Thế giới năm nay quay cuồng vì đại dịch covid-19, tuy nhiên không phải vì đại dịch mà các bệnh dịch hiện hữu khác biến mất đi mà chỉ là bị lãng quên vì mọi nguồn lực đang tập trung để chống dịch mà thôi. Các nhà khoa học đang lo ngại vì đại dịch mà sẽ có thêm hàng trăm nghìn người bị bệnh lao sẽ chết do không được chăm sóc đầy đủ bởi các lệnh phong tỏa ở nhiều nơi trên thế giới.
Trong 1 điều tra của WHO thì tại nhiều quốc gia các bác sỹ và nhân viên y tế đã phải chuyển ưu tiên từ theo dõi các ca bệnh lao sang theo dõi và lần vết những người nhiễm covid-19. Không chỉ nhân lực mà cả trang thiết bị y tế và cả ngân sách cũng chuyển hướng sang việc chống đại dịch. Việc này làm cho hàng triệu lượt xét nghiệm để xác định ca bệnh lao đáng lẽ vẫn được làm thường quy đã bị cắt giảm. Kết quả của việc này có thể làm cho thế giới sẽ có thêm từ 200,000 đến 400,000 ca tử vong vì bệnh lao nói riêng, chưa nói đến hàng triệu ca bệnh khác có thể khởi phát hàng năm trong vòng 5 năm tới.
Bệnh lao là căn bệnh gây tử vong cao nhất trong những dạng bệnh truyền nhiễm vào thời điểm hiện tại, đứng trên cả HIV và sốt rét. Bình thường ai cũng nghĩ bệnh lao là đánh thẳng đến phổi, điều này cũng đúng trong nhiều trường hợp. Tuy nhiên trên thực tế nếu 1 người chỉ bị lao phổi thì lại dễ xử lý hơn những dạng lao ngoài phổi, là khi vi khuẩn đã chạy đến các cơ quan khác trong cơ thể từ mạch máu đến cả não.
Đến thời điểm hiện tại hàng năm luôn có khoảng 10 triệu người bị bệnh lao mỗi năm và cũng đều đặn có khoảng 1.5 triệu người chết vì căn bệnh này. Những cũng trong những năm gần đây việc kiểm soát và điều trị bệnh lao cũng đã có những bước tiến lớn như dạng phác đồ điều trị nhanh chỉ cần 6 tháng dùng thuốc là có thể kết thúc 1 liệu trình điều trị thay vì 9 tháng hay 20 tháng như hồi trước. Trước khi thời đại covid-19 bắt đầu thì nỗi lo của ngành lao không phải là căn bệnh bị lãng quên mà là nỗi lo các ca kháng đơn kháng đa thuốc đang ngày 1 nhiều lên. Và rồi covid-19 xuất hiện...
Tại Việt Nam các hoạt động tầm soát lao chủ động ngoài cộng đồng vẫn diễn ra bình thường nhé anh em
Vì đại dịch mà nhiều quốc gia đã dùng máy GeneXpert để làm xét nghiệm covid-19 thay vì làm xét nghiệm tìm khuẩn lao như trước đây. Rõ ràng việc này sẽ làm cho quá trình tìm kiếm bệnh lao khó khăn hơn rất nhiều khi nguồn máy bị chia sẻ cho mục đích khác như vậy. Tại Việt Nam chúng ta hiện có hơn 200 máy GeneXpert và rất may vì đã kiểm soát tốt đại dịch nên dù Chương trình chống lao quốc gia đồng ý dùng máy GeneXpert để làm xét nghiệm covid-19 nhưng hầu như chưa phải dùng đến. Vậy nên việc triển khai quy trình 2X (Xpert và X-Quang) để tìm bệnh nhân lao chính xác hơn vẫn được diễn ra như bình thường.
Tác động của covid-19 còn làm cho nền kinh tế của các quốc gia bị suy giảm nghiêm trọng, dẫn đến 1 loạt các hệ lụy về giảm sức lao động, giảm GDP, giảm cả khả năng đáp ứng dinh dưỡng cho nhiều người. Những cái này rồi lại đổ lên đầu những người bị bệnh lao, vốn thường là những người nghèo trong xã hội. Thêm nữa, những người vốn bị lao tiềm ẩn khi sống ở trạng thái bình thường sẽ không khởi phát nhưng khi không có đủ dinh dưỡng làm sức khỏe suy giảm cũng dẫn đến tăng nguy cơ chuyển sang thành lao hoạt động.
Vậy nên ta hãy cứ mừng vì đang ở Việt Nam trong thời covid-19 đi anh em ạ.
Tham khảo The Guardian
