Các tờ báo lớn từ Washington Post, The Atlantic đến Business Insider đang phải xoay xở trong một thực tế mới: người dùng không còn click vào bài báo nữa, vì AI của Google trả lời trực tiếp ngay trên trang kết quả tìm kiếm.
Thay vì hàng loạt link bài báo, người dùng giờ chỉ thấy một đoạn tóm tắt sẵn, được AI tổng hợp từ chính các trang tin đó. Nói ngắn gọn: người đọc đã có câu trả lời mà không cần click. Nicholas Thompson, CEO The Atlantic, thừa nhận: “Chúng tôi phải chuẩn bị cho kịch bản lượng truy cập từ Google về gần bằng 0.”
Điều thú vị (và đáng lo hơn) là Google không chỉ dừng ở “AI Overviews”. Năm ngoái, Google giới thiệu thêm Audio Overviews, công cụ cho phép biến văn bản hoặc nguồn tin thành podcast tự động. Chỉ cần vài cú click, AI có thể đọc lại nội dung hàng chục bài báo, ghép nhạc nền, lồng tiếng tự nhiên, rồi xuất bản thành podcast hoặc bản tin audio.
Khi “tìm kiếm” biến thành “trả lời”...
Theo Wall Street Journal, các tờ báo lớn như Washington Post, The Atlantic, HuffPost, Business Insider đang chứng kiến lượng truy cập từ Google giảm 50 - 55% trong ba năm qua. Nguyên nhân đến từ tính năng AI Overviews, hệ thống tóm tắt thông tin bằng trí tuệ nhân tạo, hiển thị ngay đầu trang kết quả tìm kiếm.
Thay vì hàng loạt link bài báo, người dùng giờ chỉ thấy một đoạn tóm tắt sẵn, được AI tổng hợp từ chính các trang tin đó. Nói ngắn gọn: người đọc đã có câu trả lời mà không cần click. Nicholas Thompson, CEO The Atlantic, thừa nhận: “Chúng tôi phải chuẩn bị cho kịch bản lượng truy cập từ Google về gần bằng 0.”
…và Google “đọc lại” những gì AI đã tóm tắt
Điều thú vị (và đáng lo hơn) là Google không chỉ dừng ở “AI Overviews”. Năm ngoái, Google giới thiệu thêm Audio Overviews, công cụ cho phép biến văn bản hoặc nguồn tin thành podcast tự động. Chỉ cần vài cú click, AI có thể đọc lại nội dung hàng chục bài báo, ghép nhạc nền, lồng tiếng tự nhiên, rồi xuất bản thành podcast hoặc bản tin audio.
Về mặt kỹ thuật, đó là một tiện ích hấp dẫn. Nhưng về mặt nội dung, việc này khiến các nhà xuất bản phải đặt câu hỏi: “Nếu AI đã đọc lại tin của chúng ta, người nghe còn cần ghé thăm trang báo không?”
Tác động đến ngành báo chí
AI Overviews cắt đứt luồng truy cập web, người đọc dừng ở kết quả tìm kiếm. Audio Overviews chiếm kênh audio, người nghe không còn cần giọng đọc thật.
Các tòa soạn giờ mất cả lượt đọc lẫn lượt nghe của độc giả và thính giả. Một số công ty như The New York Times hay News Corp đã kiện các hãng AI về việc dùng nội dung để huấn luyện mô hình mà không xin phép. Nhưng cùng lúc, họ vẫn buộc phải ký hợp đồng cấp phép nội dung cho các nền tảng AI, vừa để tồn tại, vừa để không bị bỏ lại phía sau.
“AI hóa” nhưng nội dung thật vẫn cần thiết
Cách đây 10 năm, mạng xã hội từng hút traffic khỏi các trang báo. Giờ đây, AI làm điều tương tự, nhưng ở cấp độ sâu hơn: nó không chỉ chia sẻ tin, mà thay thế toàn bộ hành trình đọc tin của người dùng.Và khi Google kiểm soát cả khâu tóm tắt (AI Overview) lẫn khâu đọc (Audio Overview), báo chí trở thành nguồn dữ liệu thô miễn phí để AI luyện tập và xuất bản lại dưới dạng khác. Nicholas Thompson, CEO của The Atlantic, đã đưa ra nhận định sắc bén về sự thay đổi của gã khổng lồ tìm kiếm: "Google đang thay đổi từ một công cụ tìm kiếm (search engine) thành một công cụ trả lời (answer engine)."
Người dùng được gì và mất gì?
Ở góc nhìn người dùng, AI Overviews giúp tiết kiệm thời gian, Audio Overviews giúp nghe tin khi đang di chuyển. Nhưng ở góc nhìn người làm nội dung, đây là một vấn đề cần câu trả lời khi nhà sáng tạo: mất traffic từ tìm kiếm, mất quyền kiểm soát cách thức thông tin được tóm tắt hay đọc lại, và có thể mất luôn động lực đầu tư nội dung gốc.
Quảng cáo
Tới lúc đó, có lẽ báo chí sẽ phải tự hỏi “Nếu mọi thứ đều được AI kể lại, liệu còn ai nghe chính chúng ta kể chuyện?”
