Lần đầu tiên giải mã DNA hơn 1 triệu năm
Trước đó, mẫu DNA lâu đời nhất mà con người từng giải mã thuộc về một chú ngựa sống cách đây khoảng 560.000 cho tới 780.000 năm trước. Trong khi đó đoạn DNA của những chú voi ma mút này có thể đã có niên đại lên tới hơn 1 triệu năm. Sau khi giải mã thành công, các nhà khoa học đã có thêm nhiều thông tin về cách mà những sinh vật khổng lồ này tiến hoá để thích nghi với khí hậu lạnh giá thời kì Băng Hà.“Mẫu DNA này cực kì lâu đời. Nó còn cổ xưa hơn hàng nghìn lần so với hài cốt của những người Viking hay thậm chí còn xuất hiện trước cả người Neanderthal" - Love Dalen, giáo sư về tiến hoá gen tại Centre for Palaeogenetics, Thụy Điển cho hay.
Những mẫu DNA này được phân lập từ răng hàm của ba con vui ma mút riêng biệt. Những con voi này được phát hiện và thu thập từ lớp băng vĩnh cửu ở Siberia vào những năm 1970. Bằng cách sử dụng các dữ liệu địa chất, phân tích DNA và đồng vị carbon, các nhà niên cứu ước tính rằng cá thể ma mút cổ nhất có niên đại khoảng 1.2 cho tới 1.65 triệu năm trước.
![[IMG]](https://photo2.tinhte.vn/data/attachment-files/2021/02/5356090_ma-mut-1.jpg)
Hoàn toàn bất ngờ
Trong ba cá thể voi, có một con voi ma mút được đặt tên là Krestovka được cho là mang nhiều khác biệt so với các loài voi ma mút Siberia khác đã từng sống cách đây 2 triệu năm. Đây cũng là cá thể cổ nhất trong số 3 con ma mút được nghiên cứu. Ông Tom van der Valk, đồng tác giả của dự án nghiên cứu cho biết “Đây là điều hoàn toàn bất ngờ với chúng tôi. Tất cả nghiên cứu trước đây đều chỉ ra rằng chỉ có một loài ma mút sống ở Siberia vào thời điểm đó, chúng được gọi là ma mút thảo nguyên.”Phân tích DNA cũng cho thấy bộ gen có nhiều khác biệt, gợi ý việc đây chính là loài ma mút mới chưa từng biết đến trước đây. Khả năng loài này đã từng sống và phát triển mạnh ở Bắc Mỹ vào khoảng 1.5 triệu năm trước.
Cá thể cổ thứ hai có niên đại cách đây 1.34 triệu năm và thuộc một quần thể là tổ tiên của những con ma mút lông xoăn (wooly Mammoth). Đây là loài ma mút cuối cùng, bị tuyệt chủng vào khoảng 5000 năm trước. Các nhà khoa học cũng đã so sánh bộ gen này với gen của những con ma mút lông xoăn sống khoảng 700.000 năm trước. Kết quả cho thấy bộ gen đã có nhiều điểm giúp thích nghi với cuộc sống lạnh giá như mọc nhiều lông, phát triển các mô mỡ và khả năng chịu lạnh.
Hướng đến việc giải mã những DNA còn cổ hơn thế
Theo lý thuyết, các nhà khoa học cho rằng họ có thể trích xuất và phân tích một mẫu DNA có nhiên đại tối đa khoảng 2.6 triệu năm tuổi. Và đó cũng chính là thời điểm sớm nhất mà lớp băng vĩnh cửu này xuất hiện. Thực vậy, việc phân tích một cổ sinh vật phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố môi trường. Lớp băng vĩnh cữu sẽ giúp bảo quản các bộ phân sinh học và giúp ngăn chặn việc suy thoái DNA.
Mặc dù lớp băng vĩnh cửu giúp bảo tồn tốt DNA, tuy nhiên công đoạn trích xuất, phân tích và giải mã vẫn cực kì nhiêu khê. Các DNA sẽ bị phân rã thành hàng tỷ đoạn nhỏ hơn, công việc của các nhà khoa học lúc này giống như việc ngồi chơi xếp hình, nhưng khó khăn hơn nhiều. Trong công tác giải mã DNA ma mút kể trên, các nhà khoa học đã phải nhờ đến sự giúp sức từ bộ gen của một con voi Châu Phi còn sống.
Lớp băng vĩnh cửu ở Siberia được cho là vẫn còn đang bảo quản rất nhiều cổ vật sinh học bên dưới. Việc khí hậu đang nóng dần lên làm cho lớp băng này tan ngày càng nhanh và lộ ra nhiều thứ. Dalen nói rằng khu vực này đang nóng lên nhanh gấp đôi so với những phần còn lại trên hành tinh. Mặc dù điều này là tiêu cực nhưng việc lộ ra thêm nhiều cổ vật sẽ giúp các nhà khoa học có thể nghiên cứu kĩ hơn về những sinh vật cổ đại, cách chúng tiến hoá hoặc tuyệt chủng cũng như liên hệ của những sinh vật cổ xưa này đến những sinh vật đang sống thời hiện đại.
Tham khảo CNN
