Giống hệt như nhiều anh em, mình cũng đam mê YouTube lắm, cũng có thể ngồi xem cả ngày không biết chán. Nhưng khác với một số anh em, mình tuyệt đối không dùng YouTube để xem clip tin tức trong nước và quốc tế, càng không xem những clip hài nhảm thư giãn mà các YouTuber Việt Nam hay quốc tế làm ra.
Trái lại, trong suốt quá trình ngồi mày mò trên trang web chia sẻ video clip lớn nhất thế giới, mình lại mò được không ít kênh rất hay và đầy kiến thức, trong khi xem những video đó vẫn rất thư giãn, không hề mệt mỏi như đi học. Có những kênh rất nổi tiếng có cả triệu subscriber, nhưng cũng có kênh chỉ vỏn vẹn vài chục nghìn người đăng ký theo dõi. Điều đó đương nhiên không khiến những đoạn clip của những YouTuber ít người biết đến bớt hấp dẫn và đầy kiến thức.
Real Engineering – Brian McManus
Những đoạn clip về cơ chế hoạt động của một chiếc máy bay, của những ý tưởng cơ khí hay giải thích công nghệ được McManus mô tả theo cái cách không hề mệt mỏi, trong những đoạn clip với thời lượng hầu hết là chưa đầy 20 phút đồng hồ mỗi chủ đề. Lấy ví dụ hấp dẫn nhất, là cách McManus giải thích lý do vì sao SR-71 Blackbird lại có thể bay được ở tốc độ kinh khủng đến như vậy, trong thời gian dài như những gì các phi công Liên Xô phải cay đắng thừa nhận là không thể đuổi kịp:
Nội dung của Real Engineering rất đa dạng, chứ không chỉ dừng lại ở máy bay, mà còn cả chiến lược quân sự dựa trên điểm yếu cơ khí kỹ thuật của một cỗ xe tăng, hoặc làm thế nào những tòa nhà chọc trời có thể sừng sững, hay Starlink, hệ thống internet vệ tinh của SpaceX phục vụ mục đích gì. Về cơ bản, những đoạn clip của Real Engineering có thể chia thành năm dạng: Phân tích vật liệu, hàng không, vũ trụ, năng lượng và xây dựng.
Wendover Productions – Sam Denby
Denby có cách tiếp cận vấn đề và giải thích những thắc mắc về kinh tế và vận tải theo cách rất dễ hiểu, lấy ví dụ đoạn clip mới nhất của anh, mô tả cách những mẫu thử xét nghiệm COVID-19 ở Mỹ được lấy từ từng thành phố thị trấn, tổng hợp lại ở từng hub để vận chuyển về nơi xét nghiệm lấy kết quả ra sao:
Nếu thích bộ môn logistics, thì Wendover Productions là kênh không thể bỏ qua với những anh em tay mơ như mình, còn đối với dân logistics cứng cựa, thì chắc là thôi tại vì Denby luôn cố gắng giải thích mọi thứ theo cách dễ hiểu nhất cho những người chưa biết gì. Một vài clip rất hay khác của Denby là những đội đua F1 di chuyển từ đường đua này sang đường đua khác cùng hàng chục tấn trang thiết bị hiệu quả đến đâu, hay cách những đội thủy thủ tàu ngầm sống và làm việc dưới đáy biển ra sao, và thậm chí là cả… vì sao con người đánh bạc:
Technology Connections – Alec Watson
Quảng cáo
Có bao giờ anh em tự hỏi, đĩa CD và DVD hoạt động như thế nào, ghi dữ liệu vào đâu và mắt laser đọc dữ liệu đó như thế nào? Hoặc một câu hỏi khác là TV Trinitron ngày xưa của Sony ngon hơn tất cả những công nghệ bóng hình TV màu những năm 70 như thế nào? Tất cả những câu hỏi đó đều được Watson trả lời một cách vô cùng chi tiết và chỉn chu, bố cục rõ ràng dễ hiểu trong những đoạn clip của mình:
Một đoạn clip khác khá hay của Watson là giải thích câu chuyện “màu nâu”. Vì sao rõ ràng màu nâu là một màu sắc có thật, nhưng đèn hình RGB không thể hiển thị được màu sắc đó. Câu trả lời là, màu nâu đơn giản là màu cam nhưng… tối hơn:
Tom Scott
Nếu mà nói về những YouTuber lão thành, những người đầu tiên lập kênh YouTube sau khi dịch vụ này ra đời, thì Tom Scott nằm trong số đó. Lập trình viên người Anh lập kênh từ năm 2006, hơn 1 năm sau khi YouTube chính thức đi vào hoạt động. Ấy vậy mà đến thời điểm này anh cũng chỉ có được gần 3 triệu subscriber. Những đoạn video về lập trình cơ bản, thuật toán, ngôn ngữ hay những giả thuyết triết lý trong cuộc sống, ví dụ như một tỷ USD, hay 1 tỷ tờ 1 USD xếp chồng lên nhau thì sẽ dài bao nhiêu, rồi mô tả bằng quãng đường chạy xe là thứ hiếm khi chúng ta được thưởng thức trên YouTube:
Quảng cáo
Gaming Historian – Norman Caruso
Như cái tên kênh YouTube của mình, Caruso thường có những clip được sản xuất theo hướng phim tài liệu, mô tả những khoảnh khắc mang tính bước ngoặt của ngành game thế giới, ví dụ như thời điểm Sega biết mình đã thua trước Sony PlayStation, những sai lầm của Nintendo, hay cái cách Nintendo “chế” lại một tựa game ăn theo festival ở Nhật Bản và “đóng gói” nó lại thành Super Mario Bros 2, vì người Mỹ cho rằng phần 2 “xịn” khó quá:
Caruso không lên clip một cách thường xuyên, vì mỗi bộ phim tài liệu ngắn của anh sản xuất đều có chất lượng ở mức đẳng cấp, không có đối thủ để chúng ta đem ra so sánh.
The Cherno – Yan Chernikov
Nếu Gaming Historian cho chúng ta góc nhìn của một người yêu lịch sử ngành game, thì Yan Chernikov lại là một nhà phát triển game đúng nghĩa đen, từng góp công phát triển bộ công cụ Frostbite cho DICE, để tạo ra những phiên bản Battlefield đồ họa đẹp như đời thật. Sau khi nghỉ việc ở EA, The Cherno mở kênh YouTube, tự phát triển một bộ engine game tên là Hazel, cũng như những video clip hướng dẫn cơ bản ngôn ngữ lập trình cho các nhà làm game không chuyên. Nhưng mình thấy series những clip Chernikov “cảm nhận” những đoạn trailer và video clip phân tích đồ họa của những trò chơi, qua đó khiến chúng ta hiểu hơn về cái cách các lập trình viên và kỹ sư đồ họa tạo ra những thế giới ảo đẹp như mơ:
M539 Restorations
Người nước ngoài thì hay có tư duy như thế này, anh sở hữu một chiếc xe, hay bất kỳ món đồ dùng nào, anh sẽ phải biết cách sửa chữa nó. Có lẽ không kênh YouTube nào xem thư giãn mà lại mô tả đúng câu nói này như anh chàng thợ máy người Đức Steren. Anh đi mua những chiếc Series 5, Series 7 và Series 8 đời cũ, bị chủ cũ bỏ rơi và hỏng hóc nhiều chỗ, rồi làm clip mô tả quá trình “lột xác” để cỗ xe lại tiếp tục có thể phục vụ người chủ mới:
Real Life Lore – Joseph Pisenti
Nếu Wendover Productions tập trung nhiều vào logistics, Real Engineering tập trung vào công nghệ kỹ thuật, thì kênh Real Life Lore tập trung vào địa chính trị và kinh tế. Lấy ví dụ đoạn clip phân tích vì sao địa chính trị của đất nước Iran lại khá tồi, và vì sao nước Pháp lại gần như hoàn hảo, chỉ khuất đúng một dải đồng bằng khiến nước Đức năm lần bảy lượt có thể xâm lược dễ như bỡn:
Johnny Harris
Một cái tên khác mình rất thích từ thời anh này còn làm series Borders trên kênh YouTube của tờ Vox. Những đoạn clip của anh này làm khiến mình thực sự ghen tị vì nó không phải clip du lịch, mà nó nói sâu hơn về con người ở từng vùng đất.Dạo gần đây vì giãn cách xã hội, tự cách ly với cộng đồng, Harris tự làm kênh riêng với những chủ đề tương đối cá nhân hóa, như là… đồ ăn sáng của Mỹ dở tệ, còn đồ ăn sáng của các nước khác thì quá ngon:
Modern Vintage Gamer – Dimiris Giannakis
Bản chất Giannakis là một modder, rất thích khám phá vọc vạch những cỗ máy console từ cũ đến mới. Vấn đề chơi game vi phạm bản quyền và chơi game cr@ck thì không bàn về mặt pháp lý, nhưng ở một khía cạnh mang tính lý thuyết kỹ thuật hơn, những gì Giannakis chia sẻ trong những đoạn clip của mình lại rất hấp dẫn, và đáng để học hỏi. Lấy ví dụ cơ bản nhất là đoạn clip giải thích vì sao game trên PS3 lại khó phát triển như thế, hoặc cơ chế bảo vệ bản quyền của Nintendo Wii bị đánh bại chỉ bằng một cái nhíp ra sao:
Ahoy – Stuart Brown
Một “nhà sử học” của ngành game khác mà mình muốn chia sẻ với anh em là Stuat Brown. Khởi điểm, kênh Ahoy chia sẻ hướng dẫn sử dụng vũ khí trong những phiên bản Call of Duty. Nhưng dần dà, Brown bắt đầu làm những bộ phim tài liệu cực kỳ xuất sắc về những trò chơi điện tử, như giải đáp câu hỏi đâu là trò chơi điện tử đầu tiên con người tạo ra, hay chiến tranh lạnh tăng tốc cho ngành giải trí tương tác ra sao:
