Bên cạnh dấu vân tay, mống mắt, hơi thở là một dấu hiệu đặc biệt của riêng anh em

Một nghiên cứu gần đây đã tiết lộ rằng mỗi người trong chúng ta có một kiểu thở hoàn toàn độc nhất, tương tự như dấu vân tay hay mống mắt.

Theo nghiên cứu này, chỉ cần theo dõi luồng khí hít thở qua mũi trong vòng 24 giờ, các nhà khoa học có có thể nhận diện được từng cá nhân với độ chính xác lên tới 96,8%. Họ thực hiện điều này bằng cách cho người tham gia đeo một thiết bị nhỏ gọn, gắn vào mũi và ghi lại dữ liệu nhịp thở trong suốt sinh hoạt thường ngày, kể cả khi ngủ. Sau đó, các thuật toán học máy đã phân tích hàng chục đặc điểm trong dữ liệu: độ dài và sự thay đổi của từng nhịp hít vào, thở ra và khoảng ngừng giữa các hơi thở, để xác định người sử dụng. Điểm đáng chú ý là độ chính xác của thí nghiệm này khá này ổn định qua nhiều lần kiểm tra lại trong suốt hai năm, tương đương với các công nghệ nhận diện giọng nói hiện đại.

Vì sao hơi thở của anh em lại độc nhất?

Thật ra, việc hít thỏ là một hành động tự nhiên và tưởng như là đơn giản. Tuy nhiên, nó lại được kiểm soát bởi một mạng lưới vô cùng phức tạp trong não bộ. Hơi thở cần được phối hợp nhịp nhàng với các hoạt động như nói chuyện, bơi lội hay vận động, nên nó phải “thương lượng” với nhiều vùng não khác nhau. Trung tâm điều khiển hô hấp bắt đầu từ thân não, nhưng sau đó kết nối đến cả những vùng liên quan đến ngôn ngữ, cảm xúc và vận động.

[IMG]

Việc hít thở được kiểm soát bởi hoạt động não bộ và nó cũng có tác động rất lớn lên não bộ

Và vì mỗi mỗi bộ não có cách “tổ chức” riêng, nên chính sự độc đáo đó đã tạo nên một nhịp thở mang tính cá nhân cao cho mỗi người. Đặc biệt, nghiên cứu cho thấy hít vào tạo ra các sóng não đặc biệt ở vùng ghi nhớ, giúp củng cố ký ức, và việc thay đổi nhịp thở có thể ảnh hưởng đến khả năng điều tiết căng thẳng, nhận thức.

Hơi thở tiết lộ điều gì về anh em?

Không chỉ mang tính định danh, kiểu thở của anh em còn phản ánh nhiều khía cạnh về thể chất, tâm lý và thói quen hành vi. Trong nghiên cứu, các nhà khoa học đã phát hiện những người có chỉ số BMI (chỉ số khối cơ thể) khác nhau thì cũng có kiểu thở khác nhau. Ngoài ra, chu kỳ ngủ - thức và các rối loạn tâm lý như lo âu hay trầm cảm cũng để lại dấu vết rõ rệt trong dữ liệu nhịp thở. Một ví dụ cụ thể là những người có mức độ lo âu cao thường có xu hướng hít ngắn và có khoảng ngừng giữa các hơi thở không đều khi ngủ.

Ngoài ra, một yếu tố đặc biệt quan trọng trong việc nhận diện hơi thở là độ biến thiên giữa các khoảng ngừng: người này có thể dừng đúng 1 giây sau mỗi hơi thở, trong khi người khác lại dao động từ 1 đến 5 giây. Những khác biệt này tạo nên “dấu vân tay” hô hấp riêng biệt. Ngoài ra, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng kiểu thở có thể liên quan đến khả năng tập trung, hiệu suất nhận thức, và thậm chí dự báo nguy cơ các vấn đề sức khỏe tâm thần.

Hơi thở ảnh hưởng đến não như thế nào?

Hơi thở không chỉ bị não điều khiển mà còn có ảnh hưởng ngược lại đến hoạt động thần kinh. Mỗi lần hít vào, áp suất trong khoang mũi thay đổi, kích thích các neuron gửi tín hiệu đến vùng ghi nhớ của não, góp phần củng cố ký ức. Một số nghiên cứu còn cho thấy rằng thời điểm chuyển giao giữa thở ra và hít vào có thể có hiệu ứng “tái khởi động” nhẹ cho não, giúp điều hòa căng thẳng và tăng hiệu suất nhận thức.

Vì thế, việc hít thở có kiểm soát trong yoga hay thiền là một liệu pháp giảm lo âu được khuyến nghị

Chính vì thế, việc luyện tập kỹ thuật thở chậm và có kiểm soát thường được ứng dụng trong thiền, yoga và các liệu pháp giảm lo âu cũng dựa trên nguyên lý này. Đặc biệt, khi hít vào, cơ thể sẽ nhạy cảm hơn với các kích thích giác quan, không chỉ riêng mùi hương, mà còn cả hình ảnh, âm thanh, xúc giác.

Câu hỏi mà nhiều anh em có thể thắc mắc là tại sao mũi và việc thở có thể điều khiển cả não? Đứng ở góc nhìn tiến hoá, thì việc hít thở qua mũi có liên kết chặt chẽ với hoạt động của não vì khứu giác, giác quan đầu tiên được hình thành ở động vật có vú, đóng vai trò nền móng trong quá trình tiến hoá não bộ. Mặc dù con người hiện đại chủ yếu dựa vào thị giác, các kết nối giữa mũi và nhiều vùng não vẫn tồn tại như một tàn dư tiến hóa. Điều thú vị là, trong các bài kiểm tra liên quan đến trí nhớ không gian hay nhận thức hình ảnh, vốn không liên quan đến khứu giác, con người thường thể hiện tốt hơn trong lúc đang hít vào thay vì thở ra. Điều này cho thấy việc hít vào có thể đặt cơ thể vào trạng thái “nhạy cảm hơn” với mọi kích thích giác quan, không chỉ mùi hương.

Nghiên cứu này có ý nghĩa thế nào?

Hiện tại, các nhà nghiên cứu đang tiếp tục mở rộng thử nghiệm với thiết bị đo luồng khí mũi để sàng lọc các bệnh lý. Nếu mối liên hệ giữa kiểu thở và sức khỏe được xác nhận ở nhiều nhóm đối tượng khác nhau, hơi thở hoàn toàn có thể trở thành một công cụ chẩn đoán phi xâm lấn hiệu quả. Hơn thế nữa, nghiên cứu còn đặt ra một câu hỏi hấp dẫn: nếu anh em thở theo một kiểu nào đó vì đang bị trầm cảm, thì liệu thay đổi nhịp thở có thể làm cải thiện tâm trạng không? Nếu đúng là vậy, thì việc “dạy” người ta thở theo cách tích cực có thể trở thành một phương pháp điều trị tinh thần mới đầy hứa hẹn. Thậm chí, các nhà khoa học đang thử nghiệm thiết bị này để sàng lọc, phát hiện sớm các bệnh lý thể chất và tâm thần dựa trên dữ liệu hơi thở.

Nguồn: [1][2]