Chúng sinh ra từ hỗn hợp của hơi nước, của không khí và của bụi. Trở thành chúa tể của bầu trời, chúng điều khiển số phận của hành tinh chúng ta bằng cách làm chủ chu kỳ sinh tử của hơi nước.
Những đám mây đều là những quái vật thật sự. Nhẹ nhàng nhất và nên thơ nhất trong số đó là những đám mây tích trắng và xốp như bông. Một cơn gió nhẹ đẩy tới, chúng trôi thong thả trên bầu trời mùa hè. Trọng lượng của chúng thực ra đạt tới hàng nghìn tấn. Hơn nữa, đó chỉ là đứa con út trong gia đình mây, với chiều dày chưa đầy vài kilômét.
Còn những đám mây tích vũ khổng lồ theo chiều thẳng đứng, đạt tới độ cao 15km. Đó là những nhà máy nhiệt động học vô cùng lớn. Chúng được nuôi dưỡng bằng không khí nóng, bằng cách hút tới 700.000 tấn không khí trong một giây và đồng thời kéo theo 9.000 tấn hơi nước.
Với tỷ lệ một giọt nước sinh ra từ một lít không khí, một đám mây tích vũ lớn sẽ trút xuống 4.000 tấn nước hay mưa đá trong một giây, tức hơn một nửa lưu lượng nước của thác Niagara! Kích thước của những khối mây đó có thể thay đổi từ vài trăm kilômét tới 2.000km. Thỉnh thoảng, chỉ một đám mây duy nhất cũng có thể bao phủ toàn bộ châu Âu.
Những đám mây đều là những quái vật thật sự. Nhẹ nhàng nhất và nên thơ nhất trong số đó là những đám mây tích trắng và xốp như bông. Một cơn gió nhẹ đẩy tới, chúng trôi thong thả trên bầu trời mùa hè. Trọng lượng của chúng thực ra đạt tới hàng nghìn tấn. Hơn nữa, đó chỉ là đứa con út trong gia đình mây, với chiều dày chưa đầy vài kilômét.
Còn những đám mây tích vũ khổng lồ theo chiều thẳng đứng, đạt tới độ cao 15km. Đó là những nhà máy nhiệt động học vô cùng lớn. Chúng được nuôi dưỡng bằng không khí nóng, bằng cách hút tới 700.000 tấn không khí trong một giây và đồng thời kéo theo 9.000 tấn hơi nước.
Với tỷ lệ một giọt nước sinh ra từ một lít không khí, một đám mây tích vũ lớn sẽ trút xuống 4.000 tấn nước hay mưa đá trong một giây, tức hơn một nửa lưu lượng nước của thác Niagara! Kích thước của những khối mây đó có thể thay đổi từ vài trăm kilômét tới 2.000km. Thỉnh thoảng, chỉ một đám mây duy nhất cũng có thể bao phủ toàn bộ châu Âu.
Những giọt nước cực nhỏ hay những tinh thể băng tạo thành mây là do sự ngưng kết của hơi nước tụ lại trong không khí. 85% số hơi nước đó là từ các đại dương, và 15% là từ sông hồ và những bề mặt ẩm ướt ở các lục địa. Như vậy, tổng số nước bốc hơi trên toàn các đại dương có chiều dày là 75cm mỗi năm. Nhưng ở Bắc Đại Tây Dương, ngoài khơi các bờ biển Mỹ - nơi dòng nhiệt lưu Gulf Stream làm ấm các bề mặt các biển và nơi mà gió lục địa khô, thì sự bay hơi đạt tới mức tối đa; 2,40m nước mỗi năm! Như vậy mỗi giây có tới 15 triệu mét khối nước bị bốc hơi khỏi bề mặt các biển và các lục địa! Và người ta ước tính mây biểu thị một dự trữ nước thường xuyên là 13 tỷ tấn...
Nhưng nỗi bất hạnh của các phân tử nước trong khí quyển thường do nhiệt độ gây ra. Nếu nhiệt độ quá cao nước vẫn giữ nguyên ở trạng thái hơi. Sự ngưng kết đòi hỏi phải có độ lạnh, ví dụ do kết quả của độ giảm áp suất không khí khi nó giảm độ cao. Độ giảm của nhiệt độ vào khoảng 1℃ ở mỗi 100m. Nhiệt độ giảm không phải bao giờ cũng đủ để có được nước lỏng. Những đám mây còn có một vũ khí bí mật khác đó là những "lõi" nhỏ xíu mà hơi ngưng lại quanh nó. Những lõi đó (bụi, muối biển, khói công nghiệp) rất cần thiết. Độ ô nhiễm tạo ra mưa bởi vì không khí quá trong sạch, nước ở bầu khí quyển vẫn ở nguyên trạng thái hơi vô hình.
Trong một số trường hợp, các hạt nước nhỏ vẫn ở trạng thái lỏng ngay cả khi nhiệt độ không khí tuột xuống dưới 0℃; đó là hiện tượng chậm đông. Một trạng thái thất thường có thể đảo lộn bởi bất cứ nhiễu loạn nào. Ví dụ một chiếc máy bay, bay qua chẳng hạn. Các hạt nước nhỏ khi ấy có thể đột nhiên biến thành băng và đọng lại từng mảng trên thân máy bay. Nếu không có hệ thống làm tan băng, máy bay sẽ nặng dần lên, buộc các phi công phải hạ thấp độ cao.
Độ nóng lên đột ngột của đất có thế sinh ra những cột không khí nóng và ẩm hình thành những đám mây dông. Những đám mây dông này trước hết xuất hiện cục bộ, sau tản ra cả một vùng.
Đám mây sừng sững nghiên trên đồng cỏ là độ cân bằng phức tạp giữa hơi nước và những giọt nước. Trong Khi những giọt nước nhỏ hình thành trong những dòng không khí lạnh bốc lên, những giọt nước khác bốc hơi trong khi nóng lên trong các dòng không khí đi xuống.
Quảng cáo
Vào mùa hè, quan sát kỹ các mép luôn luôn thay đổi của các đám mây tích khi trời đẹp, cho thấy chúng rách ra và không ngừng hình thành lại tùy theo độ bốc hơi và ngưng tụ lại.
Các đám mây trung tích thường đọng lại trên các đỉnh núi. Gió đem lại cho chúng một hình bóng cân đối như một điếu xì gà. Hình dáng của nó thuần nhất do các giọt nước hợp lại trên các mép trong khi hơi nước tạo ra những giọt nước mới ở bên trong.
Mảng mây lớn này bị mặt trới lúc hoàng hôn nhuộm đỏ, trở nên phẳng, bởi vì nó bị kẹp vào giữa hai lớp không khí. Hiện tượng này xuất hiện khi một lớp không khí nóng đọng lại trên một lớp không khí lạnh.
Anh em có hiện tượng mây mưa nào đẹp mời anh em chia sẻ thêm nhé!
Hoàng Hưng
Theo ça m'intéresse
Quảng cáo