Chuyện kể về năm 1884, vào một buổi sáng mờ sương, con tàu Anh “Rumney" đã đâm phải con tàu Pháp mang tên “Frigorifique”. Khi thấy nước tràn vào boong tàu, đoàn thủ thủy người Pháp đã phải bỏ lại tàu Frigorifique và đi nhờ “Rumney”.
Nhưng sau đó, trong khi tiến về bến cảng, một thứ gì đó bỗng xuất hiện từ làn sương, đó là con tàu bị bỏ rơi “Frigorifique”. Con tàu không người lái lao thẳng về phía Rumney, quá gần để kịp phản ứng, một cú đâm chí tử đã làm chìm tàu “Rumney”. Khi các thủy thủ cố trèo lên phao cứu sinh, con tàu “Frigorifique” dường như rất hả hê vì đã báo thù thành công những kẻ bỏ rơi mình, nó lẳng lặng biến mất trong làn sương mù mà không để lại một dấu tích nào.
Nghe câu chuyện thật là ma mị phải không? Nhưng thực ra, khi rời tàu, các thủ thủy Pháp vẫn để động cơ tàu chạy và con tàu "Frigorifique" đã đi một vòng tròn trước khi đâm vào tàu "Rumney" và sau đó cũng bị chìm dưới biển. Tuy vậy nó vẫn trở thành một trong rất nhiều truyện kể về những con tàu ma, những con tàu không người lái lênh đênh trên biển.
Nhưng sau đó, trong khi tiến về bến cảng, một thứ gì đó bỗng xuất hiện từ làn sương, đó là con tàu bị bỏ rơi “Frigorifique”. Con tàu không người lái lao thẳng về phía Rumney, quá gần để kịp phản ứng, một cú đâm chí tử đã làm chìm tàu “Rumney”. Khi các thủy thủ cố trèo lên phao cứu sinh, con tàu “Frigorifique” dường như rất hả hê vì đã báo thù thành công những kẻ bỏ rơi mình, nó lẳng lặng biến mất trong làn sương mù mà không để lại một dấu tích nào.
Nghe câu chuyện thật là ma mị phải không? Nhưng thực ra, khi rời tàu, các thủ thủy Pháp vẫn để động cơ tàu chạy và con tàu "Frigorifique" đã đi một vòng tròn trước khi đâm vào tàu "Rumney" và sau đó cũng bị chìm dưới biển. Tuy vậy nó vẫn trở thành một trong rất nhiều truyện kể về những con tàu ma, những con tàu không người lái lênh đênh trên biển.
Mặc dù những câu chuyện này là cảm hứng cho các tác phẩm đình đám như "Cướp biển vùng Caribe", nhưng thực chất những con tàu không người lái không có nguồn gốc từ những hồn ma, mà chỉ là sản phẩm của các hiện tượng vật lý mà thôi.
Tàu Mary Celeste
Một trong những con tàu ma nổi tiếng nhất thế giới được phát hiện lênh đênh ở Đại Tây Dương vào năm 1872 và không hề có người lái, toàn bộ phao cứu sinh đều biến mất, trong boong tàu có nước biển, những lô hàng hóa còn nguyên vẹn và nhật ký kết thúc đột ngột của thuyền trưởng đã làm dấy lên nhiều lời đồn đoán ma quái.
Nhưng thủ phạm thực sự là hai hiện tượng khoa học: lực đẩy của nước và thủy động lực học.
Sau đây là nguyên lí hoạt động của lực đẩy của nước: Một vật đặt trên một chất lỏng sẽ chiếm chỗ một phần thể tích chất lỏng đó, chất lỏng sẽ tạo nên một lực đẩy làm vật nổi bằng với trọng lượng phần chất lỏng bị chiếm chỗ, nếu lực đẩy lớn hơn trọng lượng vật thì vật nổi, ngược lại vật sẽ chìm. Hiện tượng này gọi là Lực đẩy Archimedes.
Những vật không đặc bằng nước như gỗ, tảng băng trôi và thuyền hơi sẽ luôn luôn nổi, đó là vì lực đẩy luôn lớn hơn trọng lực của vật. Nhưng để những đồ vật hay tàu thuyền làm từ vật liệu như thép - vật liệu đặc hơn nước – nổi được thì những vật này phải chiếm một thể tích nước lớn hơn trọng lượng của chúng.
Quảng cáo
Thông thường, lượng nước chứa trong một thân tàu sẽ làm tăng trọng lượng tàu và khiến nó chìm - đó cũng chính là điều thủy thủ tàu "Mary Celeste" lo sợ khi họ bỏ rơi nó.
Nhưng các thủy thủ đã không nghĩ đến còn một khái niệm khác là thủy động lực học - nước ngừng chảy vào tàu tại điểm cân bằng. Khi nước bằng với thân tàu, hóa ra trọng lượng nước chưa đủ để làm tàu chìm và "Mary Celeste" đã được tìm thấy một vài ngày sau đó trong khi không ai trong đoàn thủ thủy xấu số sống sót.
Tàu A. Ernest Mills
Một câu chuyện kì lạ hơn là về con tàu "A. Ernest Mills," một con thuyền vận chuyển muối, được chính thủy thủ đoàn chứng kiến bị chìm xuống đáy biển sau một cú va chạm. Vậy mà bốn ngày sau, người ta thấy con thuyền nổi trên mặt biển.
Quảng cáo
Lí giải cho điều huyền bí này nằm ở lô hàng muối của con thuyền. Trọng lượng của nước tràn vào thân tàu khiến nó bị chìm, nhưng khi muối bị hòa tan trong nước, trọng lượng giảm khiến trọng lực nhỏ hơn lực đẩy và con thuyền lại nổi lên.
Nhưng làm thế nào để giải thích được hiện tượng về các truyền thuyết con tàu ma xuất hiện tại những địa điểm nằm cách xa nhau?
Câu trả lời chính là do các dòng hải lưu, chúng giống như những dòng sông vô hình chảy qua đại dương. Những yếu tố như nhiệt độ, độ mặn, gió, trọng lực và hiệu ứng Coriolis từ sự chuyển động của Trái Đất tạo nên một hệ thống chuyển động phức tạp của dòng hải lưu.
Điều này xảy ra cả trên bề mặt lẫn dưới đáy biển. Các thủy thủ luôn biết về dòng hải lưu, nhưng gần đây người ta mới biết được mô hình của các dòng chảy này. Nhờ vào việc xác định phương hướng và tốc độ của các dòng hải lưu mà các nhà khoa học có thể tìm kiếm những con tàu bị bỏ rơi dễ dàng hơn.
Những con tàu vô chủ không phải do đoàn thủy thủ ma hay những lời nguyền điều khiển mà chúng phiêu du trên đại dương nhờ những yếu tố khoa học vô hình, quả thật sẽ vô cùng thú vị nếu tìm hiểu sâu về chúng.
Nguồn: TED-Ed