Tham dự Tech Lounge

Tham dự Tech Lounge


NASA đang sản xuất bồn xí mới cho trạm ISS, trị giá cỡ 23 triệu USD

P.W
22/6/2020 13:43Phản hồi: 64
NASA đang sản xuất bồn xí mới cho trạm ISS, trị giá cỡ 23 triệu USD
Trạm Vũ trụ Quốc tế là một trong những phòng thí nghiệm cao cấp nhất con người từng tạo ra. Nó nằm ở nơi lạnh nhât con người từng đặt chân đến, trang bị cả siêu máy tính lẫn hệ thống laser lượng tử. Cuối năm nay, ISS cũng sẽ là nơi sở hữu chiếc bồn xí công nghệ cao nhất con người từng tạo ra. Hệ thống này được NASA thiết kế và đặt tên là Universal Waste Management System (UWMS), được phát triển trong vòng 6 năm qua và có chi phí nghiên cứu, sản xuất lên đến 23 triệu USD. Dự kiến tháng 9 này, tàu chở hàng Cygnus của Northrop Grumman sẽ đưa chiếc bồn xí triệu Đô này lên Trạm Vũ trụ Quốc tế.

Tinhte_ISS1.jpg

Không giống như hai chiếc bồn cầu được thiết kế riêng cho ISS đang được sử dụng ở thời điểm hiện tại, UWMS được NASA thiết kế để phục vụ cho những tàu vũ trụ trong tương lai, ví dụ như con tàu Orion, thứ sẽ đưa các phi hành gia của NASA đặt chân lên mặt trăng, dự kiến vào năm 2024. Melissa McKinney, trưởng dự án phát triển cái bồn xí ngoài không gian này cho biết, những nhiệm vụ đưa con người đặt chân lên Sao Hỏa trong tương lai cũng sẽ sử dụng UWMS. Nhưng trước khi tất cả những nhiệm vụ khám phá vũ trụ đó được thực hiện, ISS sẽ là nơi thử nghiệm UWMS trong vòng 3 năm để xác định mọi thứ hoạt động như mong muốn.

Cái bồn xí mới của NASA có thiết kế hình trụ tròn, gọn gàng với rất nhiều tính năng giống hệt như những gì hai chiếc bồn xí hiện giờ đặt ở module Zvezda và Tranquility, các phi hành gia trên ISS đang sử dụng. Nó có đường dẫn hút nước tiểu trong điều kiện không trọng lực, hệ thống ép gọn chất thải của phi hành gia để đưa về trái đất phân tích tác động của vũ trụ lên cơ thể con người. Khác biệt lớn nhất của UWMS so với hai cái bồn xí đang dùng là kích thước gọn gàng hơn và hệ thống khép kín, dễ sửa chữa hơn. Ngay cả cơ chế lọc nước tiểu đầu vào để chuyển sang hệ thống của ISS để tái chế thành nước uống (anh em đọc không nhầm đâu, nước uống trên ISS được tái chế thẳng từ chất thải của phi hành gia) cũng được tích hợp trực tiếp thay vì là một hệ thống độc lập.

Bà McKinley cho biết, một khác biệt quan trọng khác của UWMS là NASA đã tính toán nhu cầu vệ sinh cơ bản của cả các phi hành gia nam và nữ để tạo ra chiếc bồn xí phù hợp nhất với những nữ phi hành gia trong không gian.

Tinhte_ISS.jpg

UWMS sẽ được đặt ngay cạnh bệ xí cũ trên ISS, và các phi hành gia trước đó đã phải làm thợ sửa ống nước, tạo ra không gian lắp đặt toilet mới. Trong quá trình này, bệ xí vũ trụ cũ trên ISS bị rò khoảng vài lít nước trước khi được sửa chữa. Trước đây hai chiếc bồn cầu trên ISS đã gặp vài trục trặc, nhưng bà McKinley hy vọng rằng thiết kế mới đơn giản hơn của NASA sẽ tránh được những vấn đề này trong tương lai.

Đi cầu trong điều kiện không trọng lực thật ra không kỳ diệu như anh em nghĩ đâu, mà trái lại còn gặp nhiều phiền toái hơn cả trên mặt đất. Nhưng chí ít thì những phi hành gia vũ trụ giờ sống thoải mái hơn nửa thế kỷ trước nhiều. Khi nhiệm vụ Apollo 11 đưa con tàu Lunar Lander lên mặt trăng, NASA còn chẳng thèm thiết kế phòng vệ sinh cho ba phi hành gia lỗi lạc. Họ phải giải quyết nỗi buồn bằng những chiếc túi nhựa thiết kế phía dưới bộ trang phục vũ trụ. Chất thải đến giờ vẫn đang bị bỏ lại trên bề mặt chị Hằng. Đến khi Skylab, trạm vũ trụ đầu tiên của NASA được đưa vào hoạt động, các phi hành gia mới có cái toilet đầu tiên. Nó là một cái lỗ ở trên tường, nối với hệ thống hút chất thải của con người, bỏ vào túi hút chân không để đưa về trái đất phân tích.

Đến thời tàu con thoi, hệ thống thu gom chất thải của phi hành gia đến lúc ấy mới gần giống như những chiếc bệ xí thoải mái chúng ta đang dùng hàng ngày, với khung kim loại tròn thiết kế thêm quạt để đẩy chất thải xuống thay vì… lơ lửng trong môi trường không trọng lực, với ống hút nước tiểu riêng. Dù vẫn tồn tại vài vấn đề, thậm chí gặp cả sự cố nho nhỏ, nhưng bệ xí trên tàu con thoi, theo bà McKinney, chính là tiền để phát triển UWMS: “Sự phát triển của hàng không vũ trụ cũng đồng nghĩa với sự phát triển của cái toilet trên tàu vũ trụ.”

Tinhte_ISS2.jpg

Theo Zachary Taylor, kiến trúc sư phát triển thiết bị ngoài không gian, đang làm việc tại Trung tâm Không gian Johnson của NASA, cái bệ xí thật ra có nhiều không gian để nâng cấp hơn chúng ta tưởng tượng. Đầu tiên là vấn đề thoải mái. Những bệ xí ngoài vũ trụ không thể to như bồn cầu anh em xài ở nhà, nên các phi hành gia phải… tập dùng trước cho quen thông qua hệ thống mô phỏng ở trái đất, phải nhìn qua camera truyền hình ảnh lên màn hình để xem vị trí và tư thế ngồi đã đúng hay chưa.

Hầu hết những quyết định NASA đưa ra khi thiết kế “bệ xí vũ trụ” đều coi tính thực dụng làm trung tâm thay vì sự thoải mái. Cái bệ ngồi khi đi cầu ngoài không gian nhỏ xíu cũng từ những quyết định đó mà hình thành. Ngoài vũ trụ cái gì cũng lơ lửng, vì thế phải thiết kế cả đường khí nén để đẩy chất thải đi đúng hướng, thay vì hướng ngược lại. Bệ ngồi nhỏ giúp tạo ra không gian kín tạm thời để không có gì lọt được ra ngoài, cho tới khi chất thải lọt vào túi niêm phong, sau đó chuyển vào khoang hành lý chân không để gửi về trái đất. Về cơ bản mấy chục năm qua công nghệ đi cầu ngoài vũ trụ vẫn như vậy, không có nhiều cải tiến về mặt trải nghiệm.

Tinhte_ISS3.jpg

Quảng cáo


Ông Taylor cho rằng: “Cái câu chuyện “túi phân” được nhắc đi nhắc lại nhiều lần, khiến tôi khá bực mình. Chúng ta đã có quá nhiều cải tiến trong ngành hàng không vũ trụ, duy chỉ có cái này bị lờ đi. Thiết kế toilet trên tàu vũ trụ đang khiến vài người cảm thấy khó chịu. Tôi nghĩ rằng điều đó quan trọng tới sức khỏe lâu dài của phi hành gia và khả năng hoạt động của họ ngoài không gian hệt như thiết kế giường hay buồng lái tốt.”

Vì nhiều lý do, thiết kế bệ xí “miệng bé” vẫn sẽ tồn tại, nhưng Taylor cho rằng có thể cải tiến nhiều khía cạnh khác để khiến các phi hành gia cảm thấy thoải mái hơn khi đi cầu. Lấy ví dụ hiện giờ muốn ngồi vững, bệ xí ngoài vũ trụ có hai tay cầm để bám, giúp phi hành gia không bị lơ lửng khi giải quyết nhu cầu cá nhân. Nhưng theo Taylor, phi hành gia cũng muốn dùng cả hai tay để tiếp cận những khoang đồ đạc khác trong phòng vệ sinh, nên giải pháp này cũng không thoải mái cho lắm. Một chiếc dây đai an toàn có thể giải quyết vấn đề này.

Tinhte_ISS4.jpg

Một vấn đề khác nổi cộm hơn đối với những phi hành gia làm nhiệm vụ dài hạn ngoài không gian là những thiết kế thiết bị khác nhau sẽ ảnh hưởng ra sao tới sức khỏe con người. UWMS được thiết kế giống như một bệ xí truyền thống, ngồi bệt. Nhưng những nghiên cứu của các nhà khoa học Israel cho thấy đi cầu tư thế này sẽ tạo ra những tác động không mong muốn lên đại tràng. Tư thế đi cầu lý tưởng là ngồi xổm, đùi ép vào ngực, từ đó nguy cơ mắc bệnh trĩ và chèn ép hệ tiêu hóa sẽ không còn. Thậm chí vài nghiên cứu khác còn cho rằng ngồi xí xổm sẽ giúp tránh được cả ung thư đại tràng.

Ở trái đất mà đã như vậy, trong không gian, nhu cầu giảm thiểu tối đa nguy cơ đối với sức khỏe phi hành gia còn quan trọng hơn. Taylor đưa ra vài giải pháp thay thế thiết kế của UWMS, không thay đổi hoàn toàn cơ chế hoạt động của cái bệ xí, mà chỉ giúp người dùng thoải mái hơn. Còn ở thời điểm hiện tại, NASA vẫn đang nghiên cứu những giải pháp cải tiến hệ thống xử lý chất thải của phi hành gia để phục vụ những nhiệm vụ trong tương lai. Lấy ví dụ, thậm chí chất thải rắn (75% là nước) cũng có thể tách lấy nước, lọc cẩn thận sạch sẽ để con người sử dụng. Phần còn lại của chất thải có thể dùng bón cây cho những căn cứ của con người trên các hành tinh khác, hoặc tạo ra vật liệu xây dựng trong tương lai khám phá không gian của con người.

Theo Wired
64 bình luận
Chia sẻ

Xu hướng

toolkit
CAO CẤP
4 năm
một đột phá quan trọng trong lĩnh vực vệ sinh ngoài vũ trụ
kevin2012
TÍCH CỰC
4 năm
@toolkit đau bụng với con bot này 🤣
linkto3
ĐẠI BÀNG
4 năm
Hôm qua mới xem fim Life nhắc đến vụ này
hppl
TÍCH CỰC
4 năm
sao ko xả ra ngoài vũ trụ luôn ,tốn tiền chi zậy
quocturtle
TÍCH CỰC
4 năm
@hppl để lấy mẫu phân về nghiên cứu.
Các tác động ngoài ko gian đối với con người vẫn chưa hiểu hết.
quocturtle
TÍCH CỰC
4 năm
@Hồ Lừng ngu mà thích la làng
trích lấy mẫu phân về phân tích
ngonngon1235
ĐẠI BÀNG
4 năm
@hppl Cứ gom lại, bắn về phía mặt trời. Done!
Hồ Lừng
ĐẠI BÀNG
4 năm
@quocturtle Căng vậy bạn ei. Người ta ném phân phải biết nó bay đâu chứ. Ném như cách cmt của ông có khi nó lại quay vào mồm thì thối lắm nhá.
.Gù.
TÍCH CỰC
4 năm
Chừng nào mới có tàu quay tròn để tạo lực hút nhưng trong phim dc nhỉ?
@qwert123451 Đợi ráp trạm to trong như trong fim đã nhé 😂😂
BenGlo
CAO CẤP
4 năm
@qwert123451 Thì bác tài trợ cho anh NASA chục nghìn tỉ đô là có liền hehe 😂
@qwert123451 Trên tv có ngay nha bác!!!
Toilet mắc nhất thế giới là đây chứ đây.
BenGlo
CAO CẤP
4 năm
@hnadov Đúng rồi, chả đẹp cũng chả sang =)) nhưng công dụng thì đáng giá hàng triệu đô
nbn555
ĐẠI BÀNG
4 năm
Nghiên cứu vũ trụ quả là tốn kém. Từ cái bút đến cái bồn cầu giá nghiên cứu cũng "trên trời"!
@nbn555 Quá trình nghiên cứu diễn ra trong nhiều năm, nên giá thành "trên trời" là điều đương nhiên thôi!!!
@nbn555 May mà dạo này không còn ai lôi cái truyện cười "người nga dùng bút chì" ra nữa đấy
Trong môi trường chật chội, kín mít và lơ lửng này mà ông nào xì hơi 1 phát thì chắc là thối cả tuần nhỉ
Chắ là bồn xí đắt nhất hành tinh rồi 😁
đây mới là chiếc bồn cầu đắt nhất thế giới 😁
Theo mình NASA nên thiết kế bồn cầu đi wc lúc xả thì nó bay ra ngoài không gian luôn, 😆)))
@Bơm Lốp Tàu Hỏa Nước trong phân hay nước tiểu sẽ đc lọc lại để uống đó. Đưa 1kg nước lên mất cả chục ngàn đô , ngày uống 2l thì mang lên sao kịp đc
@[HD]YêU cÔnG NgHệ Phân được gởi về trái đất để kiểm tra tình trạng sức khỏe của các phi hành gia nữa mà!!!
tính ra lên vũ trụ làm "phi hành gia" cực ghê, thôi ở trong bếp làm "phi hành gia" coi bộ ổn hơn, với lại đi wc cũng dễ hơn
@cyberat Miễn bát phở không trắng hếu toàn bánh với nước là được rồi. Phi hành nào chả là phi hành?
Đúng là giá trên trời 😃
Kinh khủng. Đồ ngoài hành tinh có khác
fusionvie
ĐẠI BÀNG
4 năm
Mình suốt ngày phải lo cơm áo gạo tiền, mà thế giới người ta đã đi quá xa so với tầm nhận thức rồi. Cảm thấy mình chỉ như con kiến.
có anh em nào coi Big Bang Theory không, có anh gì engineer đi thiết kế bồn cầu haha, y chang cái này luôn
@Duy Luân Ủa tưởng đang xem Space Force =))
@Duy Luân Mình thì liên tưởng tới The Martian, lấy túi phân của chính mình để trồng khoai tây 😁
ToNgoc
TÍCH CỰC
4 năm
Đi cầu trên cái bồn này còn hơn lằm giường vài tỷ của các đại gia vietnam
Bồn xí hịn và đắt nhất hành tinh.

Xu hướng

Bài mới









  • Chịu trách nhiệm nội dung: Trần Mạnh Hiệp
  • © 2024 Công ty Cổ phần MXH Tinh Tế
  • Địa chỉ: Số 70 Bà Huyện Thanh Quan, P. Võ Thị Sáu, Quận 3, TPHCM
  • Số điện thoại: 02822460095
  • MST: 0313255119
  • Giấy phép thiết lập MXH số 11/GP-BTTTT, Ký ngày: 08/01/2019