Làm mẹ, ít nhất là trong những ngày đầu tiên, có lẽ cũng đem lại cảm giác giống như thời gian cách ly vậy. Khi cơ thể người mẹ đang dần phục hồi sau khi sinh, và đứa bé bắt đầu học cách bắt nhịp với thế giới bên ngoài lòng mẹ - ăn như nào, ngủ như nào - gia đình hạt nhân nhỏ bé đó bắt đầu xoay vòng như một cái kén, để cấu thành những liên kết mới. Trong một vài nền văn hóa khác nhau, thời gian cách ly này là bắt buộc, ví dụ như trong tập tục truyền thống của Trung Quốc có một tục lệ gọi là “tháng ngồi” (zuo yue zi), trong thời gian này, người mẹ và em bé mới sinh không được ra khỏi nhà, hoặc trong văn hóa Mỹ Latinh có khái niệm đồng âm với từ cách ly - quarantine (cuarentena), một thời gian 40 ngày để hồi phục dành cho mẹ mới sinh. Dần dần thì thời gian cách ly này cũng kết thúc: em bé sơ sinh được đem đi tiêm phòng lần đầu tiên, người mẹ bình phục hoàn toàn, và cả nhà cùng nhau khám phá thế giới.
Nhưng không phải những ngày này. Đại dịch đã khiến cha mẹ và trẻ em trên toàn thế giới buộc phải giới hạn cuộc sống của họ lại vào trong khuôn viên ngôi nhà của mình. Họ mất đi những trật tự của trường học, của nhà trông trẻ, họ mất đi những sự trợ giúp thường có đến từ bạn bè và cộng đồng, họ không còn những hoạt động đa dạng và cũng không phải gánh những trách nhiệm thường có ở bên ngoài căn nhà. Để ghi lại hình ảnh về các gia đình trong hoàn cảnh cuộc sống mới mẻ lạ lẫm này, nghệ sĩ người Úc Lisa Sorgini đã thực hiện series ảnh có tựa đề “Behind Glass” (Đằng sau tấm kính), thể hiện hình ảnh của những người phụ nữ và những đứa con của họ ở trong nhà, ở New South Wales. Dự án này là những tác phẩm tiếp nối của chân dung mẹ và bé. Giờ đây, Sorgini chụp từ phía bên ngoài căn nhà của mỗi gia đình, sử dụng cửa kính làm khung hình. Sorgini đưa tới người xem chân dung thanh tao của các bà mẹ, đang chăm sóc cho những “em bé” của mình. Một người phụ nữ, đứng sau tấm cửa kính chỉ mang trên người chiếc quần lót bằng vải cotton trắng, đang chăm em bé; một người khác bế một đứa trẻ lên ô kính để nhìn thoáng qua thế giới, như thể một mảnh trời nhỏ đó có thể tượng trưng cho cả một thế rộng lớn bên ngoài. Một người mẹ khác nằm uể oải trên lưng ghế ngồi bên cửa sổ, hai đứa trẻ sinh đôi của cô ngồi trên người cô, cơ thể của chúng, đồ đạc của chúng, sự thoải mái của chúng, tất cả đều đang “nằm” trên người cô.
“Amber và Ivy.”
Nhưng không phải những ngày này. Đại dịch đã khiến cha mẹ và trẻ em trên toàn thế giới buộc phải giới hạn cuộc sống của họ lại vào trong khuôn viên ngôi nhà của mình. Họ mất đi những trật tự của trường học, của nhà trông trẻ, họ mất đi những sự trợ giúp thường có đến từ bạn bè và cộng đồng, họ không còn những hoạt động đa dạng và cũng không phải gánh những trách nhiệm thường có ở bên ngoài căn nhà. Để ghi lại hình ảnh về các gia đình trong hoàn cảnh cuộc sống mới mẻ lạ lẫm này, nghệ sĩ người Úc Lisa Sorgini đã thực hiện series ảnh có tựa đề “Behind Glass” (Đằng sau tấm kính), thể hiện hình ảnh của những người phụ nữ và những đứa con của họ ở trong nhà, ở New South Wales. Dự án này là những tác phẩm tiếp nối của chân dung mẹ và bé. Giờ đây, Sorgini chụp từ phía bên ngoài căn nhà của mỗi gia đình, sử dụng cửa kính làm khung hình. Sorgini đưa tới người xem chân dung thanh tao của các bà mẹ, đang chăm sóc cho những “em bé” của mình. Một người phụ nữ, đứng sau tấm cửa kính chỉ mang trên người chiếc quần lót bằng vải cotton trắng, đang chăm em bé; một người khác bế một đứa trẻ lên ô kính để nhìn thoáng qua thế giới, như thể một mảnh trời nhỏ đó có thể tượng trưng cho cả một thế rộng lớn bên ngoài. Một người mẹ khác nằm uể oải trên lưng ghế ngồi bên cửa sổ, hai đứa trẻ sinh đôi của cô ngồi trên người cô, cơ thể của chúng, đồ đạc của chúng, sự thoải mái của chúng, tất cả đều đang “nằm” trên người cô.
“Matilda, Indigo và Beck.”
“Hannah and Ochre.”
Mặc dù những bức hình của Sorgini đều rất sống động với những cơ thể của mẹ và bé - rất nhiều hình ảnh mẹ và bé trần trụi chân thực không che giấu bằng bất cứ thứ gì, hoặc chỉ mang đồ lót, để có thể thấy tay chân của nhân vật lớn và nhân vật bé được quấn vào nhau như thế nào - diễn tả được nét đẹp của những tác phẩm như thể được vẽ ra. Dưa hấu, hoa khô, rồi một hũ mứt rỗng được đặt ở khung cảnh, như thể tạo ra sự gợi cảm của mái tóc mịn màng của em bé, của khăn trải giường vải xô hơi nhàu nhĩ, của bụng bầu, và của một quầng vú đang sưng tấy. Nhưng những bức hình của Sorgini cũng có “thoảng mùi” của Sally Mann, mùi vị được nhân hóa qua hình ảnh của những đứa trẻ hoang dã. Giống như Mann, Sorgini dường như muốn đạt được một chất lượng vượt thời gian, không có chút công nghệ nào trong những bức hình này, không có nhãn hàng thương hiệu, cũng không có những màn hình điện tử để đặt mẹ và bé vào thế giới hiện đại mà chúng ta thường biết đến.
“Abi và Marigold.”
Quảng cáo
“Chloe, Nell và Augie.”
“Elaine và Sarah.”
“Anna và Aluna.”
Quảng cáo
Sorgini dựa vào mối quan hệ thể xác giữa mẹ và con nhưng không phải là công việc làm mẹ, mà phần lớn vẫn là một ngụ ý và, đặc biệt trong những ngày này, là không thể khác đi được. Không còn thấy trong tầm mắt những chiếc tã, bát đĩa, đồ giặt, nhưng thấy được rất rõ là sự thất vọng, mệt mỏi, thậm chí là tức giận. (Trong vài bức ảnh của bà về những bà mẹ có con ở tuổi vị thành niên, những căng thẳng càng được thể hiện rõ ràng hơn). Làm mẹ là công việc lao động vất vả trong bất kỳ hoàn cảnh nào; ngay cả trong các hộ gia đình có đầy đủ hai cha mẹ và đặc biệt là trong thời gian bất thường này, thời gian mà các bà mẹ thường phải chịu gánh nặng chăm sóc con cái và làm việc vặt trong nhà. Tuy nhiên, trong những bức ảnh này, những công việc không tên nặng nhọc hàng ngày, sự hỗn loạn trong gia đình xảy ra và không có lối thoát nào cho việc đó, sự thật về tình trạng không có khoảnh khắc nào một mình càng trở nên thấm thía hơn.
“Lia-belle, Lotte và Ophelia.”
“Holly và Posey.”
“Hana, Mika và Bobby.”
“Sue và Bingham.”
Sorgini, có hai đứa con nhỏ, chia sẻ rằng mục tiêu của cô trong bộ hình “Behind Glass" này chính là để tôn vinh những chủ thể trong hình, và tiêu đề của bộ hình này không những ẩn dụ cho thời kỳ cách ly mà còn là mong ước của cô về việc nâng tầm hình ảnh những bà mẹ và những em bé của họ, đặt hai chủ thể này lên giá đỡ cao hơn. Tôi cũng là mẹ của một bé sơ sinh, nên tôi thấy sự thúc đẩy này vừa đẹp đẽ nhưng cũng thật xa xôi ngoài tầm với. Khi những bà mẹ của Sorgini xuất hiện theo cách rất nguyên thủy, rất thật, rất bản năng, như những nữ thần, tôi dành những ngày cách ly trong những chiếc áo phông nhuốm màu sữa mẹ. Trong ít nhất một nửa thời gian tôi nuôi con gái, tôi cũng nhìn chằm chằm vào điện thoại của mình, nhắn tin với bạn bè hoặc cố gắng cập nhật tin tức.
“Jana và Jackson.”
“Piaf, Luca và Sadie.”
“Mia, Ziggy, Taro và Koa.”
“Marigold.”
Lệnh giãn cách xã hội thực sự tăng những khó khăn vất vả một người mẹ phải đối mặt hằng ngày lên gấp nhiều lần - cảm giác bị cô lập, sự chăm bẵm nuôi con không một phút ngưng nghỉ, khó khăn trong việc tìm lối thoát của những phần người khác bên trong mỗi cá nhân. Thông qua Google Hangouts, Sorgini chia sẻ với tôi rằng cô đã mất đi công việc biên tập và chụp ảnh thương mại vì đại dịch ập đến. Để bù đắp cho việc đó, bạn đời của cô, một người làm nghề thiết kế cảnh quan, đang nhận thêm nhiều việc hơn, để cô phụ trách việc chăm sóc các con. Con trai nhỏ 7 tháng tuổi của cô thì đang ngủ, con trai lớn 5 tuổi của cô - một đứa bé rất hiếu động - thì cần nào là đồ ăn vặt, nào là sự chú tâm của mẹ, nào là các hoạt động tiêu khiển cho bé.
“Tôi không phải là một người mẹ hay làm những việc nữ công gia chánh”, Sorgini vừa nói vừa cười. “Tôi thấy rất nhiều người làm bánh mì lên men, hoặc làm đồ thủ công và tôi thì không phải là người làm được những việc đó”. Việc em bé mất ngủ cũng đã làm Sorgini rơi nước mắt vào lúc 4 giờ sáng hôm đó. Ngay cả khi nhìn qua màn hình video nhiễu hạt của tôi, khi chúng tôi đang ngồi tại chính căn nhà của mình tại hai nên khác biệt trên thế giới, tôi có thể thấy đôi mắt ướt rơm rớm lệ của cô ấy khi đang chia sẻ. Cô ấy nói rằng cô rất nhớ việc được ra ngoài, được nhìn thấy bạn bè, được tiếp xúc với những điều mà trước đây đã bảo bọc và che chở cô ấy. Một phần lý do là vì lệnh cách ly, cô ấy nói. Nhưng một phần khác là vì công việc làm mẹ này.
“Azzmin, Theodore và Jimmy.”
“Niah và Matilda.”
