng nguyên tắc “người chiến thắng được tất cả”; ứng cử viên tổng thống nào nhận được nhiều phiếu bầu nhất trong tiểu bang của chúng ta sẽ có quyền nhận được tất cả các phiếu đại cử tri của Tiểu bang Washington.
Luật được thông qua năm 2019 quy định mỗi đại cử tri phải bỏ phiếu cho đảng và ứng cử viên tổng thống mà họ làm đại cử tri. Mỗi đại cử tri phải ký tên vào cam kết phục vụ và điền vào lá phiếu bầu tổng thống và phó tổng thống cho những người được đề cử của đảng đã chỉ định họ. Khi đại cử tri điền vào lá phiếu vi phạm cam kết nói trên hoặc để phiếu trống, đại cử tri đó sẽ được thay thế bằng đại cử tri dự phòng.
Quy Trình và Thủ Tục
Tổng cộng có 538 đại cử tri toàn quốc bỏ phiếu bầu Tổng Thống và Phó Tổng Thống Hoa Kỳ. Một ứng cử viên phải giành được 270 trong tổng số 538 phiếu đại cử tri để trở thành Tổng Thống. Nếu không ứng cử viên tổng thống nào nhận được đa số phiếu đại cử tri, Hạ Viện Hoa Kỳ sẽ chọn Tổng Thống và Thượng Viện Hoa Kỳ sẽ chọn Phó Tổng Thống.Những thành viên soạn thảo Hiến Pháp thành lập Đại Cử Tri Đoàn như một sự dung hòa giữa việc bầu chọn Tổng Thống bởi Quốc Hội và việc bầu chọn Tổng Thống bởi phiếu phổ thông. Hiến Pháp Hoa Kỳ nêu rõ “… không Thượng Nghị Sĩ hoặc Dân Biểu, hay Người đảm nhận bất kỳ Chức Vụ được Ủy thác hoặc có Lợi Tức nào ở Hoa Kỳ, được bổ nhiệm làm Đại Cử Tri” (Hiến Pháp Hoa Kỳ Điều II, Phần 1).
Tổng Tuyển Cử – Ngày 5 tháng 11 năm 2024
Khi các cử tri của tiểu bang bỏ phiếu bầu Tổng Thống và Phó Tổng Thống trên lá phiếu phổ thông trong cuộc Tổng Tuyển Cử, nghĩa là họ đang chọn ra danh sách các đại cử tri sẽ đại diện cho tiểu bang trong Đại Cử Tri Đoàn.Những người được đề cử Tổng Thống và Phó Tổng Thống nhận được nhiều phiếu bầu nhất trong cuộc Tổng Tuyển Cử năm 2024 ở Bang Washington sẽ nhận được tất cả 12 phiếu đại cử tri của Washington và phiếu bầu tổng thống đó sẽ cử 12 đại cử tri đến Olympia vào ngày 17 tháng 12 để đưa ra phiếu bầu cho các ứng cử viên được đề cử.
Tiểu Bang Chứng Nhận – Ngày 5 tháng 12 năm 2024
Văn Phòng Tổng Thư Ký Tiểu Bang chứng nhận kết quả bầu cử không muộn hơn ngày 5 tháng 12 năm 2024.Quảng cáo
Đại Cử Tri Đoàn – Ngày 17 tháng 12 năm 2024
Mỗi tiểu bang sẽ triệu tập cuộc họp các đại cử tri vào cùng một ngày và gửi phiếu bầu của họ đến Chủ Tịch Thượng Viện và Cơ Quan Quản Lý Hồ Sơ và Văn Khố Quốc Gia.Xem truyền hình trực tiếp trên TVW.
Kiểm Phiếu Đại Cử Tri – Ngày 6 tháng 1 năm 2025
Quốc hội tổ chức họp trong một phiên họp chung để đếm số phiếu đại cử tri và công bố kết quả cuộc bỏ phiếu của Đại Cử Tri Đoàn.
![[Bầu cử Tổng thống Mỹ] Đại Cử Tri Đoàn là gì](https://photo2.tinhte.vn/data/attachment-files/2024/11/8514204_cover.jpg)
