Mình đã sai: Lý do các laptop business không dùng màn hình 2K hay 4K mặc định

Hôm trước mình post rằng mấy con laptop business, ví dụ như con X1 Carbon Gen 9 mới, vì sao giá tận 56 triệu mà lại chỉ dùng màn hình Full-HD+, tính ra còn thua cả những con máy tầm 20-30 triệu. Tuy nhiên, nhiều anh em đã chỉ ra là mình sai và cung cấp cho mình nhiều thông tin hữu ích về việc vì sao những con máy như X1 Carbon Gen 9, hay các máy workstation chạy Windows, chủ yếu mặc định là Full-HD hoặc Full-HD+: đó là do phần mềm. Ngoài ra còn cả vấn đề liên quan đến việc 4K nữa.

Một số phần mềm chuyên ngành sẽ gặp vấn đề nếu chạy ở độ phân giải cao hơn Full-HD

Các phần mềm mình được cung cấp tên là những phần mềm rất đặc thù, ví dụ như phần mềm thiết kế mạch, phần mềm thiết kế cơ khí, các thể loại phần mềm CAD / CAM nói chung… Mình được chỉ đến Siemens NX, một trong những phần mềm nổi tiếng và lớn trong mảng này, thì Google nhanh cho thấy nhiều người dùng gặp vấn đề khi hiển thị trên màn hình 4K. Đó là bản Siemens NX 12, và sau đó nhà phát triển có ra mắt một chế độ 4K riêng (link). Một số phần mềm khác như Mitsubishi GX Works, GT Works đến năm 2018 cũng còn người post câu hỏi về việc không chạy tốt trên màn hình 4K (link). Tương tự, công cụ CAD Draftsight bản cũ thời 2017 cũng có lỗi với màn hình 4K (link).

Có phần mềm nào mà anh em đang dùng bị lỗi với 4K không? Anh em comment thêm nhé.

Hình này là chỗ icon bị lỗi khi đưa lên sử dụng trên màn hình 4K. Ngoài ra còn lỗi cố định chiều ngang của menu, giao diện bị lệch, icon đè nhau…

Những phần mềm này sau đó cũng có một số bản vá để hỗ trợ 4K, nhưng nhìn chung thì bản cũ không còn được update, hoặc nhà phát triển hệ thống cũng không cập nhật để chạy với màn hình thế hệ mới. Thậm chí mình còn được chia sẻ rằng có phần mềm để Full-HD cũng bị lỗi giao diện, phải thiết lập máy tính về 720p thì mới hoạt động được.

Với các phần mềm kĩ thuật và công nghiệp dạng này, thường người ta cũng không ưu tiên cập nhật vì nó đang chạy ổn định rồi, nếu nâng cấp có vấn đề gì thì sẽ ảnh hưởng ngay đến công việc, đến việc tích hợp với các máy móc công cụ dụng cụ, thậm chí ảnh hưởng đến cả dây chuyền sản xuất nên người ta cứ thế mà dùng thôi.

Tom Butler, giám đốc sản phẩm thương mại của Lenovo, nói với PCWorld rằng việc các hãng chuộng dùng màn hình 1080p cho laptop thực ra dễ giải thích lắm. Tấm nền độ phân giải 1920x1080 có giá rẻ, nhìn cũng ổn trên kích thước nhỏ, thời gian dùng pin rất tốt, và “phòng IT đánh giá cao mức 1080p vì nhìn chung là nó chạy với mọi ứng dụng, không có vấn đề scaling. Với laptop doanh nghiệp, điều này là an toàn”.

Các hãng laptop business hiện cũng có cung cấp tùy chọn nâng cấp lên màn hình 4K, nhưng hiếm hãng nào để nó làm mặc định.

Vấn đề bản quyền và chi phí khi cập nhật

Một số phần mềm dành cho vận hành doanh nghiệp, ví dụ như ERP lớn lớn, hay các phần mềm kĩ thuật, khi cập nhật lên bản mới sẽ tính phí bản quyền và con số này có thể lên tới cả trăm nghìn, thậm chí triệu USD, đôi khi còn kèm theo cả chi phí triển khai, huấn luyện, chi phí hỗ trợ khách hàng nên không phải lúc nào người ta cũng cập nhật. Có những cỗ máy cũ người ta vẫn để đó mà chạy, chấp nhận mua lại cấu hình cũ giống như thế với giá rất cao chỉ để đảm bảo tính ổn định.

Thế nên ngay cả khi có version mới phát hành rồi, chưa chắc doanh nghiệp đã chọn nâng cấp hệ thống của họ, phần vì rủi ro lỗi như đã đề cập, phần khác là do chi phí lớn trong khi không mang lại nhiều lợi ích cho công ty => họ quyết định không đầu tư.

Vấn đề của màn hình 4K trên laptop

Màn hình 4K thường dày và nặng hơn Full-HD, tiêu hao điện nhiều hơn Full-HD, và đương nhiên là nó bắt bộ xử lý đồ họa của laptop phải làm nhiều việc hơn. Trên những dòng laptop business, người ta ưu tiên làm xong việc nên để dành phần tài nguyên hệ thống đó cho việc xử lý, tính toán những thứ cần thiết hơn là cho việc hiển thị. Nhất là với các dòng máy chỉ có GPU tích hợp, việc này càng thể hiện rõ ràng hơn.

Và đương nhiên là nó sẽ ảnh hưởng đến thời gian dùng pin rồi, do phải dùng nhiều năng lượng hơn cho đèn nền và để thắp sáng các pixel. Ví dụ với ThinkPad X1 Carbon Gen 7 được PCWorld test thử, thì lựa chọn màn hình 4K khiến pin chỉ chạy được 6 tiếng 9 phút, trong khi đời trước đó dùng màn hình Full-HD thì chạy được tới 8 tiếng 48 phút trong cùng bài test. Hay như Lenovo Yoga C940 14, Lenovo nói màn hình Full-HD 1080p dùng được 15 tiếng pin trong khi tùy chọn 4K sẽ chỉ còn 10 tiếng (thực tế sẽ còn giảm nhiều hơn vậy).

PCWorld cũng có một phân tích khá hay về việc vì sao laptop ngày nay hoặc dùng Full-HD trở xuống, hoặc dùng hẳn 4K trong khi các màn hình 1440p, hoặc ~3K vẫn đem lại sự cân bằng tốt về thời gian dùng pin và trải nghiệm. Vì sao ngày xưa nhiều hãng từng đưa ra lựa chọn này, giờ lại bỏ đi rồi?



Butler giải thích việc này chủ yếu là do ngành TV đã “huấn luyện” người dùng tìm kiếm chữ 4K khi họ đi mua sản phẩm, trong khi màn hình 4K trên laptop thực ra không có nhiều lợi ích mà còn hao pin hơn. Nhưng các hãng laptop vẫn cung cấp tùy chọn 4K cho người dùng nhiều hơn là 1440p. Các panel 1440p vẫn có chi phí sản xuất rẻ hơn 4K, nhưng chi phí không khác biệt lớn đến mức nhà sản xuất chấp nhận hi sinh lợi ích về marketing của 4K. Theo cách nói của Butler thì: “Bạn đã nhảy lên khúc cao cấp của tấm nền màn hình rồi, và khi ở đó, bạn nhận ra ”hey, tôi có thể chi thêm một ít tiền nữa là lên tới 4K, và đây lại là độ phân giải được thị trường công nhận".

Dù vậy, trong những năm tới, các nhà sản xuất laptop sẽ tiếp tục thúc đẩy các nhà sản xuất màn hình làm ra nhiều kích thước panel với nhiều độ phân giải khác nhau. Cơ bản là các hãng như Dell, HP, Lenovo, Acer, Asus… sẽ không dễ dàng hài lòng với màn 4K vì nó vẫn còn hạn chế, và họ sẽ cố gắng tìm ra những “điểm ngọt” mới hơn để cân bằng giữa trải nghiệm, thời gian dùng pin và hiệu năng. Xu hướng chuyển từ màn hình 16:9 sang 16:10 là một ví dụ của sự đòi hỏi này từ các hãng laptop.

Anh em có chia sẻ gì thêm thì mời anh em comment nhé.