Luôn luôn có hai chiều hướng gần như trái ngược hoàn toàn khi đánh giá một trò chơi đua xe dạng mô phỏng. Thứ nhất là tiếp cận vấn đề theo kiểu game chơi có vui không. Và thứ hai, đáng nói hơn nhưng khó mô tả hơn, đó là tiếp cận vấn đề theo hướng trò này đua có chân thực hay không. Phải thừa nhận một điều, đôi khi chọn một trong hai hướng để viết một đánh giá game, chắc chắn hướng còn lại sẽ bị lờ đi.
Lý do là không phải trò chơi đua xe mô phỏng nào cũng cân bằng tốt được cả hai khía cạnh, giải trí và chân thực. Có người đòi hỏi chơi game phải vui, còn có người đòi hỏi chơi game phải thật, không thiếu trường hợp họ sở hữu chiếc ô tô xuất hiện trong game, và muốn điều khiển nó trong game phải giống hệt như ngoài đời.
Đến giờ tính ra có một tác phẩm cân bằng được cả hai khía cạnh ấy, đó chính là Gran Turismo 7. Bản thân GT7 của người Nhật Bản cũng chính là đối thủ cạnh tranh trực tiếp của phiên bản Forza Motorsport mới. Nó không quá căng thẳng mệt mỏi như iRacing hay Assetto Corsa Competizione, nhưng cũng không quá đơn giản như Need For Speed hay Forza Horizon. Dù mô hình điều khiển xe khiến GT7 bắt người chơi phải làm quen với việc điều khiển một cách thận trọng chiếc ô tô, nhưng niềm vui của việc điều khiển những chiếc xe đã có chỗ đứng trong lịch sử xe cộ thế giới là thứ không thể chối cãi.
Đó cũng chính là thứ mà Forza Motorsport phải vượt qua. Lợi thế của Turn 10 đối với Polyphony Digital khi phát triển phiên bản thứ 8 của dòng game đua xe mô phỏng độc quyền trên Xbox, đó là phiên bản PC, nơi đồ hoạ game được toả sáng ở mức tối đa.
Lý do là không phải trò chơi đua xe mô phỏng nào cũng cân bằng tốt được cả hai khía cạnh, giải trí và chân thực. Có người đòi hỏi chơi game phải vui, còn có người đòi hỏi chơi game phải thật, không thiếu trường hợp họ sở hữu chiếc ô tô xuất hiện trong game, và muốn điều khiển nó trong game phải giống hệt như ngoài đời.
Đến giờ tính ra có một tác phẩm cân bằng được cả hai khía cạnh ấy, đó chính là Gran Turismo 7. Bản thân GT7 của người Nhật Bản cũng chính là đối thủ cạnh tranh trực tiếp của phiên bản Forza Motorsport mới. Nó không quá căng thẳng mệt mỏi như iRacing hay Assetto Corsa Competizione, nhưng cũng không quá đơn giản như Need For Speed hay Forza Horizon. Dù mô hình điều khiển xe khiến GT7 bắt người chơi phải làm quen với việc điều khiển một cách thận trọng chiếc ô tô, nhưng niềm vui của việc điều khiển những chiếc xe đã có chỗ đứng trong lịch sử xe cộ thế giới là thứ không thể chối cãi.
Đó cũng chính là thứ mà Forza Motorsport phải vượt qua. Lợi thế của Turn 10 đối với Polyphony Digital khi phát triển phiên bản thứ 8 của dòng game đua xe mô phỏng độc quyền trên Xbox, đó là phiên bản PC, nơi đồ hoạ game được toả sáng ở mức tối đa.
Ở giới hạn của một game đua xe, Forza Motorsport thực sự tạo ra được cảm giác anh em được điều khiển những chiếc ô tô tốc độ cao, ở khả năng vận hành tối đa của chúng trên những đường đua chuyên nghiệp. Còn những khía cạnh khác của trò chơi, nếu đem so sánh trực tiếp với GT7, thì có khía cạnh hơn, nhưng cũng có khía cạnh cần phải chỉnh sửa lại, thậm chí nâng cấp rất nhiều để phù hợp với xu hướng, hay chính bản thân những đối thủ cạnh tranh.
Bên nước ngoài, những trường đua bên cạnh việc tổ chức những cuộc đua chuyên nghiệp trong những mùa giải, họ còn tổ chức những ngày gọi là “track day”, nơi người mê tốc độ có thể mang chiếc xe của họ tới để chạy ở cái tốc độ cũng như phong cách chạy xe không thể làm được ngoài đường vì luật pháp.
Ừ thì cũng phải thừa nhận rằng, vào track day cũng phải tuân thủ luật lệ, không được cố tình va chạm, và nhất là phải tuân thủ những lá cờ của nhân sự bên đường đua vẫy, ví dụ cờ vàng cấm vượt hay cờ đỏ là tất cả phải về đường pit. Nhưng ở đường đua, có khi vẫn là chiếc xe hàng ngày anh em dùng đi làm hay chở con cái đi học, anh em sẽ được kéo hết ga hết số, bắt apex của từng khúc cua sao cho thời gian hoàn thành một vòng đua là ngắn nhất.
Forza Motorsport thực sự đã rất cố gắng để khắc hoạ lại cái cảm giác ấy. Ngay sau phần mở đầu, nơi anh em được điều khiển chiếc siêu xe của người Mỹ, Corvette E-Ray, game đưa người chơi trở lại thực tế, với phần chơi đơn theo từng series, sức mạnh cũng như giá trị của từng chiếc xe cũng tăng dần theo thời gian.
Cái hay nhất của Forza Motorsport vừa ra mắt, có lẽ là cách để khiến người chơi gắn bó với những chiếc xe họ được sở hữu. Game có hai “đơn vị tiền tệ,” thứ nhất là Credit Point thông thường, anh em chỉ có thể dùng chúng để mua những chiếc xe mới. Nhưng để nâng cấp từng chiếc xe, mua những món phụ tùng để chiếc xe chạy nhanh hơn trên đường đua, thì cần một đơn vị thứ hai, gọi là Car Point.
Từ giảm xóc, lốp, động cơ, bộ truyền động… tất cả chỉ có thể được nâng cấp thông qua một cách duy nhất, đó là chạy chiếc xe để lên level và được thưởng Car Point. Điều này tạo ra hai tác động tích cực và tiêu cực.
Quảng cáo
Về mặt tích cực, anh em sẽ phải làm quen với từng chiếc xe, cách chúng tăng tốc, vào cua, đánh lái và làm thế nào để thoát khỏi khúc cua trong khoảng thời gian ngắn nhất. Rồi sau những lần tập luyện và đua như vậy, anh em sẽ được nâng cấp xe, giúp những mẫu xe thương mại dần dần phù hợp hơn với yêu cầu của đường đua. Nhờ vậy, những người mê xe cộ sẽ nhận ra được những nỗ lực đua, rồi phần thưởng là những nâng cấp cho xe theo từng level sẽ lột xác chiếc xe ra sao.
Cảm giác xe tăng tốc nhanh hơn nhờ nâng cấp cả động cơ lẫn bộ truyền động, hay cảm giác vào cua, tăng độ cứng giảm chiều cao phuộc nhún giúp xe bớt bị văng, hay bộ lốp mới giúp xe bám đường hơn ở tốc độ cao là thứ Forza Motorsport luôn luôn muốn người chơi tự mình trải nghiệm. Đó là điểm đáng khen của trò chơi.
Nhưng ở mặt tiêu cực, hoàn toàn có khả năng Microsoft sẽ bán luôn cả Credit Point và Car Point dưới dạng vật phẩm trong game, cho người chơi thiếu kiên nhẫn mua về để sắm sửa xe cộ cũng như nâng cấp cho chúng. Cái này chẳng khác gì GT7 cả, cũng bán tiền ảo bằng tiền thật để mua và nâng cấp xe. Với những người không nhiều thời gian thì đó hoàn toàn là lựa chọn ổn để thưởng thức trò chơi. Nhưng vô tình, cảm giác gắn bó với một chiếc xe cũng sẽ phần nào biến mất.
Quá trình kiếm Car Point nâng cấp từng chiếc xe như vậy đưa chúng ta tới thứ gây nghiện nhất trong Forza Motorsport. Nó hoàn toàn không phải một trò chơi theo hướng “sưu tầm xe” rồi thỉnh thoảng mang chúng ra đua, như Gran Turismo 7. Trái lại, Forza Motorsport tập trung vào trải nghiệm lái.
Mỗi đường đua đều được chia thành những khúc cua, hay tổ hợp những khúc cua để anh em dành thời gian tập luyện, làm cách nào để giữ ga, đánh lái, tăng giảm tốc để thời gian vượt qua những khúc cua ấy là thấp nhất.
Quảng cáo
Kết hợp tất cả chúng lại, mục tiêu của anh em không chỉ đơn giản là hoàn thành một vòng đua ở khoảng thời gian ngắn nhất. Sau những tập luyện như vậy, anh em sẽ bước vào chặng đua chính, vị trí xuất phát càng thấp, độ khó càng cao, thì tiền thưởng càng nhiều. Đến lúc này, anh em không chỉ phải học cách vào cua thế nào cho nhanh, dựa theo khả năng vận hành tăng tốc và khí động học của xe, mà còn phải học cách tấn công và phòng thủ trước những chiếc xe khác.
Hôm vừa rồi mod Hải Đăng ngồi ăn trưa hỏi mình một câu như thế này. Xem đua xe thì có gì hay, chỉ thấy mấy chục chiếc xe chạy vòng quanh đường đua. Cũng đúng là để công bằng, mọi giải đua đều có những giới hạn về sức mạnh cũng như trọng lượng xe, để mọi tay đua đều có cơ hội công bằng. Đó là lúc kỹ năng của tay đua được thể hiện.
Trong game, anh em sẽ được bật những chế độ hỗ trợ điều khiển, cũng như đường đua lý tưởng cho anh em biết chỗ nào cần phanh, chỗ nào cần nhả hoặc giảm ga. Nhưng đường đua lý tưởng ấy luôn là giải pháp an toàn. Mà trong thể thao tốc độ, an toàn hoàn toàn trái nghĩa với nhanh. Dần dần cùng một chiếc xe, anh em sẽ nhận ra rằng, cứ làm theo đường vạch hướng dẫn, sẽ khó có thể vượt qua đối thủ. Rồi anh em sẽ đi tìm cái điểm gọi là “braking point” để bắt đầu giảm tốc vào cua, vòng sau điểm đó sâu hơn điểm trước, sao cho xe không lao vào khúc cua quá nhanh hay quá chậm.
Kế đến, riêng việc giữ ga để chạy qua mỗi khúc cua cũng lại là một nghệ thuật nữa. Không phải cứ đường hướng dẫn màu vàng là phải nhả ga. Lấy ví dụ cứ nhả ga với một chiếc xe thể thao chuyển động cầu sau, anh em sẽ nhận ra đánh lái nhưng xe không chạy theo ý mình. Còn xe cầu trước vận tốc vào cua thấp quá thì rất ì ạch. Ấy thế nhưng mà, nếu ga mạnh tay quá thì theo công thức vật lý, quỹ đạo vòng cua sẽ quá rộng so với đường đua…
Rồi đến cả lốp, cả việc giữ sao cho nhiên liệu đủ hoàn thành cuộc đua, nhưng không được nhiều quá để tối ưu trọng lượng xe cũng là thứ game cho phép anh em để tâm. Nhưng quan trọng nhất có lẽ chính là việc kết hợp phanh, ga, rồi tấn công hoặc phòng thủ để bảo vệ vị trí của bản thân trong mỗi cuộc đua. Cảm giác “điền vào chỗ trống” khi đối thủ sơ hở tạo ra khe hẹp vừa đủ chèn chiếc xe của anh em vào, rồi nắn nót kéo ga để từ từ vượt lên, đó chính là tinh hoa của thể thao tốc độ.
Ấy thế nhưng ngoại trừ thế mạnh này ra, Forza Motorsport còn quá nhiều vấn đề cần khắc phục.
Đồng ý là va chạm xe có ảnh hưởng tới thân vỏ của xe, có khi rụng cả cánh gió lẫn cản sốc nếu va chạm đủ mạnh. Cản sốc bung, sườn xe móp méo và xước sơn, nhìn rất chân thực. Cái này GT7 còn phải học Forza dài dài. Ấy vậy nhưng có lẽ vì giới hạn công nghệ, tập trung dồn tài nguyên máy tính để mô phỏng cách xe chạy và xử lý đồ họa, nên xe có nát đến đâu cũng không ảnh hưởng tới khí động học.
Vấn đề thứ hai là mô hình mô phỏng. Như mình đã nói, “vui” và “chân thực” đôi khi không song hành được với nhau. Dù Microsoft và Turn 10 mô tả trò này sở hữu “mô hình mô phỏng tân tiến nhất”, nhưng cảm giác lái vẫn tương đối dễ. Anh em sẽ không thấy được sức mạnh của Ferrari Roma khi được “thả xích” khủng khiếp tới mức nào, dễ mất lái đến mức nào nếu không có những tính năng kiểm soát hành trình giữ cho lốp sau bám đường. Rồi cả những chiếc xe thể thức GT3, hay những mẫu Le Mans Prototype đi vào sử sách cũng tương đối dễ điều khiển, nhất là ở chế độ hỗ trợ mức trung bình, điều khiển xe bằng tay cầm.
Vẫn là mô hình mô phỏng. Khi trời mưa, hoàn toàn không tạo ra được cảm giác lốp xe, đặc biệt là những bộ lốp trơn bị ảnh hưởng ra sao khi không thể bám đường. Bóp phanh hết mức mà xe vẫn dừng đúng chỗ mình muốn, chứ không bị văng ra ngoài. Cùng lắm thì cảm giác lái hơi “understeer”, tức là đánh lái nhưng mũi xe không cua theo ý mình mà thôi.
Vấn đề thứ ba, đồ họa. Anh em thấy, dù ở chất lượng đồ họa cao nhất trên PC, có đủ cả ray tracing rồi bật thêm DLSS 3 cho mượt game, nhìn chất lượng hình ảnh của Forza Motorsport bản PC rất tệ. Có lẽ thứ chi tiết nhất trong trò chơi là thứ anh em bỏ nhiều thời gian nhất để ngắm nhìn, đó là nội thất xe. Cũng phải đồng ý rằng, nội thất xe, chỗ nào là nhựa, chỗ nào da thật, chỗ nào alcantara, chỗ nào vải nỉ đều được thiết kế cực kỳ chi tiết, hiệu ứng ánh sáng, ánh nắng đánh vào đẹp không có chỗ chê.
Nhưng còn lại, thứ anh em mê ngắm nhìn nhất, chi tiết của từng chiếc xe thì lại thấp một cách đáng quan ngại. Đặc biệt là những chi tiết cần có chiều sâu như đèn pha hay đèn hậu, rồi cả chi tiết thân xe, việc lạm dụng ray tracing bỗng nhiên biến những chiếc siêu xe hàng triệu người thèm muốn nhìn như đồ chơi bằng nhựa, chứ không phải lớp kim loại phủ sơn bóng loáng phản chiếu hình ảnh xung quanh nữa.
So sánh trực tiếp, có lẽ Forza Motorsport chọn cách cân bằng mọi thứ, kể cả chi tiết của đường đua, của cây cỏ và cả khán giả. Còn với Gran Turismo 7, chiếc xe anh em điều khiển luôn luôn là trung tâm của sự chú ý, những thứ khác không quan trọng bằng. Hệ quả là GT7 nhìn vẫn nhận ra là game, không chân thực như đối thủ. Còn Forza nhìn mô hình xe thực sự chẳng đã chút nào, kể cả là trên PC.
Có những vấn đề đến tận thời điểm hiện tại, 1 tháng sau khi Forza Motorsport ra mắt vẫn còn tồn tại. Thứ nhất là lỗi game khiến anh em mất hết kết quả sau hàng giờ đồng hồ chơi game. Đây chính là lý do khiến cộng đồng gamer đang đồng loạt đánh giá tiêu cực trò chơi này. Rồi một vấn đề nữa không phải ai cũng nhận ra. Khi chơi ở chế độ multiplayer, game cố tình điều chỉnh khí động học và độ bám đường của xe phía trước, khiến xe phía trước chậm lại, để xe phía sau có cơ hội vượt lên, từ đó tạo ra những cuộc đua gay cấn hơn, chứ không hoàn toàn phụ thuộc vào kỹ năng.
Đương nhiên những thứ đó hoàn toàn có thể được sửa chữa. Nhưng ở thời điểm hiện tại, dù nền tảng là tốt, nhưng Forza Motorsport quá tập trung vào khía cạnh casual, tạo ra một trò chơi “vui” chứ không “chân thực.” Nếu muốn vui, mọi người sẽ tìm tới Forza Horizon, chứ không phải Motorsport. Thành ra, dù có hứa hẹn, nhưng đến giờ Forza Motorsport vẫn chưa thể trở thành một tác phẩm xuất sắc như Microsoft kỳ vọng.
Chí ít thì, nếu anh em mê cái chất của GT7, của cảm giác sở hữu những chiếc xe được coi là những cột mốc trong suốt bề dày lịch sử hơn trăm năm của ngành công nghiệp ô tô, nhưng lại không có PS5, thì Forza Motorsport vẫn là một lựa chọn hợp lý để luyện kỹ năng cùng với bộ vô lăng, nếu anh em không tìm đến chế độ multiplayer để tranh tài.
