Mình có một may mắn là được tiếp xúc với Leica khi còn khá trẻ (vì những chiếc máy Leica có giá rất cao mà không phải ai cũng có đủ điều kiện kinh tế để theo đuổi đam mê) nên nhân lúc thời gian đang rảnh rỗi và Tết sắp đến, mình chia sẻ một chút với anh em về một trong những hãng sản xuất thôi thúc tình yêu nhiếp ảnh của mình. Leica đã không những thay đổi mình về nhận thức ánh sáng, màu sắc mà còn cả những thứ khác trong cuộc sống.
Nguyên bản của Leica M ngày nay là mẫu Ur-Leica đầu tiên được hoàn thiện vào năm 1914 và được hoàn thành từ một ý tưởng của kỹ sư thiên tài của Oscar Barnack khi ông đang tìm tòi hướng đột phát mới về công nghệ để thu gọn các loại máy ảnh nặng nề thời bấy giờ.
Mặc dù nhanh chóng đạt được những thành công ngoài sức tưởng tượng với mẫu Ur-Leica (chiếc Leica đầu tiên và cũng là máy ảnh đầu tiên sử dụng khổ film 24x36mm trên thế giới), tuy nhiên mãi đến những năm 1924 và 1925, những chiếc máy ảnh Leica mới lần lượt được đưa vào sản xuất đại trà và giới thiệu chính thức với công chúng do những chậm trễ gây ra bởi Thế chiến thứ I.
Một chút về Leica M
Nguyên bản của Leica M ngày nay là mẫu Ur-Leica đầu tiên được hoàn thiện vào năm 1914 và được hoàn thành từ một ý tưởng của kỹ sư thiên tài của Oscar Barnack khi ông đang tìm tòi hướng đột phát mới về công nghệ để thu gọn các loại máy ảnh nặng nề thời bấy giờ.
Mặc dù nhanh chóng đạt được những thành công ngoài sức tưởng tượng với mẫu Ur-Leica (chiếc Leica đầu tiên và cũng là máy ảnh đầu tiên sử dụng khổ film 24x36mm trên thế giới), tuy nhiên mãi đến những năm 1924 và 1925, những chiếc máy ảnh Leica mới lần lượt được đưa vào sản xuất đại trà và giới thiệu chính thức với công chúng do những chậm trễ gây ra bởi Thế chiến thứ I.
Leica: /lai·kuh/ - Đọc là “lai cờ” nhé anh em. Leica là viết tắt của Leitzsche Camera, có nghĩa là Camera của công ty Ernst Leitz Opstiche Werke (Anh em đọc bài Lược sử máy ảnh Leica từ khi thành lập viện quang học tại Đức (1849-2018) của anh @Đậu Hoa nhé)
“Kể từ năm 1954, camera dòng M của Leica ra đời với tiêu chí chất lượng hình ảnh hàng đầu đã trở thành máy ảnh không thể thiếu cho các phóng viên cũng như nghệ sĩ nhiếp ảnh. Với sự ra mắt của M8 năm 2006, phiên bản này đánh dấu bước chuyển sang thời kỳ kỹ thuật số của dòng M. Và đến năm 2009, với sự ra đời của M9, Leica đặt một mốc mới trong thời đại ảnh số với máy ảnh rangefinder đầu tiên trên thế giới có cảm biến full-frame 24 x 36 mm và là máy ảnh full-frame có kích cỡ nhỏ nhất từng xuất hiện. Có thể ví sự ra mắt của M9 cũng tạo tiếng vang không kém gì phiên bản M3 lừng danh một thời ở thời điểm ra mắt 1954.” (Theo Wikipedia)
Leica M có gì?
Tới thời điểm này, khi Leica ra mắt thế hệ Leica M11 thì hãng vẫn trung thành với kiểu thiết kế rangefinder đậm chất cổ điển thay vì những chiếc SLR/DSLR (Digital Single-Lens Reflex) với khả năng cho ra những bức hình chính xác với những gì bạn nhìn thấy khi nhìn qua kính ngắm (Viewfinder) thay vì chỉ là khung hình của bức ảnh thành phẩm.
Và trong khi thế giới đang ngày càng "sống vội" hơn, những chiếc máy ảnh đang “chạy đua với nhau” để làm sao có thể chụp ra những bức ảnh nhanh hơn cả mắt người “thu nhận” được thì ở vũ trụ song song nào đó, Leica với những chiếc lens ngàm M của mình, vẫn lấy nét bằng tay và có những mức giá “trên trời”. Tại sao? Uhmm, chắc là họ thích thế!
Bên cạnh đó, nhiều người cho rằng những chiếc máy lấy nét tự động (autofocus) của Nikon, Canon, Sony, Pentax, Fujifilm,… sẽ cho ra những bức hình nét hơn, độ phân phải cao hơn, chất lượng tốt hơn, khả năng quay phim tốt hơn (4K chẳng hạn) vì Leica có những chiếc máy như M-D 262 thậm chí còn không có màn hình và quay phim. Nhưng nếu nói về bản chất hình ảnh đơn thuần, có chắc là chúng hơn Leica không?
Một vài bức hình mình chụp Sài Gòn năm 2018 (Leica M240 - Summilux 75 F/1.4):
Quảng cáo
Lấy nét khó quá!
Rất nhiều người bạn của mình khi lần đầu sử dụng dòng M thường kêu ra cằng 80-90% hình họ toàn out nét. Thực sự thì lấy nét thủ công có khó đến vậy? Uhmmm… mình cho rằng là không, vì sau khi mình giải thích và hướng dẫn họ chỉ tầm 5 phút cách mà một chiếc M và những chiếc lens dòng M hoạt động, họ đã thành thục và hứng thú hơn rất nhiều đối với việc tạo ra một bức ảnh.
Bạn xem lại video của anh @Didu với chiếc M8 để hiểu rõ hơn cách mà Leica M lấy nét nhé. Nhưng về cơ bản, anh em sẽ có một khung hình chữ nhật nhỏ ở bên trong kính ngắm và khi anh em xoay vòng lấy nét ở lens thì chúng ta phải xoay làm sao cho 2 phần hình khớp vào nhau (chồng lên nhau ấy) là được. Ngoài ra, việc lấy nét nnafy còn phụ thuộc vào khoảng cách của bạn tới chủ thể lấy nét nữa.
Đối với bản thân mình, “Rangefinder” không chỉ là cách bạn lấy nét và còn là cách đôi mắt của bạn nhìn thế giới tươi đẹp này. Vì dù có ra sao thì nó vẫn thuần khiết, rõ ràng và sáng. Đôi khi bạn chụp với Leica M, bức ảnh cho ra tối om, dù nhìn qua ống ngắm nó sáng trưng. Đó là khi bạn biết mình quên chỉnh ISO, tốc độ và khẩu độ. Nhìn ở một góc độ nào đó, đôi khi nó làm khó mình nhưng đó là những bài học mà một "người chụp hình với máy ảnh" (không phải nhiếp ảnh gia nhé) cần trân trọng.
Quảng cáo
Thiết kế không thay đổi
Kể từ khi chiếc M3 ra đời cho đến nay thì dường như thiết kế của dòng M không có quá nhiều thay đổi. Nó là gene, là DNA của Leica nên đối với nhiều người mới tiếp xúc với Leica, họ hầu như không phân biệt được các dòng máy film hay dòng số nói riêng cũng như các máy Leica với nhau nói chung (Leica Q - Q2, Leica SL - SL2 hay Leica S006 - S007 cũng như vậy).
Người ta nói rằng cái gì đang tốt, chưa hỏng thì đừng sửa, nhất là đối với thiết kế. Giống như Roll-Royce, Bentley, Porsche, Range Rover,… những dòng xe huyền thoại của họ nếu ta nhìn chúng ở phiên bản 60-70 năm trước và phiên bản 2022 thì hầu như chúng ta đều biết đó là chiếc xe của hãng nào, dòng gì. Nên việc các nhà sản xuất với lịch sử lâu đời luôn cố gắng tạo ra sự kế thừa là điều không cần bàn cãi.
Bên cạnh đó, một lợi thế đối với mình khi chụp những bức arnnh đường phố là Leica M có kích thước nhỏ gọn, nó hầu như chỉ bằng một nửa, một phần ba hay thậm chí là một phần tư những chiếc máy DSLR chuyên nghiệp của những hãng khác. Anh em cứ hiểu là cầm một cục sắt to đùng trên tay với ống kính dài 20cm thì đi đường ai cũng sẽ chú ý tới bạn và người ta sẽ ngại ngần trong việc lọt vào bức hình của anh em.
Đôi lúc mình cầm chiếc Sony A7 với ống 55mm xuống phố thôi mà đã muốn tàng hình với nó rồi chứ đừng nói tới là D850 hay 1D X. Với Leica, tất cả mọi người trên đường đều biết bạn đang chụp hình, nhưng không ai thấy khó chịu, không ai thấy phản cảm nếu họ lỡ lọt vào ống kính của anh em.
Một chiếc iPhone mạ vàng
Khả năng chế toác tuyệt vời của người Đức là điều anh em chúng ta không phải bàn cãi. Chiếc bút chì $10 của họ cũng làm ta phải trầm trồ và Leica cũng được coi là niềm tự nào của đất nước này. Nó là một sản phẩm nặng trịch nhưng vô cùng cao cấp khi cầm trên tay. Do được chế tác thủ công và là sự kết tinh của kính, kim loại, da,… nên sự mát lạnh khi lần đầu chạm vào chiếc Leica có lẽ là cảm giác mình không bao giờ quên.
Phong cách Bauhaus đặc trưng với các đường nét tối giản ở mọi góc độ, tuy nhiên vẻ đẹp đó phải đi cùng công năng tối đa mà một chiếc máy ảnh có thể mang lại. Và tại sao mình lại nói Leica M là iPhone mạ vàng chứ không phải là Vertu mạ vàng? Vì trong thời đại ngày nay, liên lạc không còn là phải thông qua di động gọi thoại, ta có Messenger, có Zalo, Telegram, Viber,… hay thậm chí là chúng ta nhắn tin bằng Shopee, Lazada và gọi video call, iPhone làm được chuyện đó. Và nếu xét về nhiếp ảnh thuần khiết, Leica M là một công cụ cho ra những bức ảnh tuyệt vời. iPhone mạ vàng được làm thủ công với khả năng chế tác ấn tượng. Leica M cũng vậy.
Quan điểm cá nhân của bản thân
Đúng là sẽ đối với nhiều người, đặc biệt là các anh em, các cô chú làm nhiếp ảnh chuyên nghiệp và cần mọi thứ phải nhanh, hay cá biệt hơn là trong thể thao, cần khoảnh khắc, thì Leica M (M thôi nhé, chứ mình thấy một số nhiếp ảnh gia vẫn chụp thương mại bằng dòng S và SL) là một cái gì đó hoàn toàn không phù hợp. Nhưng mình cũng có quen một số anh bạn, làm nhiếp ảnh thương mại kiểu chụp cưới hay chụp phóng sự, Leica M vẫn là cái gì đó rất cảm xúc. Nhiều nhiếp ảnh gia nước ngoài vẫn dùng Leica M kiếm tiền ầm ầm. Nên câu chuyện ở đây chỉ là phù hợp hay không mà thôi.
Dưới đây là hình một vài vị khách hàng của mình (Leica M240 + M9 và Summilux 75 F/1.4 + Summicron 50 F/2):
Chúng ta đang sống trong thời đại điện thoại lên ngôi, thời đại kỹ thuật số, thời 4.0, thời Tiktok, Youtube, thời không dây gì gì đó. Bây giờ là câu chuyện máy ảnh cạnh tranh với điện thoại chứ không còn là máy ảnh với nhau nữa. Zoom quang 5X, 200Mpx là câu chuyện rất đỗi bình thường trên một chiếc smartphone. Nhưng như những đứa trẻ được sống trong nhung lụa (sử dụng chế độ Auto hòa tòan), bạn đôi lúc cần tìm về những thứ bình thường nhất (ISO, khẩu, tốc) của cuộc sống (trong nhiếp ảnh) để biết mình là ai (để tìm đến cảm xúc của bức ảnh).
Và điều đó đôi lúc sẽ dễ dàng hơn nếu trong tay bạn là một chiếc Leica M. Vì nó chậm rãi (thực ra nhiếp ảnh đường phố với những người chụp M quen sẽ không chậm chút nào), từ tốn, bạn cân nhắc từng cú nhấn chứ không phải chụp 1 phút 100 tấm hình. Leica M cho bạn cảm giác như mình đang tạo ra 1 bức tranh vào đúng thời điểm mắt bạn nhìn nó như vậy, bạn muốn bức hình như vậy, bố cục một phần ba như vậy, tiền cảnh hậu cảnh như vậy,… Và bấm chụp.
Leica M là một nét văn hóa?
Người ta hay tự đặt ra câu hỏi là tại sao Leica đắt? Tại sao máy ảnh Leica M luôn độc đáo? Cố tạo ra các bản đặc biệt, những chiếc lens đặc biệt rồi bán chúng với những mức giá trên trời mà đầy người khao khát? Đó có phải là một món hàng xa xỉ và rằng những người sử dụng Leica là các máy ảnh gia chứ không phải là nhiếp ảnh gia. Câu trả lời có lẽ là đúng, hoặc sai, vì không có gì trên trái đất này là tuyệt đối cả. Nhưng câu hỏi đúng có lẽ phải là liệu Leica (mà đặc biệt là Leica M) có phải là một văn hóa thuốc các con cừu mê nhiếp ảnh? Đúng, có lẽ đúng, vì ai mà không muốn có cho mình một chiếc Leica M!
Trong một thế giới dường như không đợi chờ ai quá nhiều như hiện nay, Leica là một trong những nhà sản xuất hiếm hoi, nếu không muốn nói là duy nhất, dũng cảm giữ lại công thức thành công gần 70 năm qua. Đương nhiên họ hợp tác với các hãng điện thoại Trung Quốc, họ làm đồng hồ, họ sản xuất những chiếc DSLR theo thời đại, họ chuyển đổi từ CCD sang CMOS, họ chuyển đổi rất nhiều để vực dậy doanh số trong khoảng thời gian khó khăn 10-15 năm trước, nhưng về bản chất nhiếp ảnh, Leica M vẫn là M.
Khi mà thời đại Marketing lên ngôi, các sản phẩm dễ sử dụng, có mức giá rẻ, nhanh hơn, mạnh hơn, nhiều tính năng hơn ra đời thì dòng M vẫn tồn tại ở đó, vẫn giữ được giá trị cốt lõi và bản chất của mình mà những thứ đó, anh em chúng ta không thể đo lường được bằng con số, những giải thưởng, nó phải là trải nghiệm cá nhân mỗi người, cầm trên tay chiếc Leica M và tận hưởng linh hồn của nó.
Một vài tấm hình mình chụp vui vui (Leica M240 + M9 + M10 và Summilux 75 F/1.4 + Summicron 50 F/2 + Summacron F/5.6):
Một vài bức khác khi mình may mắn có dịp tham gia dự án chụp gấu - BUDDY BÄR cho tòa nhà Đức. - Deutches Haus (Leica M240 + M9 + M10 và Summilux 75 F/1.4 + Summicron 50 F/2):
Anh em đọc các bài khác của mình ở đây nhé:
- Mẹo nhỏ khi chụp ảnh: Đôi khi những thứ out nét là những thứ quan trọng nhất!
- Đánh giá camera iPhone 11 Pro Max năm 2022: Flagship vẫn luôn là flagship!
- Apple Photos trên iPhone: Ứng dụng làm đẹp ảnh cho mọi nhà - Rất dễ sử dụng
Cảm ơn anh em đã đọc hết!
