[Có thể bạn chưa biết] Nhịn ăn có phải là cách giảm cân hiệu quả?

Trong giới thượng lưu ở Anh thời Victoria truyền tai nhau một chế độ ăn kiêng kỳ lạ, những người ăn kiêng nuốt ấu trùng sán dây và để nó ký sinh bên trong cơ thể và hút bớt chất dinh dưỡng từ vật chủ. Rõ ràng, đây là một cách kiểm soát cân nặng cực nguy hiểm. Ngày nay, các chế độ ăn kiêng lành mạnh hơn, không quá khắc nghiệt nhưng vẫn mang lại hiệu quả giảm cân, tuy nhiên cần thời gian và sự kiên trì. Vậy có chế độ ăn kiêng nào giảm cân thần tốc không? Và chế độ đó có gây hại gì đến sức khỏe của bạn không?



Để trả lời những câu hỏi này, chúng ta hãy đến với một thí nghiệm. Sam và Felix là cặp song sinh giống hệt nhau và đều đang lên kế hoạch ăn kiêng. Họ có cùng chiều cao, cân nặng, lượng mỡ và lượng cơ bắp. Nhưng Sam hy vọng giảm cân từ từ, trong khi Felix muốn giảm cân nhanh.

Kế hoạch của Sam là giảm dần lượng calo nạp vào và tăng cường tập thể dục thường xuyên. Khi năng lượng nạp vào ít hơn năng lượng tiêu hao sẽ dẫn đến sự thiếu hụt năng lượng bên trong cơ thể. Để bù đắp, cơ thể Sam bắt đầu phá vỡ nguồn glucose khẩn cấp được lưu trữ trong gan dưới dạng glycogen. Sau 4 đến 6 giờ, cơ thể anh ta bắt đầu đốt cháy tế bào mỡ để bù đắp vào khoảng thiếu hụt năng lượng. Quá trình này phân hủy các giọt lipid thành các hợp chất hòa vào máu giúp cung cấp năng lượng cho các cơ quan và mô.

Còn Felix thì khác, anh ta đặt mục tiêu tạo ra mức thâm hụt năng lượng tương tự bằng cách cắt giảm đáng kể lượng calo nạp vào. Không giống như Sam vẫn ăn uống điều độ, Felix gần như không ăn gì. Lúc này, cơ thể anh ta rơi vào trạng thái đói khát. Cơ thể của Felix phá hủy toàn bộ lượng glucose dự trữ khẩn cấp chỉ trong 18 giờ. Cần năng lượng, cơ thể anh bắt đầu phá vỡ các cấu trúc khác kể cả cơ bắp.

Trong khi việc tập thể dục thường xuyên của Sam vừa đốt cháy calo vừa giúp duy trì khối lượng cơ bắp, điều này khiến việc giảm cân hiệu quả hơn về lâu về dài. Mặt khác, Felix không tập thể dục nên chỉ đốt cháy một lượng ít calo dựa vào các chức năng cơ bản của cơ thể và còn làm giảm khối lượng cơ bắp, khiến việc giảm cân ngày càng trở nên khó khăn hơn.



Tuy bản chất vấn đề là vậy nhưng một số yếu tố trong chế độ ăn kiêng nhanh của Felix có thể khiến anh ấy lầm tưởng rằng cách giảm cân này hiệu quả. Mỗi gam glycogen liên kết với vài gam nước. Điều này có thể làm tăng thêm tới 2kg trọng lượng nước, tất cả đều bị mất khi glycogen cạn kiệt. Đối với Felix, điều này có vẻ giống như anh ấy đang giảm cân nhanh chóng. Nhưng ngay khi anh ta ăn trở lại, cơ thể sẽ nhanh chóng bổ sung lại lượng glycogen dự trữ và lấy lại cân nặng đó.



Thực tế có nhiều biến thể dựa theo chế độ ăn kiêng giảm lượng calo cực độ của Felix. “Chế độ ăn kiêng giải độc” là một trong số đó, chế độ này chỉ cho phép tiêu thụ một số loại thực phẩm nhất định như ngưng ăn thịt và chỉ uống nước trái cây chẳng hạn. Điều này có thể hữu ích trong việc giải quyết một số vấn đề về dinh dưỡng, nhưng chúng không thể sử dụng như một phương pháp giảm cân đại trà.

Ví dụ, đối với người có lượng vitamin A thấp, chế độ ăn uống nước trái cây có thể hữu ích. Nhưng đối với người có lượng vitamin A cao, nước ép trái cây có thể là một thảm họa. Và chắc chắn việc duy trì chế độ ăn kiêng bằng nước trái cây trong nhiều tuần sẽ gây tổn hại đến hệ thống miễn dịch của bạn do thiếu chất béo và protein thiết yếu. Bất kỳ chế độ ăn kiêng khắc nghiệt nào cũng đều là một cú sốc đối với cơ thể của bạn. Vì vậy, thay vì cố gắng giảm cân nhanh chóng, tất cả chúng ta nên dành thời gian để tìm ra lối sống lành mạnh nhất cho bản thân.

Nguồn: TED-Ed