Một số trẻ nhiễm HIV được điều trị từ giai đoạn sớm vẫn có khả năng sống khỏe mạnh

Trẻ em được xác định là một phần của nghiên cứu mang tên CHER bắt đầu tiến hành từ năm 2005 đến năm 2011. Hơn 370 trẻ sơ sinh nhiễm HIV được chọn ngẫu nhiên để được điều trị ARV ngay lập tức trong vòng 40 tuần hoặc 96 tuần. Một nhóm thứ ba không được điều trị ngay lập tức, thay vào đó, chúng sẽ được trị liệu theo các phương pháp tiêu chuẩn lúc bấy giờ.

Khi thử nghiệm bắt đầu, phương pháp điều trị tiêu chuẩn dựa trên việc đếm số lượng các tế bào miễn dịch bị thiệt hại do virus, được gọi là tế bào CD4 trong cơ thể. Trong khi đó, những liệu pháp mới bắt đầu bằng việc tiến hành ngay lập tức các giải pháp chữa trị, bất kể số lượng tế bào CD4 nhiều hay ít. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ở trẻ sơ sinh nhiễm HIV, bệnh tình tiến triển rất nhanh chóng trong vòng vài tháng đầu đời và thường dẫn đến tử vong sau đó. Ước tính của UNAIDS (Chương trình Phối hợp của Liên Hợp Quốc về HIV/AIDS ), có khoảng 110.000 trẻ em đã chết vì các bệnh liên quan đến AIDS chỉ tính riêng năm 2015.

Bên cạnh đó, các bác sĩ nhi khoa cũng lo lắng về các phản ứng phụ và những ảnh hưởng sức khoẻ nhất định như một hệ quả của phương pháp điều trị suốt đời bằng thuốc kháng virus đối với những trẻ em may mắn sống sót. Trong năm 2015, hơn 1.8 triệu trẻ em sống chung với HIV và ghi nhận có thêm 150.000 trường hợp nhiễm mới, đa số là ở Châu Phi.

Về cơ bản, CHER là một cuộc thử nghiệm nhằm tìm hiểu liệu tỷ lệ tử vong có thể giảm và liệu việc điều trị từ sớm có thể giúp trẻ khỏe mạnh đủ để có thể ngừng điều trị trong một thời gian nhất định hay không. "Chúng tôi hy vọng có thể biến nó trở thành một căn bệnh có tốc độ tiến triển chậm hơn”, Violari nói.

Qua kết quả thử nghiệm, các nhà nghiên cứu cho thấy tỷ lệ tử vong đã giảm 76% và mức độ tiến triển HIV giảm 75% ở những trẻ được điều trị ngay lập tức, ở cả 2 trường hợp là trong vòng 40 hoặc 96 tuần. Ở nhóm trẻ được điều trị theo giải pháp thông thường, kết quả tạm thời ghi nhận có nhiều trường hợp tử vong do đó việc thử nghiệm theo cách này đã dừng lại sớm hơn.

Theo Violari, trẻ em được điều trị từ giai đoạn sớm trong thử nghiệm cần quay trở lại để tiếp tục điều trị sau khoảng hai năm, tính theo trung bình. Có khoảng 10 trường hợp không cần phải quay lại điều trị vì lượng virus trong cơ thể những đứa trẻ này khá thấp - chỉ từ 1.000 đến 3000 trên mỗi mililit máu. Nói cách khác, những đứa bé này hoàn toàn khỏe mạnh, ít nhất là về mặt lâm sàng.

Tuy nhiên, đối với trường hợp của đứa bé 9 tuổi đề cập ở đầu bài, việc xác định mật độ virus HIV trong cơ thể là điều không thể thực hiện được. “Đó là đứa trẻ duy nhất có sự thuyên giảm”, Violari nhận định. "Chúng tôi không thể nhìn thấy virus trong máu bằng các kỹ thuật tiêu chuẩn nhưng vẫn nhìn thấy các mảnh vụn virus trong tế bào", cô nói thêm và giải thích những mảnh vỡ này dường như không thể tái tạo, ít nhất cho đến hiện tại. Điều này khiến các nhà khoa học hy vọng đứa trẻ sẽ hoàn toàn được chữa khỏi.

Chỉ có ba trường hợp

Cậu bé ở Nam Phi là trường hợp thứ ba trên thế giới được ghi nhận về sự thuyên giảm HIV dài hạn sau khi trải qua điều trị ở giai đoạn sớm và sử dụng một cách hạn chế các thuốc chống retrovirus sau đó. Trường hợp đầu tiên là một em bé sinh ra ở Mississippi năm 2010, được điều trị ARV chỉ trong 30 giờ sau khi sinh cho đến khi 18 tháng tuổi. Sự thuyên giảm được duy trì ở bé gái này trong vòng 27 tháng, cho đến năm 2015, khi virus HIV bắt đầu lại được tìm thấy trong máu.

Kế đó là trường hợp ghi nhận vào năm 2015 của một thiếu niên người Pháp hiện đã 20 với người mẹ bị nhiễm HIV. Ngay sau khi sinh, cô bé đã được điều trị ARV và chỉ ngừng các liệu pháp khi được tuổi 6. Kể tử đó, mật độ virus trong máu luôn được duy trì ở mức không thể tìm thấy bằng các kỹ thuật thông thường. Asier Saez Cirion đến từ Viện Pasteur ở Pháp, người đã trình bày những phát hiện về trường hợp vào năm 2015, cũng vừa xác nhận cô gái đó hiện giờ vẫn còn trong tình trạng thuyên giảm virus và duy trì sức khoẻ tốt, đồng nghĩa với việc virus đã được kiểm soát trong hơn 13 năm.

Xét đến trường hợp của cậu bé 9 tuổi ở Nam Phi, virus được kiểm soát trong gần 9 năm qua nhưng chỉ trải qua trị liệu trong 40 tuần. Tuy nhiên, Violari cũng nhấn mạnh trường hợp này rất hiếm. "Không phải ai cũng có thể thuyên giảm”, cô nói. Có 3 người lớn cũng từng được báo cáo có thể đạt được sự thuyên giảm cho đến nay, thường được gọi là những bệnh nhân Boston và bệnh nhân Berlin, nhưng tất cả họ đều được cấy ghép tủy để đạt được điều đó, chứ không phải điều trị sớm bằng thuốc kháng virus.

Tiến sĩ Anthony Fauci, giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm quốc gia Hoa Kỳ, đơn vị tài trợ cho dự án CHER cho biết: "Trường hợp ở Nam Phi cho bạn biết điều đó có thể xảy ra ở một số trẻ sơ sinh”. Khi được đặt câu hỏi về việc liệu tỷ lệ trẻ sơ sinh được điều trị đạt được kết quả tương tự sẽ như thế nào, Fauci cho rằng ông cũng không chắc. Ông tin rằng kết quả này chỉ trở nên quan trọng nếu có một tỷ lệ đáng kể trẻ sơ sinh được bảo vệ, từ đó mới có thể áp dụng liệu pháp trên như một cách tiếp cận tiềm năng.

Kiểm soát HIV

Violari đồng ý kết quả đầy hứa hẹn vừa nhận được không có nghĩa là phương pháp tương tự sẽ được áp dụng cho tất cả trẻ sơ sinh nhiễm HIV, nhưng thay vào đó, điều được quan tâm phân tích trong thời gian tới có lẽ là các điều kiện sinh học đặc biệt bên trong cơ thể hoặc hệ miễn dịch của cậu bé 9 tuổi, những yếu tố giúp bảo vệ cơ thể của đứa bé này khỏi sự hoành hành của virus và điều trị sớm có thể chỉ đóng vai trò như chất xúc tác để thúc đẩy quá trình.

Violari và nhóm của cô hy vọng việc nghiên cứu kỹ lưỡng hơn đứa bé này cũng như số khác từ cuộc thử nghiệm CHER sẽ làm sáng tỏ thêm vấn đề. "Chúng ta cần phải xem xét đâu là điểm khác biệt giữa các trường hợp", cô nói. Những nỗ lực này sau cùng có thể sẽ cho ra đời các liệu pháp điều trị mới hiệu quả hơn hay thậm chí là vắc-xin ngăn chặn hoàn toàn HIV.