Chúng ta đang ở thời kỹ sư AI chẳng thua gì VĐV thể thao, lương hàng trăm triệu USD mỗi năm

Một ví dụ cho anh em hình dung ngành kỹ sư phát triển trí tuệ nhân tạo đang hot cỡ nào: Đích thân Mark Zuckerberg đã chủ động tiếp cận Matt Deitke, một nhà nghiên cứu trí tuệ nhân tạo 24 tuổi vừa đồng sáng lập một công ty khởi nghiệp để đưa anh về Meta. Tập đoàn đã hứa sẽ trả 125 triệu USD cho Deitke trong vòng 4 năm dưới dạng kết hợp cả tiền mặt lẫn cổ phiếu. Sau khi nghe con số này, Deitke từ chối.



Sau đó, chính Zuckerberg đã trực tiếp gặp gỡ Deitke. Meta sau đó đưa ra một lời đề nghị sửa đổi, trị giá khoảng 250 triệu USD trong vòng bốn năm, có thể lên tới 100 triệu USD được trả trong năm đầu tiên. Mức lương tăng đột ngột khiến Deitke phải hỏi ý kiến đồng nghiệp. Sau nhiều cuộc thảo luận, một số người đã khuyến khích anh chấp nhận lời đề nghị. Cuối cùng Deitke cũng về Meta làm việc.

Con số này thường hầu hết chúng ta chỉ thấy ở những giải đấu thể thao hàng đầu thế giới, như Premier League hay NBA. Mà thậm chí nếu anh em tìm kiếm thông tin trên mạng internet, những con số 150 đến 200 triệu USD mỗi năm là lương để các câu lạc bộ bóng đá trả cho toàn bộ đội hình, chứ không phải một cá nhân duy nhất.

Lấy ví dụ như thế này đi, lương trước thuế của Mohamed Salah bên Liverpool là 400 nghìn Bảng một tuần, tính cả năm cũng "chỉ" là 20.8 triệu Bảng. Đương nhiên với hầu hết mọi người, đó vẫn là một con số khổng lồ, nhưng bốn năm hơn 80 triệu Bảng Anh với 250 triệu USD trong 4 năm đối với trường hợp của Matt Deitke, thì “Vua Ai Cập” vẫn còn thua xa.

Gần với trường hợp của Deitke hơn có lẽ là thỏa thuận lương gần 60 triệu USD của Steph Curry với Golden State Warriors, nhưng chia ra thì con số đó vẫn ít hơn con số trung bình mà Meta sẵn sàng trả cho Deitke. LeBron James thi đấu cho Los Angeles Laker vào năm 2026 cũng chỉ là 52.63 triệu USD.



Vấn đề lại nằm ở chỗ, các giải dấu thể thao như NBA hay Premier League có những quy định về công bằng tài chính và bảng lương để không biến cuộc thi đấu cạnh tranh trở thành nơi những cái tên lắm tiền nhiều của cạnh tranh, những đội còn lại không có cửa thi đấu do chênh lệch trình độ. Silicon Valley thì không. Không có quy định nào ép các tập đoàn công nghệ phải giới hạn lương cho một nhân viên cả.



Trường hợp của Cristiano Ronaldo ở Al Nassr hai mùa giải tới, 2025 đến 2027, kiếm được 355 triệu USD mỗi năm, hay Lionel Messi ở Barcelona thời 2017 đến 2021, kiếm trung bình 168 triệu USD mỗi năm chỉ là hai trường hợp cá biệt:



Đấy là lý do vì sao cuộc đua đầu tư cho chất xám nghiên cứu phát triển AI ở Silicon Valley, khi Meta, OpenAI, Microsoft và Google cạnh tranh lẫn nhau thậm chí còn điên rồ hơn cả những hợp đồng khủng nhất cho các vận động viên thể thao hàng đầu, như danh sách trên đây tổng hợp trên Wikipedia.

Hai hôm trước mình còn đọc được một thông tin bên tờ Telegraph, nói rằng có một nhà nghiên cứu AI tại Thinking Machines đã được Meta lôi kéo, với tổng giá trị lương thưởng lên tới… 1 tỷ USD để về làm việc cho Superintelligence Lab của Meta, nhưng người này từ chối. Người phát ngôn của Meta sau đó đã phủ nhận thông tin này: “Chúng tôi chỉ đưa ra lời đề nghị cho một số ít người tại Thinking Machines, và mặc dù có một lời đề nghị với giá trị đáng kể, nhưng các chi tiết thì không chính xác chút nào.”

Thành ra, trong những tuần gần đây, việc tuyển dụng các "tài năng" trong lĩnh vực AI đã trở thành một hiện tượng trên mạng xã hội, giống như kỳ chuyển nhượng mùa hè trong thế giới thể thao vậy.

Khi Meta, Microsoft, Google và OpenAI liên tục lôi kéo nhân viên của nhau, các thông báo tuyển dụng đã được đăng trực tuyến với đồ họa tương tự như các thương vụ chuyển nhượng lớn trong thể thao, do nền tảng phát trực tuyến TBPN thực hiện, một chương trình bình luận có phong cách tương đối giống Sports Center của kênh ESPN, nhưng thuần túy nói về thế giới công nghệ và kinh doanh.



Jordi Hays, một trong những người dẫn chương trình của TBPN, cho biết khi công nghệ và AI ngày càng trở nên phổ biến, mọi người đang theo dõi cuộc chiến tuyển dụng “giống như bạn bè từ trường đại học ám ảnh về thể thao - những nhân vật, những cầu thủ, những giải đấu.”

Sức mạnh thương lượng những khoản lương thưởng của các nhà nghiên cứu AI đã tăng một cách chóng mặt kể từ khi OpenAI ra mắt chatbot ChatGPT vào năm 2022, gây ra cuộc đua dẫn đầu công nghệ. Họ được hỗ trợ bởi tình trạng khan hiếm: Chỉ có một số rất ít người có kỹ năng và kinh nghiệm cần thiết để làm việc trên các hệ thống trí tuệ nhân tạo tiên tiến.

Lý do là, những hệ thống AI được xây dựng theo cách rất khác với phần mềm truyền thống. Các hệ thống này học hỏi bằng cách phân tích lượng dữ liệu kỹ thuật số khổng lồ. Rất ít người có kinh nghiệm với các hệ thống tiên tiến nhất, đòi hỏi một lượng lớn sức mạnh điện toán, thứ mà chỉ có một số rất ít tập đoàn nắm trong tay.

Thành ra, cách tiếp cận thị trường lao động nghiên cứu AI của Zuckerberg, mạnh tay tương tự như cách mà các chủ sở hữu đội thể thao đang làm, hai nhân viên Meta cho biết. Ngay cả khi những lời đề nghị lương thưởng có vẻ phi lý, nếu những người mới được tuyển dụng có thể giúp tăng doanh thu chỉ vài phần trăm, nhưng đối với một công ty đang tiến gần đến giá trị thị trường 2 nghìn tỷ USD, thì việc bạo chi vẫn đáng giá.