Một cựu phi công bay thử nghiệm của Boeing đã vừa bị buộc tội lừa dối các quan chức liên bang về hệ thống điều khiển bay trên 737 MAX - dòng máy bay tai tiếng của Boeing góp mặt trong 2 vụ tai nạn liên tiếp cách đây 2 năm.
Theo cáo trạng được Bộ tư pháp Hoa Kỳ công bố hôm thứ 3 vừa qua, Mark A. Forkner, 49 tuổi, phi công bay thử của Boeing bị cáo buộc lừa dối Ủy ban hàng không liên bang (FAA) trong quá trình mà cơ quan này tiến hành đánh giá và phê chuẩn điều kiện bay cho 737 MAX. Sự lừa dối của Forkner đã gián tiếp khiến 2 chiếc 737 MAX rơi vào cuối năm 2018 và đầu năm 2019 làm 346 người thiệt mạng. Từ đó, dòng 737 MAX đã bị đình bay trên toàn cầu trong khi chờ giới chức trách điều tra về khả năng gây tai nạn của hệ thống máy tính điều khiển hoạt động bay.
"Nhằm tiết kiệm tiền cho Boeing, Forkner được cho là đã giữ kín các thông tin quan trọng trước FAA và lựa chọn tàn nhẫn của ông ta đã lừa dối FAA, từ đó cản trở cơ quan này bảo vệ cộng đồng bay và khiến các phi công bối rối khi thiếu thông tin về các thành phần điều khiển nhất định trên 737 MAX," thẩm phán tòa án quận Bắc Texas - Chad E. Meacham nói.
Cáo trạng cho biết Forkner là phi công trưởng, đứng đầu nhóm bay kiểm thử dòng 737 MAX và chịu trách nhiệm cung cấp thông tin chính xác và hoàn chỉnh về những khác biệt giữa MAX và các thế hệ 737 trước cho FAA.
Theo cáo trạng được Bộ tư pháp Hoa Kỳ công bố hôm thứ 3 vừa qua, Mark A. Forkner, 49 tuổi, phi công bay thử của Boeing bị cáo buộc lừa dối Ủy ban hàng không liên bang (FAA) trong quá trình mà cơ quan này tiến hành đánh giá và phê chuẩn điều kiện bay cho 737 MAX. Sự lừa dối của Forkner đã gián tiếp khiến 2 chiếc 737 MAX rơi vào cuối năm 2018 và đầu năm 2019 làm 346 người thiệt mạng. Từ đó, dòng 737 MAX đã bị đình bay trên toàn cầu trong khi chờ giới chức trách điều tra về khả năng gây tai nạn của hệ thống máy tính điều khiển hoạt động bay.
"Nhằm tiết kiệm tiền cho Boeing, Forkner được cho là đã giữ kín các thông tin quan trọng trước FAA và lựa chọn tàn nhẫn của ông ta đã lừa dối FAA, từ đó cản trở cơ quan này bảo vệ cộng đồng bay và khiến các phi công bối rối khi thiếu thông tin về các thành phần điều khiển nhất định trên 737 MAX," thẩm phán tòa án quận Bắc Texas - Chad E. Meacham nói.
Cáo trạng cho biết Forkner là phi công trưởng, đứng đầu nhóm bay kiểm thử dòng 737 MAX và chịu trách nhiệm cung cấp thông tin chính xác và hoàn chỉnh về những khác biệt giữa MAX và các thế hệ 737 trước cho FAA.
Vào cuối năm 2016, Forkner đã phát hiện ra những thay đổi quan trọng trên hệ thống điều khiển của 737 MAX, cụ thể là MCAS. Trong quá trình bay thử, hệ thống MCAS được kích hoạt ở mức vận tốc thấp hơn nhiều so với những gì Forkner và Boeing nói với FAA. Điều này có nghĩa MCAS sẽ tự kích hoạt thường xuyên hơn và đòi hỏi phi công phải được đào tạo để phản ứng nhưng đây là điều Boeing không muốn. Các điều tra viên đã phát hiện Boeing có ý định giảm thiểu các yêu cầu đào tạo tốn kém dành cho phi công bay 737 MAX nhằm tạo lợi thế cạnh tranh với đối thủ Airbus.
Sau khi FAA gửi báo cáo về các yêu cầu đào tạo đối với 737 MAX, Forkner đã nói với FAA rằng phi công không cần thông tin tham chiếu về MCAS trên sổ hướng dẫn bay. Như vậy Forkner đã quyết định không chia sẻ thông tin này, hậu quả là các phi công bay 737 MAX không được biết về MCAS, từ đó không thể hiểu cách nó vận hành và xử lý khi gặp sự cố.
Kenneth A. Polite Jr. - người đứng đầu bộ phận tội phạm thuộc Bộ tư pháp Hoa Kỳ nhấn mạnh rằng Forkner đã "lạm dụng vai trò vốn là nơi đặt niềm tin lớn nhất để che giấu thông tin quan trọng về MCAS có chủ đích trong quá trình FAA đánh giá và phê chuẩn 737 MAX cũng như trước khách hàng của Boeing (là các hãng hàng không khai thác 737 MAX). Hành động của Forkner cũng đã khiến các hãng hàng không và phi công không thể biết được thông tin quan trọng về một thành phần tối quan trọng của hệ thống điều khiển máy bay."
Vào ngày 29 tháng 10 năm 2018, chiếc 737 MAX của Lion Air, thực hiện chuyến bay số 610 đã rơi gần Jakarta, Indonesia. Trong khi hướng điều tra đang tập trung vào MCAS thì vào ngày 10 tháng 3 năm 2019, một chiếc 737 MAX khác của Ethiopian Airlines rơi chỉ vài phút sau khi cất cánh từ Addis Ababa. Sau vụ tai nạn thứ 2 này thì tất cả 737 MAX đã bị đình bay, phải đến gần đây thì mới được bay chở khách thương mại trở lại sau loạt những cải tiến của Boeing nhưng chỉ hạn chế tại một số quốc gia.
Các nhà điều tra cùng với Ủy ban vận tải hạ viện kết luận rằng vụ tai nạn ở Ethiopia là “đỉnh điểm thảm kịch xuất phát từ một loạt những giả định hỏng hóc kỹ thuật do các kỹ sư của Boeing đưa ra và sự thiếu minh bạch trong khâu quản lý của Boeing cũng như sự giám sát thiếu hiệu quả của FAA.”
Boeing hiện từ chối phản hồi về cáo trạng được đưa ra đối với Forkner cũng như vai trò của công ty khi tạo ra một môi trường cho phép Forkner lừa dối như vậy.
FAA đã trao cho những nhà sản xuất như Boeing trách nhiệm rộng trong việc giám sát sự an toàn của máy bay. Những điểm yếu của hệ thống cấp quyền này đã trở thành tâm điểm chỉ trích tại Quốc hội Mỹ, dẫn đến việc ban hành luật mới hồi đầu năm 2021 nhằm thắt chặt giám sát. FAA cũng từ chối bình luận về trách nhiệm của mình.
Quảng cáo
Cáo trạng dành cho Forkner bao gồm 2 tội danh gian lận liên quan đến các bộ phận của máy bay trong thương mại giữa các tiểu bang và 4 tội danh gian lận điện tử. Ông sẽ ra hầu tòa hôm nay thứ 6 tại tòa án liên bang ở Fort Worth, Texas. Mức án cao nhất mà Forkner có thể phải lãnh với các tội danh này là ngồi tù 20 năm.
Theo: Washington Post