Khi Google dường như quên mất AI, mọi người lại bắt đầu quan tâm
Sự kiện Google I/O chắc chắn là thứ gì đó đáng nói tới. Đó là hai giờ nói chuyện khoa trương không ngừng về AI mà chẳng có chút ngơi nghỉ nào. Bard, Palm, Duet, Unicorn, Gecko, Gemini, Tailwind, Otter—có quá nhiều tên mã AI khó hiểu được nói tới trong sự kiện nên khó mà theo dõi được Google đang nói về cái gì. Vậy nên một bảng giải thích thuật ngữ thực sự sẽ có ích cho chúng ta. Tất nhiên, điểm nổi bật là phần cứng, nhưng ngay cả phần cứng cũng được nói đến như một hệ thống phân phối AI, chúng không thực sự được coi là độc lập.
Google đang ngụp lặn trong cơn hoảng loạn hoàn toàn trước sự trỗi dậy của OpenAI và sản phẩm chủ lực của họ, ChatGPT, thứ đã khiến Phố Wall phấn khích và có tiềm năng đánh cắp một số truy vấn (query) mà mọi người thường nhập vào Google.com. Đó là một tình huống đáng xấu hổ đối với Google, đặc biệt là đối với Giám đốc điều hành Sundar Pichai, người đã đưa ra câu thần chú "AI là trên hết" trong khoảng bảy năm nay và không có nhiều hành động để thể hiện điều đó. Google đã cố gắng khiến người tiêu dùng hào hứng với AI trong nhiều năm, nhưng mọi người dường như chỉ bắt đầu quan tâm khi một ai đó không phải Google bắt đầu quan tâm đến nó.
Điều đáng hổ thẹn hơn nữa là sự phát triển của ChatGPT được xây dựng trên công nghệ của Google. Chữ "T" trong "ChatGPT" là viết tắt của "transformer", một kỹ thuật mạng thần kinh mà Google đã phát minh vào năm 2017 và chưa bao giờ được thương mại hóa. OpenAI đã lấy nghiên cứu công khai của Google, xây dựng một sản phẩm vận hành quanh nó và hiện sử dụng sản phẩm đó để đe dọa Google.
Trong nhiều tháng trước sự kiện I/O, Pichai đã đưa ra cảnh báo "Mã Đỏ" (Code Red) trong toàn công ty, nói rằng ChatGPT là thứ mà Google cần phải chống lại và thậm chí họ còn lôi kéo những nhà đồng sáng lập Google, Larry Page và Sergey Brin, vốn đã nghỉ hưu vào cuộc giúp đỡ. Nhiều năm trước, Google phát hoảng vì Facebook và yêu cầu tất cả nhân viên phải xây dựng các tính năng mạng xã hội trong các ứng dụng hiện có của Google. Và trong khi đó là một sáng kiến bị ghét bỏ rộng khắp và cuối cùng đã thất bại, Google đang áp dụng lại phương thức của Google+ để chống lại OpenAI [1]. Hiện tại, có thông tin cho rằng họ đang yêu cầu tất cả nhân viên đều phải xây dựng một số kiểu tính năng AI vào mọi sản phẩm của Google.
Google Plus từng là nỗi sợ của người dùng sản phẩm Google trong quá khứ. Nó tượng trưng cho phong cách phản ứng hấp tấp của gã khổng lồ tìm kiếm trước các đối thủ. Nguồn: TechCrunch
"AI mang tính cưỡng bách" chắc chắn là cảm giác mà sự kiện Google I/O đem lại. Cứ mỗi phần của bài thuyết trình thì có một bộ phận nào đó của Google đưa ra một báo cáo về Thứ AI mới mà họ đã nghiên cứu trong sáu tháng qua. Google I/O giống như một cuộc thuyết trình dành cho các nhà quản lý của Google hơn là một buổi giới thiệu sản phẩm nhằm kích thích các nhà phát triển và người tiêu dùng. Sự chi phối của AI đã dẫn đến những tình huống lố bịch như trưởng bộ phận kỹ thuật của Android là Dave Burke khi lên sân khấu chỉ nói về trình tạo hình nền biểu tượng cảm xúc do AI cung cấp thay vì bất kỳ cải tiến hệ điều hành có ý nghĩa nào. [2]
Ông Burke đang thuyết trình về tính năng đưa các biểu tượng cảm xúc khác nhau vào hình nền. Tính năng này… thú vị tới mức có thể điều chỉnh độ lớn của các emoji, chọn cách bố cục và thay đổi màu sắc. Dù đã có AI trợ giúp, các hình nền thành phẩm vẫn không mấy đẹp đẽ. Nguồn: Youtube
Các nhà đầu tư ở Phố Wall rõ ràng là một nhóm rất hào hứng với Google I/O — cổ phiếu của công ty đã tăng 4% sau buổi trình diễn. Có lẽ tăng giá trị vốn hóa là mục đích chính của tất cả những điều này.
Một sự kiện trình diễn AI không đề cập đến Trợ lý Google?
Bạn có tin là Trợ lý Google không hề được đề cập tới tại Google I/O không? Sự kiện này chỉ nói về AI và Google đã không đề cập đến sản phẩm AI lớn nhất của mình. Bài đăng của Pichai trên blog mang tên "AI First" từ năm 2016, thời AI còn phôi thai, là về Google Assistant và có hình ảnh ông Pichai đằng trước logo Google Assistant. Google đã nêu bật các dự án AI trước đây như Smart Reply (Trả lời thông minh) và Smart Compose (Soạn thư thông minh) của Gmail, công cụ tìm kiếm do AI hỗ trợ và công cụ xóa màu nhiệm của Google Photos, AlphaGo của Deepmind và Google Lens, nhưng Trợ lý Google lại chẳng có được lời đề cập nào. Điều đó dường như hoàn toàn có mục đích.
Vào năm 2016, trí tuệ nhân tạo đồng nghĩa với Google Assistant. Năm đó chính ông Pichai từng nói rằng trong 10 năm tiếp theo Google sẽ tiến vào một thế giới nơi AI là ưu tiên hàng đầu, điện toán hiện diện ở khắp nơi trên toàn cầu - tại nhà, tại nơi làm việc, trong xe hơi hay trên đường đi - đồng thời việc tương tác với các bề mặt màn hình trở nên tự nhiên và trí tuệ hơn. Đó là lý do họ xây dựng Google Assistant. Đột nhiên giờ đây người Trợ lý này đã biến mất không kèn không trống, nhường chỗ cho một kiểu AI nằm ngoài cái bóng của Assistant. Nguồn: Google Blog
Rất tiếc, Google đã giới thiệu một sản phẩm kế nhiệm cho màn hình thông minh Google Assistant Nest Hub—máy tính bảng Pixel—và Google Assistant vẫn không được đề cập đến. Tại một thời điểm, người thuyết trình thậm chí còn nói rằng Pixel Tablet có một "trình trợ giúp được kích hoạt bằng giọng nói".
Quảng cáo
Máy tính bảng Pixel cũng là một bộ tiếp nhận cho tính năng Google Cast. Giống như bất kỳ thiết bị Android nào khác, nó có thể gửi nội dung Google Cast đến các thiết bị khác, nhưng Pixel Tablet có thể là mục tiêu truyền đối với các thiết bị khác. Bạn có thể yêu cầu điện thoại của mình phát video hoặc nhạc trên máy tính bảng Pixel và điện thoại sẽ làm điều đó. Đó là phương thức rất gần với tính năng của màn hình thông minh Nest Hub.
Việc Google tránh sử dụng Trợ lý Google tại I/O dường như là một sự tước bỏ quyền ưu tiên hơn nữa đối với sản phẩm từng là sản phẩm AI chính của họ. Lần ra mắt sản phẩm loa/màn hình lớn gần đây nhất của Assistant là đã hai năm trước vào tháng 3 năm 2021. Kể từ đó, Google đã xuất xưởng phần cứng loại bỏ hỗ trợ Assistant khỏi Nest Wi-Fi và đồng hồ thông minh Fitbit, đồng thời vô hiệu hóa các lệnh của Assistant trên Waze. Họ đã thua vụ kiện vi phạm bằng sáng chế trước Sonos [3] và loại bỏ chức năng của loa chính, chẳng hạn như điều khiển âm lượng, khỏi tính năng truyền đến thiết bị khác (cast). Chế độ Lái xe của Assistant đã ngừng hoạt động vào năm 2022 và một trong những tính năng lớn nhất của Assistant, trình nhắc việc, sẽ ngừng hoạt động để nhường chỗ cho Google Tasks Reminders.
Router Nest Wi-Fi của Google
Máy tính bảng Pixel dường như chắc hẳn là một thiết bị có Trợ lý Google mới vì nó trông giống hệt như tất cả các thiết bị có Trợ lý Google khác, nhưng Google đã giao hàng mà không có giao diện hiển thị thông minh chuyên dụng. Có vẻ như nó đã được sáng chế ra khi Assistant là một sản phẩm khả thi tại Google và sau đó được giao hàng dưới dạng phần cứng còn sót lại khi Trợ lý không còn được ưa chuộng.
Đội Google Assistant được cho là đã được yêu cầu ngừng làm việc trên sản phẩm của riêng nó và tập trung vào việc cải tiến Bard. Assistant đã không thực sự kiếm được tiền trong bảy năm nó tồn tại; tất cả phần cứng đều được bán với giá gốc, các máy chủ dành cho việc nhận dạng giọng nói rất tốn kém để vận hành và Assistant không có bất kỳ nguồn doanh thu sau bán hàng đáng kể nào như quảng cáo. Thông thường, có vẻ như sức mạnh của các máy chủ nhận dạng giọng nói đó đang bị tắt, vì các lệnh của Trợ lý dường như mất vài giây để xử lý gần đây.
Quảng cáo
Có lẽ trái với ý định của Google, điện thoại gập Pixel Fold là cái tên thu hút sự chú ý nhất của sự kiện Google I/O, chứ không phải là mớ hỗn tạp về trí tuệ nhân tạo mà họ trình bày trong suốt sự kiện. Song với ngoại hình kém nổi bật so với nhiều mẫu điện thoại gập đã ra mắt, có lẽ nó không phải là sản phẩm bán chạy. Nguồn: The Verge
Trí tuệ nhân tạo của Google luôn “có trách nhiệm”. Nếu không đồng ý, bạn bị… sa thải
Bản ghi chép các ý chủ đạo trong bài trình bày của Google I/O có 19 lần sử dụng từ "có trách nhiệm" về việc triển khai AI của Google. Google đang cố gắng tạo ra một kiểu khác biệt nào đó giữa họ và OpenAI, công ty đã đạt được mục đích bằng cách tỏ ra năng nổ hơn rất nhiều trong quá trình triển khai AI so với Google. Ví dụ ưa thích của chúng ta về điều này là sự xuất hiện của GPT-4 từ OpenAI, đi kèm với thông báo bất ngờ rằng nó đã chạy dưới dạng bản beta trên các máy chủ sản xuất của Bing trong nhiều tuần. [4]
Lời nói tốt lành đột xuất trên đầu môi chót lưỡi của Google về việc sử dụng AI có trách nhiệm dường như đi ngược lại với hành động của họ. Vào năm 2021, bộ phận AI của Google có tiếng là đã loại bỏ Tiến sĩ Timnit Gebru, đồng trưởng nhóm đạo đức AI, vì đã chỉ trích những nỗ lực đa dạng hóa của Google và cố gắng công bố nghiên cứu về AI mà không đủ tích cực cho Google. Google sau đó đã sa thải thêm một đồng trưởng nhóm đạo đức AI khác của họ, Margaret Mitchell, vì đã viết một bức thư ngỏ ủng hộ Gebru và là đồng tác giả của bản nghiên cứu gây tranh cãi.
Trong thời gian chuẩn bị cho sự ra mắt vội vã của Bard, câu trả lời của Google cho ChatGPT, một báo cáo của Bloomberg tuyên bố rằng nhóm đạo đức AI của Google đã "mất hết quyền và mất tinh thần" tới mức tưởng chừng Google có thể loại bỏ Bard. Các nhân viên đang thử nghiệm chatbot này cho biết một số câu trả lời mà họ nhận được là sai trái và nguy hiểm, nhưng những nhân viên đưa ra những lo ngại về an toàn được thông báo rằng họ đang "cản trở" cho "công việc thực sự" của Google. Báo cáo của Bloomberg cho biết các đánh giá về đạo đức AI là "gần như hoàn toàn tự nguyện" tại Google, nó không có tính bắt buộc. [5]
Ngay cả Google cũng không chắc mớ hỗn độn AI này có phải là ý tưởng tốt hay không
Google dường như đã tiên liệu được chiến lược liên tục, hoàn toàn xoay quanh trí tuệ nhân tạo của mình. Một báo cáo của Business Insider nêu chi tiết về cuộc họp công ty sau sự kiện I/O, trong đó một nhân viên đặt câu hỏi cho Pichai về cảm xúc của mình sau Google I/O, nói rằng: "Nhiều mục tiêu AI trong toàn công ty tập trung vào việc quảng bá AI thuần túy vì chính AI, thay vì cho lợi ích cơ bản nào đó." Người nhân viên hỏi làm thế nào Google sẽ "đem lại giá trị cho xã hội bằng AI thay vì theo đuổi nó vì lợi ích của riêng mình."
Theo báo cáo, Pichai đã trả lời rằng khi các OKR hiện tại của đội ngũ nhân sự Google (các mục tiêu và kết quả chính [6]— về cơ bản là mục tiêu của bạn với tư cách là nhân viên) được viết ra, thì chúng được viết trong lúc có một “điểm uốn” quanh AI. Bây giờ I/O đã kết thúc, Pichai nói: "Tôi nghĩ một trong những điều mà tất cả các đội nhóm đang làm hậu I/O là xem xét lại. Thông thường chúng tôi không làm điều này, nhưng chúng tôi đang xem xét lại các OKR và điều chỉnh nó trong thời gian còn lại của năm, và tôi nghĩ bạn sẽ thấy một số mục tiêu sâu sắc hơn được phản ánh và chúng tôi sẽ thực hiện những thay đổi đó trong những ngày và tuần sắp tới."
Vì vậy, lời báo động "Code Red" về AI đã diễn ra vào tháng 1 và bây giờ đã là tháng 5, phải chăng các ưu tiên của Google đang được sắp xếp lại? Điều đó là khả thi khi chiếu theo lịch sử của Google.
Lược dịch từ bài của Ron Amadeo, ArsTechnica
[1] Google+ đại diện cho chiến lược được lèo lái bằng sự hoảng loạn của Google khi họ muốn cạnh tranh với Facebook, đó là sự áp đặt phải tích hợp tài khoản G+ khi người dùng sử dụng dịch vụ của Google trên internet. Nay thì họ dường như lặp lại sai lầm khi muốn tích hợp AI vào mọi thứ mà không chắc người dùng có thực sự cần không, nên ta gọi đó là phong cách Google+.
[2] Ngoài ra còn một tính năng khác mà ông Burke trình bày có ý nghĩa hơn là Magic Compose, nó sẽ giúp người dùng soạn ra các tin nhắn văn bản vui nhộn tùy theo bối cảnh để cuộc trò chuyện trở nên thú vị.
[3] Vụ kiện của Sonos: Tháng 1/2022 Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ đã ra phán quyết rằng Google thực sự vi phạm tất cả năm bằng sáng chế của Sonos. Tòa án cũng tuyên bố Google bị cấm nhập khẩu các sản phẩm vi phạm những bằng sáng chế này. Các sản phẩm này bao gồm Chromecast, loa Google Home, điện thoại Pixel và máy tính Pixelbook. Một số bằng sáng chế liên quan đến việc sử dụng các nút âm lượng của smartphone để điều khiển âm lượng của các thiết bị được kết nối như loa và các thiết bị khác.
[4] Máy chủ sản xuất (production server): Là loại máy chủ dùng để chứa nội dung trang web và các ứng dụng để triển khai cho một môi trường thực. Nó là máy chủ chính mà người dùng cuối truy cập vào các trang web và ứng dụng Web chứa trên nó.
[5] Lời chỉ trích việc Google coi nhẹ yếu tố đạo đức có thể không xác đáng lắm vì Google đã xuất bản bộ Nguyên tắc AI của họ và có một đội chuyên trách để đánh giá đạo đức của AI mới, đồng thời cũng có các công nghệ tiên tiến trước khi ra mắt. Google cũng cung cấp các công cụ và nội dung giáo dục để xây dựng các hệ thống AI có trách nhiệm.
[6] OKRs: Viết tắt của Objectives and key Results.
