Đối với nhiều người, một ly cà phê sáng không chỉ giúp đem lại sự tỉnh táo mà còn đem lại cho họ một tác dụng chẳng rõ là tích cực hay tiêu cực, đó chính là buồn ị. Theo Tiến sĩ Robert Martindale, giáo sư về giải phẫu kiêm chủ nhiệm khoa dinh dưỡng tại Đại học Khoa học và Sức khoẻ Oregon: “Dù cà phê là một loại đồ uống phổ biến, tuy nhiên thật ngạc nhiên khi chúng ta lại biết quá ít về cách mà nó ảnh hưởng đến đường tiêu hoá”. Vậy theo anh em, đâu là lý do khiến việc uống cà phê có thể dẫn đến việc muốn đi nặng?
Thực tế cũng đã có một số nghiên cứu về chủ đề này, tuy nhiên chúng là những nghiên cứu đã cũ và có quy mô nhỏ, bị hạn chế bởi nhiều yếu tố. Các nghiên cứu này gợi ý rằng không phải caffeine trong cà phê là thứ khiến chúng ta buồn ị nhưng số đông vẫn nghĩ. Ví dụ, một bài báo xuất bản năm 1998 cho biết cà phê không chứa caffeine và chứa caffeine đều có tác dụng kích thích ruột kết như nhau, trong khi một ly nước lọc nóng thì lại không gây ra hiệu ứng này.
Dù một ly cà phê trông thì có vẻ đơn giản, nhưng chúng là loại đồ uống cực kỳ phức tạp vì chứa hơn 1,000 hợp chất hoá học, do đó việc xác định đâu là tác nhân kích thích đường ruột đến nay vẫn có là một thách thức không hề nhỏ. Tuy nhiên, hầu hết đều chỉ ra rằng cà phê không ảnh hưởng đến tất cả mọi người theo cùng một cách, nói cách khác thì mỗi người sẽ có một phản ứng khác nhau khi sử dụng cà phê.
Theo một nghiên cứu được công bố vào năm 1990 trên tạp chí Gut, 92 thanh niên đã được khảo sát về thói quen “đi nặng” của họ như thế nào khi sử dụng cà phê, chỉ có 29% trong số đó nói rằng cà phê thực sự khiến họ muốn đi và 63% trong số này là phụ nữ. Tuy nhiên theo TS. Martindale, không gian mẫu của khảo sát này là khá nhỏ và số lượng người mắc ị sau khi uống cà phê có thể cao hơn nhiều, ước tính lên tới 60%.
Thực tế cũng đã có một số nghiên cứu về chủ đề này, tuy nhiên chúng là những nghiên cứu đã cũ và có quy mô nhỏ, bị hạn chế bởi nhiều yếu tố. Các nghiên cứu này gợi ý rằng không phải caffeine trong cà phê là thứ khiến chúng ta buồn ị nhưng số đông vẫn nghĩ. Ví dụ, một bài báo xuất bản năm 1998 cho biết cà phê không chứa caffeine và chứa caffeine đều có tác dụng kích thích ruột kết như nhau, trong khi một ly nước lọc nóng thì lại không gây ra hiệu ứng này.
Dù một ly cà phê trông thì có vẻ đơn giản, nhưng chúng là loại đồ uống cực kỳ phức tạp vì chứa hơn 1,000 hợp chất hoá học, do đó việc xác định đâu là tác nhân kích thích đường ruột đến nay vẫn có là một thách thức không hề nhỏ. Tuy nhiên, hầu hết đều chỉ ra rằng cà phê không ảnh hưởng đến tất cả mọi người theo cùng một cách, nói cách khác thì mỗi người sẽ có một phản ứng khác nhau khi sử dụng cà phê.
Theo một nghiên cứu được công bố vào năm 1990 trên tạp chí Gut, 92 thanh niên đã được khảo sát về thói quen “đi nặng” của họ như thế nào khi sử dụng cà phê, chỉ có 29% trong số đó nói rằng cà phê thực sự khiến họ muốn đi và 63% trong số này là phụ nữ. Tuy nhiên theo TS. Martindale, không gian mẫu của khảo sát này là khá nhỏ và số lượng người mắc ị sau khi uống cà phê có thể cao hơn nhiều, ước tính lên tới 60%.
Cũng trong cùng một nghiên cứu kể trên, một số tình nguyện viên đã đồng ý cho phép đưa một đầu do cảm ứng lực vào ruột kết của họ để xem xét chúng phản ứng thế nào trước và sau khi uống cà phê. Kết quả là đối với những người đồng ý với việc cà phê có kích thích đường ruột của họ, nhu động ruột của những người này tăng đáng kể trong vòng 4 phút sau khi uống cà phê, trong khi đó ngược lại, những người khác lại gần như không có thay đổi nào.
TS. Martindale nói rằng điều này là do cà phê đã ảnh hưởng đến trục não bộ. Sự xuất hiện của cà phê trong dạ dày đã gửi một thông điệp để yêu cầu kích thích ruột kết. Sự giao tiếp này là một phản xạ rất đỗi bình thường, được gọi là phản xạ dạ dày. Tuy nhiên dường như cà phê khiến cho phản xạ này phản ứng một cách mãnh liệt hơn.
Cũng là một nghiên cứu về tác động của cà phê đến đường ruột được công bố vào năm 1998 cho thấy tiêu thộ khoảng 227g cà phê có thể kích thích các cơn co thắt đại trường tương đương với một bữa ăn 1,000 calo. Ngoài ra, một lượng lớn các chất hoá học trong cà phê cũng ảnh hưởng đến não bộ và một số hormone trong cơ thể của chúng ta, ví dụ như gastrin hay cholecystokinin. Các loại hormone có liên quan đến đường tiêu hoá này đều tăng đột biến sau khi uống cà phê.
Mặc dù cơ chế chính xác của việc này hiện vẫn còn chưa quá rõ ràng, tuy nhiên tác dụng của nó hiện đã được áp dụng vào một số trường hợp. Ví dụ, những người vừa trải qua đợt phẫu thuật đại trường ràng hoặc phụ khoa có thể cho dùng cà phê nhằm tăng khả năng dung nạp thức ăn rắn. Theo thử nghiệm, cà phê có thể giúp họ dung nạp thức ăn rắn sớm hơn 10-31 tiếng so với người không sử dụng. Ngoài ra, cà phê cũng giúp thời gian đi tiêu cầu tiên sau phẫu thuật của các đối tượng này đến sớm hơn từ 15-18 tiếng.
Các bệnh nhân bị táo bón mãn tính cũng có thể được các bác sĩ khuyên uống cà phê để kích thích đi nặng dễ dàng hơn. Tuy nhiên, điều này cần phải đặt trên một sự cân nhắc kỹ lưỡng vì chúng có thể khiến người bị táo bón trở nên phụ thuộc vào cà phê cũng như có thể gặp một số tác dụng phụ không mong muốn như khó ngủ, kích thích tim đập mạnh, lo lắng,...
Nhìn chung, cơ chế của việc buồn ị khi đi cà phê đến nay vẫn còn là một vấn đề chưa quá rõ ràng. Mặc dù vậy, nhiều khảo sát đã chỉ ra hiện tượng này là có thật, thậm chí là hiện diện trên nhiều người là đằng khác. Anh em thì sao, liệu có “muốn đi” mỗi khi uống cà phê chứ?
Tham khảo NYT
