Sản phẩm đầu tiên được Apple ra mắt, sau khi Steve Jobs quay trở lại làm CEO của tập đoàn vào năm 1997 không phải iPhone hay iPod, mà là một cỗ máy tính để bàn mới. Chiếc iMac màu xanh "Bondi Blue" nguyên bản thực sự là một sản phẩm mang tính cách mạng. Nó không chỉ cứu Apple khỏi bờ vực phá sản mà còn định hình lại toàn bộ ngành công nghiệp máy tính cá nhân.
Vào cuối những năm 1990, Apple là một công ty đang suy yếu. Trên thị trường thiết bị công nghệ gia đình, họ dựa vào dòng máy Macintosh Performa với dàn sản phẩm gây khó hiểu cho mọi người. Nói thẳng ra, chúng đều là các mẫu Power Macintosh, ban đầu được thiết kế cho doanh nghiệp và giáo dục.
Chương trình cấp phép máy tính của bên thứ ba cài đặt hệ điều hành Macintosh, tạo ra những cỗ máy Mac clone từ các hãng khác, được đàm phán một cách tồi tệ với các đối tác đã thực sự gây hại cho Apple hơn là giúp ích cho họ. Jobs đã cho ngừng sản xuất dòng Performa, chấm dứt chương trình cấp phép, kiếm được khoản đầu tư 150 triệu đô la từ Microsoft, vốn đang cố gắng tránh tình trạng độc quyền đối với Windows.
Đọc thêm: Ngày này 27 năm trước: Apple được Microsoft bơm 150 triệu USD, cứu họ thoát nguy cơ phá sản
Tất cả những gì Apple cần là một máy tính để bàn mới.
Vào cuối những năm 1990, Apple là một công ty đang suy yếu. Trên thị trường thiết bị công nghệ gia đình, họ dựa vào dòng máy Macintosh Performa với dàn sản phẩm gây khó hiểu cho mọi người. Nói thẳng ra, chúng đều là các mẫu Power Macintosh, ban đầu được thiết kế cho doanh nghiệp và giáo dục.
Chương trình cấp phép máy tính của bên thứ ba cài đặt hệ điều hành Macintosh, tạo ra những cỗ máy Mac clone từ các hãng khác, được đàm phán một cách tồi tệ với các đối tác đã thực sự gây hại cho Apple hơn là giúp ích cho họ. Jobs đã cho ngừng sản xuất dòng Performa, chấm dứt chương trình cấp phép, kiếm được khoản đầu tư 150 triệu đô la từ Microsoft, vốn đang cố gắng tránh tình trạng độc quyền đối với Windows.
Đọc thêm: Ngày này 27 năm trước: Apple được Microsoft bơm 150 triệu USD, cứu họ thoát nguy cơ phá sản
Tất cả những gì Apple cần là một máy tính để bàn mới.
Ban đầu, Apple phát triển Macintosh NC, một phần trong toàn bộ sáng kiến Network Computer, được tỷ phú Larry Ellison của Oracle thúc đẩy. Ellison khi ấy được bổ nhiệm vào ban giám đốc Apple khi Jobs trở lại làm CEO.
Ý tưởng là tạo ra một chiếc máy tính không có ổ đĩa ngoài, sẽ dựa vào internet để vận hành các ứng dụng. Khái niệm này khá giống với Chromebooks ngày nay, nhưng trong thời đại của phương tiện vật lý và modem quay số, ý tưởng này đi trước thời đại hơi quá xa, kết quả là dự án đã bị hủy bỏ.
Một khởi đầu mới với iMac G3
Apple ra mắt iMac vào tháng 8 năm 1998 với giá 1.299 USD (tương đương khoảng 2.500 USD nếu tính cả tỉ lệ lạm phát ngày hôm nay). Đó là một máy tính thiết kế all-in-one với ổ đĩa CD, chip CPU PowerPC G3 hiện đại thời bấy giờ, và modem tích hợp giúp dễ dàng kết nối với internet đang phát triển nhanh chóng. Đấy chính là lý do có chữ "i" trong tên của cỗ máy.
Khi Jobs giới thiệu iMac vào tháng 5 năm 1998, ông giải thích: “Chữ ‘i’ tượng trưng cho ‘Internet’, nhưng cũng có nghĩa là ‘individual’ (cá nhân), ‘instruct’ (dạy bảo), ‘inform’ (thông báo) và ‘inspire’ (truyền cảm hứng).”
Vào thời điểm đó, internet đang bùng nổ về sự phổ biến, và Apple muốn định vị iMac là chiếc máy tính dễ dàng nhất để kết nối trực tuyến. Điều này rất quan trọng trong một kỷ nguyên mà việc thiết lập kết nối internet vẫn còn vô cùng phức tạp.
Quảng cáo
Nếu anh em sinh ra ở thế kỷ XXI, nhìn lại thiết kế iMac G3, trông nó có thể giống như một cái case PC đầy sáng tạo với màn hình tích hợp. Nhưng thực tế thì ngược lại. Nó là một màn hình kiểu dáng đẹp với máy tính tích hợp bên trong. Apple sử dụng đèn hình CRT thay vì tấm nền TFT LCD với các pixel vật lý, đơn giản vì nó rẻ hơn vào thời điểm đó. Rồi cặp loa stereo được đặt ở hai bên của ổ đĩa CD.
Phiên bản iMac G3 ban đầu có vỏ màu Bondi Blue trong suốt (được đặt theo tên bãi biển Bondi ở Úc), hơi giống với máy tính xách tay eMate 300 dựa trên nền tảng chiếc máy PDA Newton. Trong vòng vài tháng kế tiếp, iMac G3 đã có tới năm màu sắc khác nhau.
Thiết kế tròn trịa hình quả trứng được cho là do Jony Ive, lúc đó là trưởng bộ phận thiết kế mới của Apple, phác thảo ra. Ông lấy cảm hứng từ những cục kẹo đầy màu sắc và các vật dụng gia đình hiện đại. Mục đích ở đây là làm cho chiếc máy tính trở nên thú vị và hấp dẫn hơn so với những hộp màu be buồn tẻ thời bấy giờ.
Khi màn hình máy vi tính thời ấy nhìn chẳng khác gì mấy cái lò nướng và chủ yếu là màu be, iMac trông không giống bất cứ thứ gì khác trên thị trường PC. Con chuột ban đầu một nút duy nhất, có hình tròn như cục puck trong bộ môn hockey, nó đã bị chỉ trích nặng nề vì đặt hình thức lên trên chức năng, cuối cùng thiết kế bị thay thế.
Quảng cáo
Tương tự như việc loại bỏ jack cắm tai nghe 3.5mm khỏi iPhone vào năm 2016, iMac không có cổng máy in chuyên dụng, và điều đó đã thúc đẩy ngành công nghiệp PC chuyển sang tiêu chuẩn USB, khi ấy vẫn còn ít phổ biến hơn.
Quan trọng hơn, hai năm trước khi ổ flash lưu trữ kết nối USB đầu tiên ra đời, iMac không có ổ đĩa mềm, một động thái táo bạo đã bị chỉ trích nặng nề. Chính quyết định này khiến ổ đĩa mềm ngoài trở thành một trong những thiết bị USB phổ biến đầu tiên trên thị trường đầu những năm 2000.
Việc Apple đặt cược vào CD-ROM và USB là cách tiếp cận sáng tạo nhưng gây tranh cãi. Việc gần nhất mà Apple làm tương tự kể từ đó là loại bỏ ổ đĩa quang khỏi MacBook Air phiên bản đầu tiên vào năm 2008. Steve Jobs nổi tiếng với việc phản đối sử dụng quạt làm mát trong máy tính, thích làm mát thụ động để giữ cho máy hoạt động yên tĩnh. Tuy nhiên, bộ xử lý G3 của iMac chạy quá nóng, vì vậy một chiếc quạt với độ ồn ở mức tối thiểu có thể đã được thêm vào. Jobs chỉ đồng ý sau khi các kỹ sư thuyết phục ông rằng nó sẽ không phá hỏng trải nghiệm người dùng.
Gặt hái thành công với iMac G3
iMac trở thành một cú hit ngay lập tức, bán được 800.000 máy trong 5 tháng đầu tiên, khiến nó trở thành một trong những chiếc máy tính bán chạy nhất mọi thời đại, đánh dấu sự khởi đầu cho sự trở lại của Apple. Quảng cáo chiếc máy iMac thuê hẳn diễn viên danh tiếng Jeff Goldblum làm người dẫn chuyện, tập trung vào thiết kế all-in-one thanh lịch của máy tính và khả năng dễ dàng kết nối với internet của cỗ máy.
Apple ước tính rằng gần một phần ba số đơn vị được bán cho những người mua máy tính cá nhân lần đầu tiên. Hai công ty đã bị Apple kiện vì phát hành các máy tính all-in-one có chung bảng màu với iMac.
Ra mắt vào năm 1999 với giá 1.599 USD, iBook không chỉ được đặt tên và thiết kế theo iMac mà còn thừa hưởng di sản của iMac, thiết bị tiêu dùng đầu tiên hỗ trợ Wi-Fi. Một bộ router AirPort có giá 299 USD và mỗi thẻ Wi-Fi phù hợp sẽ tốn thêm 99 USD nữa.
Nhờ nỗ lực quảng bá sản phẩm của Apple, đặt chúng vào những tác phẩm văn hóa đại chúng khi ấy, nói thẳng ra là product placement, iMac của họ đã xuất hiện trong những bộ phim và chương trình truyền hình lớn nhất vào thời điểm đó. Lúc ấy, Apple hướng tới việc trở thành một thứ lớn hơn cả một nhà sản xuất máy tính, mà còn là một biểu tượng văn hóa một lần nữa.
iMac sau đó được thiết kế lại cùng năm với thân máy nhỏ gọn hơn, ổ CD/DVD dạng nuốt đĩa, thay vì khay kéo ra, và kết nối FireWire, ban đầu chủ yếu được sử dụng để tải ảnh và video từ máy ảnh kỹ thuật số. iBook chuyển sang thiết kế hình chữ nhật màu trắng vào năm 2001.
Đến cuối năm 2001, iMac đã bán được 6 triệu máy.
Sau đó, Apple phát hành iPod hỗ trợ kết nối FireWire, có thể chứa 5GB dưới dạng những file bài hát số hóa, trong một thiết bị kích thước nhỏ gọn như các mẫu Sony Walkman nhỏ nhất khi ấy. Nếu không có sự thành công của iMac, dám khẳng định Apple sẽ không thể ra mắt iPod sớm như vậy.
Chiếc iMac mà Steve Jobs mong muốn
Apple ra mắt một chiếc iMac mới vào đầu năm 2002, với bộ xử lý PowerPC G4, màn hình LCD và thiết kế hoàn toàn mới. Jobs nói rằng việc gắn máy tính có ổ cứng và ổ đĩa quang phía sau màn hình phẳng sẽ khiến nó "không còn phẳng và mỏng nữa" và tạo ra "một mớ dây lộn xộn tồi tệ ngay trước mắt bạn."
Thay vào đó, Jobs chọn “để mỗi yếu tố trung thực với chính nó”: Màn hình 15 inch được gắn vào đế hình vòm bằng cánh tay cơ học, cho phép điều chỉnh độ nghiêng, chiều cao và xoay.
Dành cho thị trường giáo dục, Apple phát hành eMac, với cùng bộ xử lý G4 và thân máy màu trắng tương tự như iMac G3. Cuối cùng nó cũng có sẵn cho thị trường gia đình với giá 1.099 USD. Sau đó cũng trong năm ấy, Apple ra mắt phiên bản 17 inch của iMac G4 với tỷ lệ khung hình 16:10.
Vấn đề với thiết kế mới được phát hiện khi phiên bản 20 inch ra mắt thị trường vào năm 2003. Cánh tay cơ học phải cứng hơn để ngăn màn hình bị tuột vì quá nặng, và đế phải nặng hơn để cân bằng toàn bộ hệ thống. Tính ra, phiên bản mới nặng gần gấp đôi so với mẫu 17 inch.
Cỗ máy tính của một Apple mới
Apple ra mắt iMac G5 vào năm 2004. Apple của năm 2004 rất khác so với Apple đã tạo ra iMac G3 sáu năm trước đó. Ở thời điểm đó, Apple chủ yếu được biết đến với iPod, thứ thiết bị trở nên phổ biến nhờ hỗ trợ kết USB 2.0 và iTunes Store, đã góp phần chấm dứt kỷ nguyên album băng đĩa nhạc vật lý trong ngành âm nhạc.
iMac mới được thiết kế để giống với iPod, với phần thân máy màu trắng và loa hướng xuống. Đó là máy tính để bàn mỏng nhất vào thời điểm đó, độ dày chưa đến hai inch. Thiết kế này đi ngược lại mọi thứ Jobs từng nói cách đây ít hơn ba năm. Không có gì ngạc nhiên khi iMac G5 không được Jobs trình diễn, mà nó được giới thiệu bởi Phil Schiller, trưởng bộ phận marketing của Apple.
Bộ xử lý của iMac đã được thay thế bằng Intel Core vào năm 2006, chính thức chấm dứt liên minh PowerPC của Apple với IBM và Motorola. Lý do là sự thất vọng của Apple về hiệu năng của G5, thứ đáng lẽ ra còn được trang bị trong máy tính xách tay.
Bước đi này đi kèm với chiến dịch quảng cáo "Get a Mac", làm nổi bật sự khác biệt về phần mềm giữa nền tảng Mac và Windows. Là một phần của quá trình chuyển đổi, PowerBook cao cấp đã được thay thế bằng MacBook Pro và iBook đã được thay thế bằng MacBook.
Với việc ra mắt iPhone vào năm 2007, iMac chuyển sang thiết kế cong làm từ nhôm và nhựa đen. Phiên bản ra mắt năm 2009 chuyển sang tỷ lệ khung hình 16:9. Sau khi loại bỏ ổ đĩa quang vào năm 2012, thiết kế của iMac vẫn giữ nguyên trong gần một thập kỷ.
Rồi gần đây nhất, Apple ra mắt chiếc iMac dựa trên bộ xử lý Apple Silicon M series của riêng mình vào năm 2021, với thiết kế phẳng, không có tùy chọn ổ đĩa. Và lần đầu tiên kể từ lúc iMac G3 ra mắt 23 năm về trước, iMac sở hữu nhiều màu sắc khác nhau. Với kích thước chỉ 11,5mm, đó là chiếc iMac mỏng hơn cả màn hình của iMac G4. Từ đó tới nay iMac vẫn chỉ có phiên bản màn hình 24 inch.
Đọc thêm: Review iMac 24 inch M1: chiếc máy all in one xuất sắc cho hầu hết các nhu cầu không chuyên nghiệp
Di sản của iMac G3 không chỉ là những chiếc iMac ngày nay mà còn là triết lý đằng sau nó: Thiết kế hấp dẫn, dễ sử dụng và vượt qua quá khứ của một Apple cũ kỹ. Triết lý này về sau hoàn toàn có thể thấy trong iPhone và iPad, và đấy có lẽ chính là lý do hiện diện chữ "i" trong tên của những món đồ chơi công nghệ ấy.
Theo Techspot
