Không nhất thiết phải làm nhiều màu mè, không nhất thiết phải đầy hiệu ứng, không cần phải có nhiều slide, bạn vẫn có thể dễ dàng tạo được cho mình một bộ slide thuyết trình đầy lôi cuốn và hấp dẫn chỉ bằng những lưu ý rất đơn giản bên dưới cộng. Những thứ mà mình chia sẻ ở đây có thể áp dụng cho bất kì phần mềm thuyết trình nào: PowerPoint, Google Slides, Apple Keynote, Prezi, hay thậm chí chỉ là một file Word cũng được. Hi vọng bài viết sẽ giúp ích được cho anh em về chuyện học tập hay công việc của mình nhé.
Vì sao bạn cần slide, tác dụng của slide là gì?
Slide không phải là bài nói của bạn. Bạn không đặt toàn bộ những gì bạn sẽ nói lên slide vì chẳng ai thèm đọc cả. Bạn cũng không đứng lên sân khấu nhìn slide đọc ra vì người ta sẽ buồn ngủ chỉ sau vài phút và bạn sẽ bị đánh giá là không chuẩn bị tốt bài thuyết trình của mình.
Thay vào đó, bạn cần xem slide như một công cụ trợ giúp, một thứ giúp người nghe theo được bạn đang nói tới đâu và đang nói về vấn đề gì. Slide cũng giúp người nghe hình dung rõ hơn về các điểm bạn đang trình bày ngay cả khi họ vừa mất tập trung trong 1 phút hay vừa đi toilet quay lại chẳng hạn. Và slide cũng sẽ giúp bạn khi bạn chợt quên một thứ gì đó thì chỉ cần liếc qua là nhớ lại được.
Nên ghi nhớ: slide có tác dụng phụ trợ, và hãy làm sao để nó giúp ích được cho bạn và người nghe chứ đừng phụ thuộc vào nó. Hãy làm sao để ngay cả khi bạn không có slide thì bài thuyết trình của bạn vẫn diễn ra được. Và bạn mới là trung tâm của bài thuyết trình, không phải bộ slide!
Vì sao bạn cần slide, tác dụng của slide là gì?
Slide không phải là bài nói của bạn. Bạn không đặt toàn bộ những gì bạn sẽ nói lên slide vì chẳng ai thèm đọc cả. Bạn cũng không đứng lên sân khấu nhìn slide đọc ra vì người ta sẽ buồn ngủ chỉ sau vài phút và bạn sẽ bị đánh giá là không chuẩn bị tốt bài thuyết trình của mình.
Thay vào đó, bạn cần xem slide như một công cụ trợ giúp, một thứ giúp người nghe theo được bạn đang nói tới đâu và đang nói về vấn đề gì. Slide cũng giúp người nghe hình dung rõ hơn về các điểm bạn đang trình bày ngay cả khi họ vừa mất tập trung trong 1 phút hay vừa đi toilet quay lại chẳng hạn. Và slide cũng sẽ giúp bạn khi bạn chợt quên một thứ gì đó thì chỉ cần liếc qua là nhớ lại được.
Nên ghi nhớ: slide có tác dụng phụ trợ, và hãy làm sao để nó giúp ích được cho bạn và người nghe chứ đừng phụ thuộc vào nó. Hãy làm sao để ngay cả khi bạn không có slide thì bài thuyết trình của bạn vẫn diễn ra được. Và bạn mới là trung tâm của bài thuyết trình, không phải bộ slide!
Những thứ nên bỏ lên slide
- Các đề mục, tên các phần nói
- Những điểm nhấn chính trong bài nói, các luận điểm, luận cứ chính
- Cần viết ngắn gọn, đừng viết cả câu dài lên mà chỉ dùng từ khoá
- Chỉ nên dùng khoảng 3-4 chấm đầu dòng, đừng dùng quá nhiều sẽ khiến người nghe phân tâm
- Mỗi vấn đề cũng chỉ nên nằm trong khoảng 10 slide đổ lại, quá dài sẽ làm người nghe bị lạc lối
Bộ não của con người có khả năng xử lý hình ảnh nhanh hơn, vậy nên nhiều phương pháp dạy học mới tập trung vào việc trình bày vấn đề bằng hình ảnh để giúp người học tiếp thu dễ hơn và ghi nhớ lâu hơn.
Bài thuyết trình cũng không khác, khi bạn sử dụng nhiều hình ảnh, người ta sẽ dễ biết được bạn đang nói tới cái gì thay vì bắt họ phải đọc qua hết hàng đống chữ dài ngoằng. Hãy bắt đầu bằng việc thay thế các cụm từ bằng hình ảnh, ví dụ: thay vì nói “điện thoại ngày nay rất phát triển”, hãy tìm hình ảnh của một cái smartphone bỏ vào slide. Hoặc thay vì nói “Windows là hệ điều hành phổ biến nhất cho PC hiện nay”, bạn chỉ cần để logo của Windows vào là đủ. Tất nhiên bạn cũng cần nghiên cứu xem đối tượng người nghe là ai để có thể chọn hình cho phù hợp.
Ví dụ slide giới thiệu về Android: Android là hệ điều hành dùng cho điện thoại di động, Google làm chủ và đang sở hữu 79% thị phầnBiểu đồ cũng nên được tận dụng. Thay vì nói “doanh thu năm nay là X, tăng so với doanh thu Y của năm ngoái và Z của năm trước nữa”, bạn chỉ cần vẽ một biểu đồ cột có doanh thu của cả ba năm để nói về sự tăng trưởng. Hoặc thay vì nói “thị phần của sản phẩm của X là 10%, hơn so với các đối thủ khác”, bạn chỉ cần vẽ một cái biểu đồ tròn ra là người nghe sẽ hiểu ngay. Việc nhìn biểu đồ cũng giúp tiếp nhận thông tin tốt hơn đó.
Thêm tips nhỏ cho anh em: hãy sử dụng những tấm hình định dạng *.png có nền trong suốt để slide không bị thô, Tưởng tượng slide của bạn đang dùng nền đen mà gặp một tấm hình có khung trắng bao quanh thì nhìn rất thô bỉ và không chuyên nghiệp. Cách tìm kiếm hình png có nền trong suốt rất dễ, chỉ cần Google <từ khoá> + png transparent là bạn sẽ tìm được hình mong muốn. Trong trường hợp vẫn không có hình ảnh nền trong, bạn có thể dùng tính năng Transparent Color của PowerPoint, khi đó nó sẽ cho phép bạn chọn màu của nền và biến màu đó thành trong suốt rất đơn giản.
Không cần hiệu ứng nhiều, thậm chí không hiệu ứng cũng được
Một sai lầm mà mình thấy rất nhiều bạn mắc phải đó là bạn dùng quá nhiều hiệu ứng không cần thiết cho bài thuyết trình của mình. Có lẽ nhiều bạn bị “ám ảnh” vụ này khi thấy hiệu ứng từ slide của thầy cô khi còn bé hoặc được chỉ như vậy bởi những người thích màu mè rồi cứ theo đó mà làm ngay cả khi đã ra trường và có việc làm.
Quảng cáo
Không, bộ slide của bạn không phải là nơi khoe hiệu ứng. Nó phải là nơi cung cấp thông tin hữu ích cho cả bạn và người nghe biết bạn đang nói đến đâu, nói về cái gì, và hiệu ứng cần phải được sử dụng một cách cẩn thận: đúng nơi, đúng thời điểm. Đúng nơi có nghĩa là chỉ những slide nào cần mới có hiệu ứng, và đúng thời điểm có nghĩa là chỉ những khi cần nhấn mạnh cho người xem về chuyện gì đó thì bạn mới đưa hiệu ứng vào. Thậm chí một bộ slide không cần tới bất kì hiệu ứng nào vẫn có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ của nó đấy.
Một số tác hại của việc dùng quá nhiều hiệu ứng:
- Khiến người xem xao nhãng khỏi nội dung chính của bài thuyết trình và chỉ còn tập trung xem hiệu ứng của bạn ra sao
- Mất thời gian chuẩn bị của bạn (vì để set hết đống hiệu ứng đó cần nhiều thời gian chuẩn bị lắm)
- Không đảm bảo tương thích tốt khi cần chiếu bằng thiết bị khác (máy tính của trường, của phòng họp có thể dùng bản Office khác với bạn và không có đủ các hiệu ứng như bạn đang xài)
- Làm file nặng hơn
- Khó xem trên các thiết bị di động (nếu bạn cần đưa slide của mình cho người khác xem sau khi đã kết thúc bài nói, hoặc cần in ra giấy để người ta ghi chú, bạn sẽ gặp rắc rối)
Không chồng các đối tượng lên nhau
Đối tượng ở đây có thể là chữ, hình ảnh hay các hình khối, nói chung là mọi thứ bạn có thể đặt lên slide. Vì lý do nào đó mà một số bạn bè xung quanh mình rất thích chồng những thứ này lên nhau và cho hiệu ứng ẩn hiện dần dần.
Đừng bao giờ làm như vậy vì bạn sẽ mất rất nhiều thời gian để tìm ra đối tượng cần thiết mỗi khi cần sửa chữa hay thêm chữ, hình ảnh mới vào slide. Khi in các slide có nhiều đối tượng để người khác ghi chú cũng là một thảm họa.
Quảng cáo
Hãy dành thời gian chuẩn bị về những gì bạn sẽ nói
Vì slide bây giờ không còn được xài theo cách nông dân (nhìn slide đọc ra) nên bạn sẽ cần suy nghĩ xem ứng với đề mục đó thì mình sẽ nói những gì, mình sẽ khai triển ý ra sao và dẫn dắt người đọc như thế nào. Tốt nhất là bạn cần hiểu rõ về vấn đề mình đang trình bày thì mới có thể nói mà không bị vấp hay quên í. Hãy dựa vào slide như một cái sườn và soạn trong đầu các câu nói của mình. Nếu hay quên, hãy dùng chức năng Note của PowerPoint hay Slides như một công cụ nhắc nhở (vì khi chiếu ra thì một màn hình sẽ chỉ để hiện slide, màn hình kia sẽ hiện note và bộ đếm cho bạn).
Và xin đừng cầm giấy lên đọc, hành động đó cực kì thiếu chuyên nghiệp, bạn sẽ như một con robot biết đọc hơn là một diễn giả hay có sức thuyết phục. Ngay cả lúc tập luyện cũng thế, bạn chỉ ghi ra những thứ cần nói theo list điểm chính, đừng ghi thành cả câu rồi ngồi học thuộc lòng vì lỡ bạn quên một chữ thôi cũng làm chính bạn lo lắng và không trình bày trơn tru về sau. Hãy bình tĩnh và hãy làm như thể bạn đang kể cho bạn bè, đồng nghiệp của mình nghe về một câu chuyện hay bạn vừa khám phá ra chứ không phải là đang làm một nhiệm vụ bắt buộc. Như vậy mới thu hút được người nghe và người ta cũng hiểu bạn đang chia sẻ cái gì.
Việc tập luyện này, với mình, sẽ cần thực hiện ít nhất 2 lần trước khi bước lên sân khấu hay bục giảng hay trước lớp học. Bạn cũng có thể nói 3-4 lần gì đó cho quen cũng được, nhưng với mình khi nói lặp đi lặp lại sẽ làm chính mình giảm hứng thú nên thường mình chỉ tập 2 lần là vậy.
Ở đây mình không chia sẻ nhiều về cách xây dựng câu chuyện cho một bài thuyết trình hay cách chọn điểm chính để nói ra sao. Mình tin là anh em có thể tự làm được chuyện này, chỉ cần một chút rèn luyện là được. Anh em cũng có thể dễ dàng kiếm được những lời khuyên về vấn đề nội dung của bài thuyết trình chỉ bằng vài từ khoá trên Google. Hi vọng những gì mình chia sẻ sẽ giúp được cho anh em. Nếu anh em có gì thắc mắc, hay muốn yêu cầu mình chia sẻ thêm về khía cạnh nào đó thì hãy comment vào để mình biết nhé.
Chúc anh em thành công!
![[IMG]](https://photo2.tinhte.vn/data/attachment-files/2017/07/4083292_Khong_can_hieu_ung.jpg)