Lần đảo ngược từ trường của Trái đất gần đây nhất được cho là có thể xảy ra từ 42.000 năm trước, theo một phân tích mới dựa vào hoá thạch vân gỗ. Đảo ngược từ trường sẽ tạo ra vô vàn những điều tiêu cực, thay đổi thời tiết đến mức khắc nghiệt và có thể đưa đến sự tuyệt chủng của các loài thú lớn và người Neanderthal. Từ trường Trái đất có khuynh hướng mở rộng ra phía ngoài không gian và tập trung nhiều nhất ở hai cực Bắc và Nam. Các cực từ trường dao động và thỉnh thoảng đảo ngược với tần suất khoảng 200.000-300.000 năm một lần, nhưng cho đến nay, rất ít các bằng chứng cho thấy điều này tác động đến hành tinh của chúng ta như thế nào.
Alan Cooper tại Bảo tàng Nam Úc ở Adelaide và các cộng sự của ông hiện đã đưa ra một số lời giải đầu tiên cho vấn đề này. Theo đó, sự kiện đảo từ trường cuối cùng từng được ghi nhận được gọi là Laschamp, ước tính xảy ra đâu đó từ 41.560 đến 41.050 năm trước và kéo dài chưa đầy 1000 năm. Nhóm nghiên cứu đã tính toán điều này bằng cách sử dụng phân tích đồng vị carbon phóng xạ của các vân gỗ lấy từ một cây kauri cổ đại và đã hóa thạch (Agathis australis) được bảo tồn ở vùng đất ngập nước thuộc khu vực phía bắc New Zealand.
Từ quyển của Trái đất - khu vực bao quanh hành tinh bị chi phối bởi từ trường được cho là đã suy yếu khi các cực từ đảo ngược. Cooper và nhóm của ông ước tính từ trường của Trái đất chỉ bằng 6% mức hiện tại trong sự kiện Laschamp. Khi từ trường suy yếu, một lượng lớn các tia vũ trụ sẽ có cơ hội xâm nhập vào bầu khí quyển và gây biến đổi một số nguyên tử nhất định thành carbon phóng xạ, hay còn gọi là carbon-14, làm tăng nồng độ của đồng vị này. Bằng cách đo mức carbon-14 trong mỗi vòng cây của cây kauri, họ có thể xác định chính xác niên đại của sự kiện Laschamp. Đây là kiến thức mà hẳn là các bạn đã được học trong chương trình Vật lý cấp 3.
Sau đó, các chuyên gia sẽ tiếp tục sử dụng mô hình khí hậu để phát hiện các thay đổi lớn xảy ra trùng thời gian với sự kiện Laschamp. Từ trường suy yếu cho phép nhiều bức xạ ion hóa hơn từ các tia sáng Mặt trời và các tia vũ trụ từ không gian đến Trái đất. Những thứ này làm hỏng tầng ozone và tia cực tím phát ra ở mức rất cao. Hệ quả đó chính là sự hình thành của các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt, chẳng hạn như nhiệt độ tăng cao, sấm sét, ánh sáng Mặt trời nhiều hơn. Phần lớn các sinh vật khó có thể kịp thích nghi với những biến đổi này.
Những thay đổi môi trường khắc nghiệt này có thể là nguyên nhân, hoặc ít nhất là góp một phần nào đó vào các sự kiện tuyệt chủng bao gồm cả những loài động vật có vú lớn ở Úc và người Neanderthal ở châu Âu. Được biết, cực từ Bắc đã di chuyển không ngừng trong thế kỷ qua, trôi đi khoảng 1 km mỗi năm. Điều đó không có nghĩa là đảo cực từ trường sẽ sớm xả ra, nhưng nếu điều đó thật sự ập tới, hậu quả sẽ vô cùng thảm khốc.
Nguồn: NS
Alan Cooper tại Bảo tàng Nam Úc ở Adelaide và các cộng sự của ông hiện đã đưa ra một số lời giải đầu tiên cho vấn đề này. Theo đó, sự kiện đảo từ trường cuối cùng từng được ghi nhận được gọi là Laschamp, ước tính xảy ra đâu đó từ 41.560 đến 41.050 năm trước và kéo dài chưa đầy 1000 năm. Nhóm nghiên cứu đã tính toán điều này bằng cách sử dụng phân tích đồng vị carbon phóng xạ của các vân gỗ lấy từ một cây kauri cổ đại và đã hóa thạch (Agathis australis) được bảo tồn ở vùng đất ngập nước thuộc khu vực phía bắc New Zealand.
Từ quyển của Trái đất - khu vực bao quanh hành tinh bị chi phối bởi từ trường được cho là đã suy yếu khi các cực từ đảo ngược. Cooper và nhóm của ông ước tính từ trường của Trái đất chỉ bằng 6% mức hiện tại trong sự kiện Laschamp. Khi từ trường suy yếu, một lượng lớn các tia vũ trụ sẽ có cơ hội xâm nhập vào bầu khí quyển và gây biến đổi một số nguyên tử nhất định thành carbon phóng xạ, hay còn gọi là carbon-14, làm tăng nồng độ của đồng vị này. Bằng cách đo mức carbon-14 trong mỗi vòng cây của cây kauri, họ có thể xác định chính xác niên đại của sự kiện Laschamp. Đây là kiến thức mà hẳn là các bạn đã được học trong chương trình Vật lý cấp 3.
Sau đó, các chuyên gia sẽ tiếp tục sử dụng mô hình khí hậu để phát hiện các thay đổi lớn xảy ra trùng thời gian với sự kiện Laschamp. Từ trường suy yếu cho phép nhiều bức xạ ion hóa hơn từ các tia sáng Mặt trời và các tia vũ trụ từ không gian đến Trái đất. Những thứ này làm hỏng tầng ozone và tia cực tím phát ra ở mức rất cao. Hệ quả đó chính là sự hình thành của các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt, chẳng hạn như nhiệt độ tăng cao, sấm sét, ánh sáng Mặt trời nhiều hơn. Phần lớn các sinh vật khó có thể kịp thích nghi với những biến đổi này.
Những thay đổi môi trường khắc nghiệt này có thể là nguyên nhân, hoặc ít nhất là góp một phần nào đó vào các sự kiện tuyệt chủng bao gồm cả những loài động vật có vú lớn ở Úc và người Neanderthal ở châu Âu. Được biết, cực từ Bắc đã di chuyển không ngừng trong thế kỷ qua, trôi đi khoảng 1 km mỗi năm. Điều đó không có nghĩa là đảo cực từ trường sẽ sớm xả ra, nhưng nếu điều đó thật sự ập tới, hậu quả sẽ vô cùng thảm khốc.
Nguồn: NS
