Mỹ: Ghét thầy cô giáo, một nhóm học sinh làm deepfake đăng lên TikTok để vu khống

Daniel Goffredo, giám thị trường Great Valley đã nói về những tác động rất xấu mà các thầy cô bị mạo danh phải chịu đựng. Thầy Goffredo nói: “Tôi muốn các bạn hãy bỏ chút thời gian trong kỳ nghỉ hè để trò chuyện với con em mình về việc sử dụng công nghệ, đặc biệt là mạng xã hội có trách nhiệm. Thứ tưởng chừng chỉ là trò đùa có thể có những tác động rất xấu về lâu dài, tác động không chỉ tới người bị mạo danh, mà còn cả những học sinh khác. Cách phòng chống tốt nhất là chúng ta phải làm việc cùng nhau.”

Thầy Goffredo thừa nhận trường cũng đã nghiên cứu những giải pháp về mặt pháp lý, nhưng vì những người gây ra sự vụ này đều chưa đủ 18 tuổi, nên lựa chọn của trường là không nhiều. Theo thầy giám thị, toà án thường sẽ bảo vệ quyền tự do ngôn luận của trẻ vị thành niên, đặc biệt là những gì chúng phát ngôn hoặc đăng tải lên mạng ngoài khuôn viên trường học, bao gồm cả việc chế nhạo hoặc phê bình các nhà giáo dục trên mạng internet, trừ phi những gì học sinh đăng đe doạ tới sự an toàn của người khác hoặc của trường học.

Thay vì làm việc với cảnh sát và công tố viên, trường quyết định cho nghỉ học vài học sinh, và tổ chức một buổi hội thảo toàn khối lớp 8 về vấn đề bắt nạt trên mạng, mời cả các phụ huynh tham gia.

Becky Pringle, chủ tịch công đoàn các nhà giáo lớn nhất nước Mỹ, NEA, nói rằng các giáo viên chưa bao giờ phải đối mặt với sự quấy rối và mạo danh trên mạng internet ở quy mô như sự vụ diễn ra tại Philadelphia. Thông thường, học sinh sẽ chỉ nhắm tới một giáo viên cụ thể. Cô Pringle cho biết, nguy cơ các nhà giáo tại Mỹ bị vu khống và quấy rối trên mạng đang càng lúc càng trở nên phổ biến. Điều đó có thể đẩy các nhà giáo tới chỗ suy nghĩ về việc rời khỏi ngành, giữa thời điểm bộ giáo dục Mỹ đang đau đầu giải quyết vấn nạn thiếu hụt thầy cô giáo trên cả nước.

Thầy giám thị Goffredo nói rằng, các thầy cô có vài lựa chọn để giải quyết sự vụ lần này. Dù nhà trường sẽ làm việc với cả các học sinh lẫn phụ huynh cùng các thầy cô bị quấy rối trên mạng, nhưng thầy Goffredo cho biết “trường cũng hoàn toàn hỗ trợ các thầy cô nếu muốn tìm những giải pháp khiếu kiện tại toà án, và sẽ hợp tác với cơ quan điều tra.”

Quy chế của TikTok

Hiện tại quy chế sử dụng dịch vụ mạng xã hội mà TikTok cấm hoàn toàn hành vi mạo danh người khác trên mạng, trừ phi là những tài khoản fan đăng nội dung người nổi tiếng hoặc những tài khoản dạng “parody” vui vẻ. Mạng xã hội này cũng cung cấp những công cụ báo cáo việc mạo danh cá nhân, và yêu cầu các giáo viên phải cung cấp căn cước để yêu cầu gỡ bỏ những nội dung không có thật nhưng có hình ảnh của họ trong đó.

Hiện giờ có vẻ như những biện pháp ngăn chặn vu khống, bắt nạt và mạo danh người khác trên TikTok vẫn chưa được thực hiện một cách hiệu quả. Một vài giáo viên là nạn nhân của “trò đùa” của những học sinh nói rằng, họ báo cáo thông tin giả mạo nhưng TikTok làm ngơ, không có phản hồi gì. Vài người khác thì nói rằng chứng minh bản thân bị mạo danh bằng cách cho TikTok xem căn cước không phải điều họ muốn, vì không muốn quyền riêng tư bị xâm phạm. TikTok thì đưa ra lời hứa rằng, sau khi xác thực danh tính và gỡ bỏ những nội dung mạo danh, TikTok sẽ xoá hết dữ liệu căn cước gửi về cho họ.

Chỉ có 4 trong số hơn hai chục tài khoản mạo danh là bị gỡ bỏ, sau khi một cá nhân đánh dấu và báo cáo những tài khoản này. Còn những tài khoản khác thì TikTok cho biết không truy xuất được. Vấn đề là, trong một vài trường hợp, những tài khoản này biến mất ngày hôm trước, hôm sau lại hiện ra, gây khó chịu và hoang mang cho các thầy cô. Vài thầy cô đã phải bỏ hết hình ảnh gia đình và người thân treo trong lớp học vì lo ngại bị quấy rối thêm. Vài người khác thì sợ không dám kỷ luật học sinh vì lo ngại chúng sẽ trả đũa trên TikTok.

Các chuyên gia tâm lý học cho rằng, tình trạng này sẽ ảnh hưởng rất nghiêm trọng tới cả danh tiếng lẫn sức khoẻ tâm thần của các thầy cô giáo.

Những lo ngại bị trả đũa của các thầy cô hoàn toàn hợp lý, vì hai trong số những học sinh mạo danh thầy cô giáo trên mạng, hai cô gái 13 tuổi trong một đoạn video đã cho thấy chúng hoàn toàn không có bất kỳ dấu hiệu hối lỗi nào, trái lại thậm chí còn hứa rằng sẽ đăng video mới trong thời gian tới, chỉnh tuỳ chọn riêng tư để tránh việc bị các thầy cô phát hiện và kỷ luật.

Có kỷ luật được không?

Hai nữ học sinh lớp 8 này bị cho nghỉ học vài ngày, và thật ra gần đây cũng mới được dùng TikTok, vì quy định của MXH này yêu cầu người dùng phải trên 13 tuổi. Hồi tháng 6, sau khi bị kỷ luật, hai cô gái này đăng một đoạn video “xin lỗi” lên TikTok, nhưng với nhiều người, nội dung video này rỗng tuếch, vì nó được đăng trên một trong những tài khoản mạo danh các thầy cô, và nói rằng các thầy cô phản ứng thái quá, “chuyện chẳng có gì đáng nói.”

Vài người thì phẫn nộ vì những cô gái này nói rằng “rõ ràng không có ý khiến mọi chuyện trở nên nghiêm trọng”, và các thầy cô nên “học cách đùa vui.” Một trong hai học sinh này nói “không muốn bị cho thôi học”, nhưng cả hai đều khẳng định “sẽ đăng video tiếp” để quấy rối các giáo viên.

Bài phóng sự điều tra của tờ The Times có vẻ như đã khiến những học sinh này tạm quên đi ý định tiếp tục quấy rối và mạo danh các thầy cô. Sau khi tờ báo này yêu cầu nhà trường chia sẻ bài viết với các vị phụ huynh, video xin lỗi rỗng tuếch kể trên đã bị gỡ, và tên tuổi các thầy cô cũng đã được gõ xuống khỏi những tài khoản giả mạo.

Thầy Goffredo thì nói rằng nhà trường không có nhiều quyền lực, ngoại trừ việc bỏ nhiều sự tập trung để ngăn chặn những hành vi này, và giáo dục các bạn học sinh không thực hiện những hành vi tương tự trước khi năm học mới diễn ra: “Trong suốt mùa hè, ban giám hiệu nhà trường đang làm việc để xác định những phương pháp rõ ràng để giáo dục các em học sinh về vấn đề danh tính trên nền tảng số.”

Các vị phụ huynh cũng không thể phụ thuộc hoàn toàn vào nhà trường để ngăn chặn những hành vi mạo danh và bắt nạt trực tuyến một cách hoàn toàn, vì về cơ bản học sinh hoàn toàn có quyền đóng giả thầy cô trên mạng, và trường học hoàn toàn không có trách nhiệm hay quyền lực quyết định các học sinh làm gì sau khi giờ học kết thúc.

Thầy Goffredo viết: “Thực sự rất dễ phản ứng theo kiểu đòi hỏi các em học sinh phải bị kỷ luật cực kỳ mạnh tay ở trường, nhưng một vài, thậm chí tất cả mọi hành vi của các học sinh này đều được tu chính án thứ nhất bảo vệ quyền tự do ngôn luận.”

Còn với TikTok, báo cáo hành vi mạo danh và vu khống cá nhân khác có thể phải chịu những hậu quả lớn, khi bị khoá tài khoản, mọi tài khoản mới tạo sau này trên cùng thiết bị cũng sẽ bị khoá. Nhưng cách xử phạt vi phạm này sẽ chỉ xảy ra với những trường hợp vi phạm cực kỳ nghiêm trọng quy định đăng tải nội dung lên mạng xã hội. Điều này đồng nghĩa với việc các em học sinh sẽ phải tái diễn tình trạng mạo danh và vu khống giáo viên nhiều lần nữa thì mới bị cấm sử dụng TikTok.

Còn với chính các nạn nhân của “trò đùa đi quá xa”, ví dụ như giáo viên tiếng Tây Ban Nha Patrice Motz, cô nói rằng bị các em học sinh nhắm tới thực sự khiến bản thân mất hết ý chí, chẳng còn muốn tiếp tục làm giáo viên sau 14 năm liên tục trong ngành nữa.

Theo ArsTechnica