Ngày qua ngày, chúng ta vẫn nghe hàng loạt quảng cáo về những con chip mới có tốc độ xử lý rất “khủng bố”. Nhưng đấy có phải mục tiêu sau cùng của khoa học máy tính hay không ? E rằng không. Vì chúng không có khả năng “học” (cognitive). Trong một tham vọng xa hơn, các viện nghiên cứu mà cụ thể trong bài viết này là dự án SyNAPSE của IBM mong muốn tạo ra được con chip thật sự “thông minh” như người.
Và thành quả đầu tiên của SyNAPSE được IBM công bố trong hôm nay : một con chip có khả năng “đọc” từ 0 – 9 cũng như “biết chơi” bóng bàn !
Sơ lược về ý niệm
Những con chip của ngày nay rất mạnh. Nhưng chúng “mạnh” theo ý nghĩa “làm việc như trâu”. Bạn nạp chương trình cho chúng, chúng xử lý và trả về kết quả. Chúng có “nhớ” hay “hiểu” việc bạn vừa giao cho chúng để làm gì không ? Không. Những con chip của hôm nay không gì hơn là những máy tính vô tri. Chúng không biết “nhớ”, biết “học” hay thậm chí là biết đến “sự tồn tại” của chính chúng.
Thực ra về cơ bản, chúng ta cần máy tính có thể “tự động giải quyết” các vấn đề mà chúng ta giao cho chúng. Công việc này có thể được giải quyết thông qua biện pháp đơn giản nhất là lập trình & tăng cường năng lực xử lý : chúng ta vạch ra “tình huống” và đưa ra “giải pháp” trong các câu lệnh lập trình. Đây là cách mà khoa học máy tính vẫn đi theo trong những năm qua. Song nó có nhược điểm : liệu chúng ta có thể Gia Cát Dự hết mọi tình huống và đủ năng lực xử lý hết ngần ấy tổ hợp vấn đề hay không ? Trong khi đó, một vấn đề khác phát sinh : năng lực xử lý càng cao thì càng ngốn năng lượng.
Người ta bắt đầu quay lại với bộ não sinh học : chúng xử lý các tình huống “tương đối” nhanh trong khi tiêu hao chả bao nhiêu năng lượng. Tại sao lại như thế ? Vì não có khả năng “học” và “nhận thức tình huống”.
Bạn có thể tự hỏi bản thân : làm sao bạn “biết” đọc và “biết” nói ? Làm sao bạn từ một đứa trẻ không biết gì lại có thể dùng máy tính thành thạo ? Đấy là kết quả của một quá trình dài gồm “nhớ”, “học” và “rút trích kinh nghiệm”. Và đấy là thứ mà các viện nghiên cứu máy tính đang muốn tạo ra : một con chip có ý thức như não người.
