Câu chuyện hôm nay liên quan đến dòng 787 Dreamliner - cụ thể là dây chuyển sản xuất của dòng máy bay này nhưng nó phần nào cho thấy cái cách mà Boeing đang vận hành chuỗi sản xuất nói chung và liệu chăng 737 MAX cũng đang gặp vấn đề từ gốc. Các nhân công tại nhà máy sản xuất 787 Dreamliner ở Nam Carolina đã phàn nàn về nhiều vấn đề liên quan đến chất lượng cũng như độ an toàn của một chiếc máy bay như dây chuyền sản xuất lỗi, nhiều mảnh vụn kim loại nguy hiểm bị bỏ lại trên máy bay và áp lực khiến họ không được báo cáo về những vi phạm này. Bài báo trên New York Times cho hay:
Khi Boeing khởi công nhà máy mới gần Charleston, tiểu bang Nam Carolina vào năm 2009 thì đây được xem là trung tâm sản xuất hiện đại bậc nhất lúc bấy giờ và chịu trách nhiệm chế tạo những dòng máy bay tối tân nhất thế giới. Thế nhưng chỉ 1 thập niên sau đó, nhà máy này đang bị bủa vây bởi những vấn đề liên quan đến an toàn như chất lượng chế tạo và hoạt động giám sát yếu kém.
New York Times đã tiến hành xem xét hàng trăm trang email nội bộ, tài liệu và nhiều ghi chép liên bang cũng như phỏng vấn hơn chục nhân viên lẫn cựu nhân viên làm việc tại đây. Kết quả đã hé lộ văn hoá "đề cao tốc độ sản xuất hơn chất lượng sản xuất của Boeing". Với việc phải đối mặt với số lượng đơn hàng lớn cùng thời gian chuyển giao máy bay bị trì hoãn, Boeing đã đốc thúc lực lượng lao động làm việc nhanh nhất có thể và bỏ ngoài tai những vấn đề được đề cập bởi các nhân viên.
Những khiếu nại của nhân viên về tốc độ làm việc điên cuồng trong nhà máy lắp ráp 787 Dreamliner càng cho thấy sự liên quan giữa công tác kiểm định chất lượng và 2 vụ tai nạn gần đây của 737 MAX làm 346 người thiệt mạng. Boeing từng cho biết chỉ mất 9 ngày để lắp ráp xong một chiếc 737 MAX và câu hỏi được đặt ra rằng liệu hãng có đang phải chạy đua với thời gian, tăng tốc độ hay đốt cháy giai đoạn để đạt sản lượng 737 MAX cao nhất có thể nhằm bắt kịp Airbus với dòng A320neo? Và liệu sự gấp rút trong khâu sản xuất đã khiến hãng bỏ qua những rủi ro về an toàn trong thiết kế, từ đó dẫn đến lỗi của hệ thống chống thất tốc (MCAS) được xem là nguyên nhân chính gây ra 2 vụ tai nạn của Lion Air 610 và Ethiopian Airlines 302 chỉ trong vòng 5 năm tháng?
Tình trạng thiếu an toàn tại cụm nhà máy ở bắc Charleston đã thu hút sự quan tâm của các hãng hàng không và các nhà điều hành hàng không. Qatar Airways - một trong số những khách hàng lớn nhất của Boeing với dòng 787 Dreamliner đã ngưng nhận máy bay mới từ nhà máy này vì mối lo ngại máy bay họ nhận được gặp hỏng hóc do dây chuyền thiếu an toàn và tình trạng chậm giao hàng. Trong khi đó, các nhân viên tại nhà máy Boeing đã nộp hàng chục đơn tố giác và khiếu nại an toàn đối với các cơ quan quản lý hàng không cấp liên bang. Trong đó họ mô tả về những vấn đề như lỗi sản xuất, mảnh vụn vật liệu để lại trên máy bay và áp lực khiến họ phải im miệng trước những sai phạm. Một số thì đâm đơn kiện Boeing, họ cho rằng có thể bị trả thù nếu tiết lộ những sai sót trong quá trình sản xuất.
New York Times đã tiến hành xem xét hàng trăm trang email nội bộ, tài liệu và nhiều ghi chép liên bang cũng như phỏng vấn hơn chục nhân viên lẫn cựu nhân viên làm việc tại đây. Kết quả đã hé lộ văn hoá "đề cao tốc độ sản xuất hơn chất lượng sản xuất của Boeing". Với việc phải đối mặt với số lượng đơn hàng lớn cùng thời gian chuyển giao máy bay bị trì hoãn, Boeing đã đốc thúc lực lượng lao động làm việc nhanh nhất có thể và bỏ ngoài tai những vấn đề được đề cập bởi các nhân viên.
Tình trạng thiếu an toàn tại cụm nhà máy ở bắc Charleston đã thu hút sự quan tâm của các hãng hàng không và các nhà điều hành hàng không. Qatar Airways - một trong số những khách hàng lớn nhất của Boeing với dòng 787 Dreamliner đã ngưng nhận máy bay mới từ nhà máy này vì mối lo ngại máy bay họ nhận được gặp hỏng hóc do dây chuyền thiếu an toàn và tình trạng chậm giao hàng. Trong khi đó, các nhân viên tại nhà máy Boeing đã nộp hàng chục đơn tố giác và khiếu nại an toàn đối với các cơ quan quản lý hàng không cấp liên bang. Trong đó họ mô tả về những vấn đề như lỗi sản xuất, mảnh vụn vật liệu để lại trên máy bay và áp lực khiến họ phải im miệng trước những sai phạm. Một số thì đâm đơn kiện Boeing, họ cho rằng có thể bị trả thù nếu tiết lộ những sai sót trong quá trình sản xuất.
Joseph Clayton - một kỹ sư làm việc tại nhà máy ở bắc Charleston, 1 trong 2 cụm nhà máy ở Charleston đang sản xuất 787 cho biết ông thường xuyên tìm thấy các mảnh vụn kim loại nguy hiểm nằm gần hệ thống dây điện bên dưới buồng lái. Anh nói: "Tôi đã nói với vợ rằng tôi sẽ không bao giờ có ý định bay trên nó (787 Dreamliner)."
Lãnh đạo mảng kinh doanh máy bay thương mại của Boeing - Kevin McAllister nói rằng: "Đội ngũ nhân viên tại cụm nhà máy ở Nam Carolina đang có được chất lượng chế tạo cao nhất trong lịch sử của Boeing. Tôi rất tự hào về đội ngũ nhân viên của tôi, về cam kết chất lượng đặc biệt của họ đối với phần việc mà họ vẫn làm hàng ngày."
Từ phôi kim loại thừa cho đến cả một chiếc thang bị bỏ lại trên máy bay!
Thế nhưng đôi khi các nhân công mắc phải những sai lầm nguy hiểm. Đây là tiết lộ của nhiều nhân viên đang làm việc lẫn cựu nhân viên của Boeing, một số xin giấu tên vì sợ bị trả thù. Họ cho biết nhiều linh kiện bị lỗi nhưng vẫn được lắp ráp trên máy bay. Dụng cụ và phôi kim loại thường xuyên bị bỏ lại trên máy bay, thường nằm gần hệ thống điện. Và rồi máy bay được cho bay thử trong khi mảnh vụn vẫn nằm trong động cơ và đuôi, nguy cơ hỏng hóc giữa trời và rơi rất cao.
Barnett cũng từng đệ trình một lá đơn tố giác cho các nhà quản lý hàng không và khi còn làm việc, ông đã nhiều lần kêu gọi các sếp của mình loại bỏ những mẩu kim loại nguy hiểm này nhưng rốt cuộc họ phớt lờ và luân chuyển ông sang một bộ phận khác của nhà máy.
Quảng cáo
Người phát ngôn của Uỷ ban hàng không liên bang (FAA) - Lynn Lunsford cho biết cơ quan này đã tiến hành kiểm tra một số máy bay được Boeing chứng nhận là không có mảnh vụn sót lại nhưng họ cũng phát hiện ra những miếng kim loại thừa giống như lời Barnett mô tả. Trong một số trường hợp nhất định, những miếng kim loại này có thể gây chập mạch và cháy. Vào năm 2012, đã có một sự cố liên quan đến mảnh vụn kim loại còn sót trên máy bay nhưng giới chức không tiết lộ vụ việc thuộc hãng hàng không nào.
"Là một chuyên viên quản lý chất lượng tại Boeing, bạn sẽ là lớp phỏng thủ cuối cùng trước khi một khiếm khuyết trên sản phẩm được phơi bày trước công chúng. Đến nay chưa từng có một chiếc máy bay nào xuất xưởng từ Charleston mà tôi dám ghi tên mình lên nó để khẳng định nó an toàn và đáp ứng các điều kiện để bay," Barnett nói.
Một quản lý cấp cao của Boeing đã kêu gọi toàn bộ nhân viên kiểm tra kỹ càng hơn với hy vọng tai nạn sẽ không xảy ra nữa. Người này nói: "Công ty sắp phải trải qua một thời gian cực kỳ khó khăn." Dĩ nhiên thông tin này cũng được tiết lộ bởi những nhân viên của Boeing, họ xin được giấu tên.
Những mảnh vỡ hay vật thể lạ còn sót lại trên máy bay là vấn đề phổ biến trong ngành công nghiệp hàng không. Các nhân viên có nhiệm vụ phải làm sạch bên trong vỏ máy bay trong quá trình làm việc, thường là dùng máy hút bụi để đảm bảo rằng họ không để lại những thứ như phôi kim loại, dụng cụ, các bộ phận hay vật dụng khác một cách vô ý.
Quảng cáo
Tuy nhiên, câu chuyện mảnh vỡ vẫn là vấn đề dai dẳng tại nhà máy Boeing ở Nam Carolina. Trong một email được gởi đến toàn thể nhân viên hồi đầu tháng 4, lãnh đạo chương trình 787 Dreamliner - Brad Zaback đã nhắc nhở các nhân viên tại cụm nhà máy bắc Charleston rằng các vật thể "đi lạc" bên trong máy bay có thể gây ra những hậu quả an toàn hàng không nghiêm trọng nếu chúng bị bỏ lại và không được kiểm tra."
Phát biểu trước quốc hội Mỹ hồi tháng 3, trợ lý thư ký Không lực Hoa Kỳ - Will Roper nói: "Thẳng thắn mà nói thì điều này không thể chấp nhận được. Các đường bay của chúng tôi không tì vết. Kho của chúng tôi không ti vết và mảnh vụn còn sót trên máy bay đồng nghĩa với vấn đề an toàn." Phản hồi trước sự cố với lô KC-46, Boeing cho biết hãng đã làm việc với Không lực Hoa Kỳ và sẽ sớm giao hàng trở lại.
Đồng ý kiến với Rich Mester, Dan Ormson - người từng làm việc cho American Airlines cho biết ông thường xuyên phát hiện mảnh vụn sót lại khi tiến hành kiểm tra những chiếc 787 Dreamliner tại nhà máy bắc Charleston và có ít nhất 3 người khác biết về vụ việc. Thêm vào đó, Ormson còn phát hiện ra những vật thể lỏng lẻo nằm gần hệ thống dây điện và vải vụn nằm gần càng hạ cánh. Ông thường thu thập chúng, cho vào những túi nilon và trình lên Dave Carbon - một trong những nhà điều hành cấp cao tại nhà máy.
Những nhân công không thuộc công đoàn và sự chênh lệch về trình độ lao động:
Khi được công bố vào năm 2007, 787 Dreamliner là dòng máy bay quan trọng bậc nhất của Boeing trong thế hệ máy bay phản lực thương mại mới. Đây là dòng máy bay thân rộng với thân được làm bằng sợi carbon đi cùng với nhiều công nghệ tối tân nhằm tiết kiệm nhiên liệu tối đa. Những hãng hàng không trên thế giới đã sớm đặt hàng hàng trăm chiếc máy bay này, mỗi chiếc có giá đến trên 200 triệu USD. Với số đơn hàng tăng cao, Boeing phải thiết lập một nhà máy mới.
Trong khi Boeing đã nuôi dưỡng nhiều thế hệ chuyên gia, nhân công lành nghề trong lĩnh vực hàng không vũ trụ tại Seattle thì hãng lại không có lực lượng lao động chất lượng tương đương tại Nam Carolina. Thay vào đó, các nhà quản lý phải tuyển dụng nhân viên từ các trường kỹ thuật tại nhiều vùng xung quanh như Tulsa, Oklahoma, Atlanta. Họ cũng không được khuyến khích thuê các nhân viên thuộc công đoàn tại nhà máy ở Everett - nơi dòng 787 Dreamliner cũng đang được sản xuất.
Dây chuyền sản xuất 787 Dreamliner trên thực tế đã chạy chậm hơn nhiều năm so với kế hoạch bởi những trục trặc trong khâu sản xuất và sự chậm trễ của các nhà cung ứng linh kiện. Tình trạng thiếu hụt lao động tại nhà máy ở bắc Charleston chỉ khiến tình hình này tồi tệ hơn.
Sự phấn khích ban đầu khi những chiếc 787 Dreamliner đầu tiên được đưa vào khai thác vào cuối năm 2011 chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. Hơn một năm sau đó, toàn bộ dòng 787 Dreamliner bị đình bay sau sự cố cháy pin Li-ion trên một chiếc 787 Dreamliner của Japan Airlines. Boeing buộc phải bồi thường cho nhiều hãng hàng không đang sử dụng 787 Dreamliner khiến lợi nhuận của hãng bị ảnh hưởng lớn. Cùng với hoạt động sản xuất trì trệ, đối thủ Airbus đã bám sát sau lưng với A350.
Cũng trong đơn khiếu nại, 2 vị quản lý này cũng cho biết họ đã bị ép phải che giấu tình hình trì trệ của dây chuyền sản xuất. Thậm chí các viên quản lý yêu cầu nhân viên phải lắp đặt trang thiết bị không theo trật tự nào để khi các nhà điều hành của Boeing tại Chicago, các đơn vị đã ký mua máy bay và những cổ đông công ty đến thăm nhà máy, mọi thứ trông như đang được thực hiện theo đúng kế hoạch.
Gordon Johndroe - phát ngôn viên của Boeing cho biết: "Chúng tôi ưu tiên về an toàn và chất lượng hơn tốc độ nhưng cả 3 yếu tố đều có thể được đảm bảo trong khi chúng tôi đang chế tạo một trong những chiếc máy bay an toàn nhất đang được khai thác hiện tại."
Hay mới gần đây, Joseph Clayton cũng mới phát hiện ra bả kẹo cao su được dùng để gắn dính 2 mảnh viền trang trí bao quanh cửa. Ông nói: "Đây không phải là vấn đề về an toàn nhưng nó không phải là thứ mà bạn muốn cho khách hàng xem."
Hãng hàng không hàng đầu tại vùng Trung Đông này khẳng định sẽ tiếp tục là đối tác dài hạn của Boeing và hãng luôn tin tưởng về chất lượng máy bay cũng như các cơ sở sản xuất của Boeing.
Linh kiện lỗi biến mất!
Ngoài ra ông còn báo cáo với ban quản lý rằng nhiều bộ phận bị lỗi đã biến mất và liệu chăng chúng đã được đem đi lắp đặt trên máy bay? Các sếp của Barnett chỉ yêu cầu ông hoàn tất giấy tờ báo cáo về các bộ phận bị lạc mất mà không tìm hiểu chúng lạc đi đâu.
Bản thân FAA cũng đã điều tra và phát hiện Boeing đã để lạc một vài bộ phận bị hỏng. Về phía Boeing, hãng này từng gởi khuyến nghị đến các hãng hàng không về vấn đề trên cũng như điều tra về vụ ống thủy lực bị móp nhưng không tìm thấy bằng chứng như những gì Barnett nói. Người phát ngôn của Boeing nhấn mạnh: "Các vấn đề an toàn luôn được điều tra ngay lập tức và những thay đổi sẽ được đưa ra bất cứ khi nào cần thiết."
Cô nói: "Đây là một sự đe dọa. Cứ mỗi lần tôi bắt đầu tìm lỗi là tôi bị quấy rối." Kitchens nghỉ Boeing vào năm 2016 và cô đã đâm đơn kiện với cáo buộc Boeing phân biệt tuổi tác và giới tính. Tuy nhiên đơn kiện của cô bị bác bỏ.
Một số nhân viên cho biết họ từng bị phạt hay đuổi việc khi lên tiếng về những sai phạm trong nhà máy. Barnett cũng từng bị khiển trách vào năm 2014 vì ông ghi chép lại lỗi trong khâu sản xuất. Trong một email đánh giá năng lực được The Times phát hiện, một vị quản lý cấp cao đã giáng cấp của Barnett với lý do "sử dụng email để thể hiện các vi phạm trong quy trình sản xuất" thay vì chọn cách đối thoại trực tiếp F2F (Face to Face). Theo ý của vị quản lý này thì Barnett không nên ghi chép các sai phạm và ông này nói Barnett cần phải tốt hơn khi "làm việc tại các khu vực không luật lệ cũng như phải chủ động tìm cách duy trì các quy tắc".
Sếp của Wallis cũng đã chỉ trích ông trước đây với tình huống tương tự như Barnett theo đơn kiện được ông đệ lên tòa hồi tháng 3 và qua nội dung những email được The Times phát hiện. Boeing cho biết hãng sa thải Wallis vì tội làm sai lệch các tài liệu.
Tại nhà máy ở bắc Charleston, hoạt động sản xuất đã được đẩy nhanh. Tính cả 2 nhà máy ở Everett và bắc Charleston thì Boeing đang sản xuất được 14 chiếc 787 Dreamliner mỗi tháng, tăng từ con số 12. Cùng thời gian này, Boeing cho biết hãng đã sa thải hàng trăm vị trí chuyên viên kiểm soát chất lượng tại nhà máy ở bắc Charleston.
Rich Mester nói: "Họ đang cố gắng rút ngắn thời gian sản xuất. Thế nhưng liệu bạn có sẵn hy sinh sự an toàn của mỗi sản phẩm mà chúng tôi làm ra để đạt lợi nhuận tối đa?"
Theo: The New York Times
