Với tình hình giãn cách xã hội ngày một kéo dài, hình thức họp trực tuyến, học online thông qua các ứng dụng thực hiện cuộc gọi Video Call ngay tại nhà ngày một nhiều hơn. Nói đúng hơn là công việc văn phòng/ lớp học sẽ được kết nối với cuộc sống tại nhà của bạn thống qua ống kính camera của điện thoại/ máy tính bảng hay laptop. Vì thế, đừng sơ suất khiến cho những cuộc gọi này gặp phải những sự cố, tai nạn nhạy cảm không đáng có liên quan đến vấn đề riêng tư khi bạn ở nhà nhé.
Chúng ta đã chuyển qua giao tiếp bằng các cuộc gọi video nhiều hơn bao giờ hết, từ Facebook Messenger, Skype, Zalo, FaceTime cho đến Zoom hoặc Teams… Mới đây có tin tức về một sinh viên Hutech khoả thân khi đang học online.
Không chỉ riêng Việt Nam, trước đây trên thế giới khi bắt đầu bước vào thời kỳ gặp nhau qua video call, một nghị sĩ William Amos ở Canada cũng gặp phải vấn đề tương tự khi đang khỏa thân khi camera trên máy tính bất ngờ bật trong cuộc họp trực tuyến. Hay một cô gái tên Jenifer mang điện thoại vào WC, ngồi xuống toilet mà quên chỉnh góc máy khiến cho đồng nghiệp ai cũng thấy cả quá trình, sự việc này cũng trở thành hiện tượng trên Twitter. Nhà chính trị học Robert Kelly đang trả lời phỏng vấn đài BBC từ nhà thì hai con của ông xông vào phòng làm việc của cha. Hai em bé đã có hơn 10 giây đứng trong khung hình trước khi mẹ vào và kéo ra. Đoạn video gây sốt toàn cầu, và ông Kelly phải thuê vệ sĩ để bảo vệ con ở trường học,…
Vì sao chúng ta cần để ý đến webcam?
Chúng ta đã chuyển qua giao tiếp bằng các cuộc gọi video nhiều hơn bao giờ hết, từ Facebook Messenger, Skype, Zalo, FaceTime cho đến Zoom hoặc Teams… Mới đây có tin tức về một sinh viên Hutech khoả thân khi đang học online.
Không chỉ riêng Việt Nam, trước đây trên thế giới khi bắt đầu bước vào thời kỳ gặp nhau qua video call, một nghị sĩ William Amos ở Canada cũng gặp phải vấn đề tương tự khi đang khỏa thân khi camera trên máy tính bất ngờ bật trong cuộc họp trực tuyến. Hay một cô gái tên Jenifer mang điện thoại vào WC, ngồi xuống toilet mà quên chỉnh góc máy khiến cho đồng nghiệp ai cũng thấy cả quá trình, sự việc này cũng trở thành hiện tượng trên Twitter. Nhà chính trị học Robert Kelly đang trả lời phỏng vấn đài BBC từ nhà thì hai con của ông xông vào phòng làm việc của cha. Hai em bé đã có hơn 10 giây đứng trong khung hình trước khi mẹ vào và kéo ra. Đoạn video gây sốt toàn cầu, và ông Kelly phải thuê vệ sĩ để bảo vệ con ở trường học,…
Vậy cũng có nghĩa là không hề cố ý, ai trong chúng ta, không phân biệt lớn bé, già trẻ, trai gái, cao sang, thấp hèn, có tri thức hay không có tri thức, có ý thức bảo vệ sự riêng tư hay không có,… cũng có thể dễ dàng trở thành nạn nhân của tai nạn webcam khi thực hiện Video Call
Chúng ta cần biết cách hành động tự bảo mật thông tin, đời sống cá nhân của mình ngay trước thứ mà chúng ta nhìn vào nó hằng ngày, nó cũng nhìn chúng ta mỗi ngày - camera, webcam trên điện thoại/ laptop/ máy tính bảng. Vì nhìn thấy mỗi ngày như một sự thật hiển nhiên nên đôi khi chúng ta đã lãng quên nó. Sau đây là những cách từ rất đơn giản và vô cùng căn bản để mỗi người có thể tự bảo vệ sự riêng tư cá nhân của mình tốt hơn.
Luôn để mắt tới webcam
Nhìn vào đèn/ trạng thái thông báo của ống kính camera
Cách đơn giản nhất để bạn biết là webcam của mình có đang hoạt động (ghi/ thu hình) hay không chính là nhìn vào thông báo trạng thái của nó. Với Laptop thường sẽ là đèn ngay bên cạnh ống kính camera, đèn sáng nghĩa là camera đang hoạt động. Tuỳ vào, loại máy thì sẽ thì sự thể hiện thông báo này sẽ khác nhau. Ví dụ như Macbook sẽ có đèn màu xanh lá cây hiện lên, Laptop windows nó sẽ có thông báo nhỏ ở góc dưới,…
Sau khi kết thúc buổi học online, hay không cần bật video nữa, bạn nên chú ý tới đèn báo hiệu này, nếu không cần thiết mà đèn vẫn còn sáng thì hãy tắt nó ngay. Nếu không bạn sẽ quên đấy, bạn không muốn cuộc sống của mình sau ống kính sẽ được chiếc laptop thân thuộc hằng ngày truyền đi mọi nơi chứ?
Hãy xét duyệt và cho phép truy cập camera ghi hình /mic thu âm chỉ khi thực sự muốn
Kể cả trước khi bắt đầu thực hiện cuộc gọi Video Call, bạn sẽ luôn được hỏi ý kiến xem có cho phép mở Camera ghi hình không? Có cho phép mở mic thu tiếng không? Bạn có quyền mà, nếu không cho phép, mọi thông tin từ hình ảnh đến giọng nói của bạn cũng sẽ không được truyền đi đâu cả. Trong cuộc gọi, bạn chỉ đơn phương nghe và nhìn một chiều hình ảnh và âm thanh của người gọi đến hay quan sát những người còn lại trong lớp học/ buổi họp thôi (nếu như họ có cho phép truy cập mic thu âm và camera ghi hình).
Quảng cáo
Vì vậy, đừng để rơi vào thế bị động, khi mà chưa kịp chuẩn bị kĩ bản thân hay background xung quanh đã vội bật mic, bật camera nhé.
Luôn xem kỹ các cài đặt của từng ứng dụng thực hiện cuộc gọi
Mỗi ứng dụng có giao diện riêng, tuy nhiên vẫn có những cài đặt tính năng quan trọng chung giống nhau mà bạn PHẢI LUÔN XEM XÉT tới.
(Check thử thiết bị mic thu/phát)
Chẳng hạn như các mục sau đây, thử trả lời các câu hỏi này để xem bạn cần làm gì với phần cài đặt trong ứng dụng cuộc gọi video call của bạn nhé!
Bạn có muốn:
Quảng cáo
- Luôn tự động bật mic và camera ghi hình khi tham gia cuộc gọi Video Call không?
- Bạn muốn ô hiển thị ghi hình của mình là ô to và hiển thị chính trên màn hình chính mình khi gọi không? (Cái này để bạn sẽ để ý hơn tới những gì mà webcam của bạn đang thu được, to hơn so với những ô hiển thị của những người khác trong cuộc gọi)
- Bạn muốn bật camera trước hay sau? (cái này áp dụng với smartphone/ máy tính bảng)
- Bạn muốn sử dụng mic thu/ nhận nào? Của máy tính hay của tai nghe?
- Bạn có muốn bật mic/camera khi đang thực hiện cuộc gọi video không?
Sau khi trả lời xong, hãy đọc tiếp các tình huống dưới đây để biết tại sao nên cần chú ý và tự hỏi mình những câu này:
- Chỉ bạn mới có thể cho phép công cụ truy cập lấy âm thanh và hình ảnh của mình khi bạn muốn như vậy, đừng lơ đễnh cho phép một cách không có chủ ý.
- Khi hiển thị ô chứa hình ảnh của mình to nhất trên màn hình của mình, bạn sẽ dễ dàng quan sát bản thân mình hơn. Ví dụ, bạn chưa kịp thắt caravat ngay ngắn, bạn chưa kịp cài nút áo, hay bạn chưa kéo khoá quần, chưa kịp trang điểm, à góc máy này phía sau để ý sẽ thấy đống quần áo đằng sau chưa giặt, góc ngồi này sẽ thấy nội y chưa được cất,… Hãy thận trọng nhé.
- Đôi khi bạn đã chuẩn bị rất chỉn chu quần áo tóc tai gọn gàng để lên hình, NHƯNG XUI THAY, bạn mở nhầm camera sau, và nhỡ đâu lúc đó bạn đang cầm nhầm smartphone đi vệ sinh nhỉ?
- Bạn nghĩ mình đã cắm tai nghe chống ồn? Nhưng con bạn lỡ xì hơi khi bạn đang họp và thật sự bạn đang thu tiếng bằng mic của máy tính?
- Bạn nghĩ bạn đã tắt mic sau khi giơ tay và phát biểu trong buổi họp? Bạn chắc chưa? Hãy vô hiệu hoá nó khi không cần thiết nhé.
Có nhiều cách để tắt cam/mic có thể là trên hệ thống của hệ điều hành, tắt hàng loạt việc sử dụng mic/cam cho mọi app, hoặc cài đặt tắt mở cho từng app, ứng dụng.
Giải pháp đơn giản: Che đậy, nhưng…
Dán Camera/mic
Cách đơn giản nhất, hiệu quả nhất và cũng là nổi tiếng nhất được biết đến nhiều nhất nhờ Mark Zuckerberg, khi anh đã che webcam và micro của laptop, ngăn chặn tin tặc. Ông chủ của Facebook cũng làm điều này. Trong một bức ảnh nhân dịp chúc mừng sự kiện mạng xã hội Instagram đạt 500 triệu người dùng hàng tháng, ông chủ Facebook đã khoe một bức ảnh và người ta có thể nhìn thấy chiếc Macbook của Mark Zuckerberg có dán băng dính tại các vị trí gắn camera và jack cắm audio vì lo ngại bị "hack" webcam và "nghe lén" qua cổng audio.
Đôi khi các giải pháp đơn giản nhất là những biện pháp tốt nhất. Để chắc chắn rằng không ai đang theo dõi bạn qua webcam, hãy lấy một ít băng dính điện và dán camera lại. Ngay cả tin tặc giỏi nhất trên thế giới cũng không thể đánh bại mẩu băng dính điện này.
Tuy nhiên cũng cần lưu ý cách này. Apple vừa đăng tài liệu cảnh báo người dùng về việc không dán che camera FaceTime (webcam) của MacBook vì khi gập máy lại sẽ làm ảnh hưởng và hư hỏng phần màn hình của MacBook. Bạn có thể tìm hiểu kĩ hơn tại bài viết này của Mod Tiến. Các miếng dán camera nếu dầy lên hoặc là một miếng cứng nào đó cũng sẽ là nguyên nhân gây hư hại màn hình MacBook. Nếu người dùng nào thật sự muốn dán camera thì phải dùng những miếng giấy không dầy hơn 0.1mm. Hiện tại khi màn hình hư hỏng vì miếng dán camera có thể được Apple xử lý thông qua gói AppleCare+, nếu không thì người dùng phải tốn rất nhiều tiền cho việc sửa chữa và thay thế màn hình.
Gập màn hình lại
Nếu bạn không muốn che camera, hãy đóng laptop khi không sử dụng hoặc khi muốn đảm bảo rằng hình ảnh của bạn không xuất hiện trên camera. Đơn giản nhưng nhiều người hay quên: hãy gập laptop lại khi không làm việc nhé!
Sau khi thực hiện các cách bảo vệ quyền riêng tư cơ bản ở trên, bạn có thể yên tâm chắc chắn với không gian mạng tại nhà của mình. Muốn sâu hơn, an toàn hơn bạn có thể xem xét đến việc check các ứng dụng không xác định, chạy ngầm, hacker, đột nhập, những tập tin lạ, luồng dữ liệu của các đường link, email lạ,… nhé.