"Net-zero emissions" là gì? Tại sao Apple hay Facebook lại muốn đạt được tiêu chí này?

"Net-zero emissions" có lẽ là một thuật ngữ mà anh em rất thường được nghe thấy trong những năm gần đây, trên rất nhiều kênh truyền thông cũng như báo chí. Tuy nhiên, ý nghĩa thực sự của nó là gì, và tại sao rất nhiều quốc gia cũng như các công ty hàng đầu thế giới (VD như Apple, Facebook, Nestle, IKEA…) lại theo đuổi tiêu chí này. Mời anh em cùng tham khảo và thảo luận về chủ đề nay tại đây nhé! 😃

Định nghĩa Net-zero emissions

Chuyện là vào năm 2018, IPCC (một tổ chức liên minh các chính phủ của Liên hiệp quốc nhằm đối phó với biến đổi khí hậu) đã công bố một báo cáo (dựa trên kết quả nghiên cứu và bằng chứng khoa học hẳn hoi), nói về những chủ đề mang tính toàn cầu như: biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và hiện tượng biến đổi nhiệt độ toàn cầu đang diễn ra với tốc độ chóng mặt.

Báo cáo này đại ý cho biết rằng: để ổn định lại nhiệt độ trên toàn cầu và không làm cho trái đất nóng lên hơn nữa, tiêu chí đầu tiên là loài người cần phải đạt được sự cân bằng giữa lượng khí nhà kính phát sinh ra và lượng khí đào thải được ra khỏi khí quyển, bằng phương pháp nhân tạo hoặc phương pháp tự nhiên. Đó chính là ý nghĩa cơ bản của thuật ngữ “Net-zero emissions”!



Nói một cách nôm na dễ hiểu hơn, chúng ta (con người) thải ra một lượng bao nhiêu khí độc/khí nhà kính, v.v… thì PHẢI tìm cách giải quyết bằng hết chúng nó, bằng cách này hoặc cách khác, để chúng không đi vào bầu khí quyển và làm biến đổi khí hậu nữa. Điều này cũng tương tự như việc chúng ta xả ra bao nhiêu rác thải thì phải tìm cách xử lý hoặc tái chế chúng, để không làm ảnh hưởng đến môi trường nữa! Đây đơn giản là một cách suy nghĩ văn minh, tiến bộ của loài người nhằm bảo vệ & duy trì sự sống trên hành tinh xanh của mình.

Tại sao Apple và các công ty hàng đầu thế giới lại theo đuổi tiêu chí này?

“Net-zero emissions” có ý nghĩa to lớn đối với loài người là vì trái đất của chúng ta đang bị nóng lên rất nhanh và nó hiện đang rất “nhạy cảm” với lượng khí thải (CO2, metan, khí nhà kính…) được con người tạo ra mỗi ngày. Nếu con người không giải quyết đống khí thải này mà cứ xả thoải mái như hiện nay thì ngày diệt vong của hành tinh xanh này sẽ còn không xa nữa, anh em có thể Google để tìm hiểu những tác động và hiểm họa khôn lường của biến đổi khí hậu, việc này đã quá rõ ràng rồi, quan trọng là chúng ta có quan tâm đến chúng hay không mà thôi.


Facebook cũng là một trong những công ty cam kết đạt “Net-zero emissions” vào năm 2030

Lý do khiến cho Apple cũng như những công ty hàng đầu thế giới muốn theo đuổi và đạt được mục tiêu “Net-zero emissions” này là vì tư duy về đạo đức kinh doanh và trách nhiệm xã hội của họ đã vượt hẳn so với phần còn lại. Đối với họ, doanh thu và lợi nhuận vẫn quan trọng, tuy nhiên điều họ muốn là duy trì chúng càng lâu càng tốt, và phải bền vững nhất có thể. Cái "tầm" của một công ty hàng đầu thế giới hiện nay, không chỉ đơn thuần là các con số báo cáo tài chính nữa, mà còn là cách họ sản xuất, cách họ kinh doanh và làm những điều tốt đẹp cho loài người & trái đất này. Bởi nếu trái đất này bị diệt vong thì tiền họ có được, hay thậm chí là vàng hay kim cương cũng sẽ là cát bụi mà thôi…


Những việc mà con người có thể làm để làm “xanh” trái đất này hơn. Đơn cử như dẹp bỏ những nhà máy ô nhiễm, đầu tư vào năng lượng sạch, xây nhà thân thiện với môi trường hơn, cải tiến vật liệu sản xuất, sử dụng xe điện và phương tiện công cộng, trồng rừng, tái tạo đất, giảm tiêu phí thức ăn, bớt ăn thịt, v.v…

Thậm chí, theo IPCC thì khi đã đạt được “Net-zero emissions” rồi thì chúng ta còn phải bước tiếp lên một “level” cao hơn nữa là “Negative emissions” - có nghĩa là lượng khí thải ra phải ít hơn lượng khí thải được chuyển đổi và đào thải ra khỏi trái đất, tức là chúng ta phải làm “xanh” trái đất trở lại, đơn giản vì trước giờ loài người đã làm nó ô nhiễm quá nhiều, giờ phải trả lại sự trong lành trước đây cho nó, như nó đã từng!

Một công ty công nghệ như Apple đã làm gì để đạt được mục tiêu “Net-zero emissions”?

Theo IPCC thì chậm nhất là đến năm 2050, loài người phải đạt được “Net-zero emissions” trên quy mô toàn cầu để đảm bảo việc duy trì sự sống trên trái đất này. Đã có khoảng 120 quốc gia cam kết thực hiện để đạt được muc tiêu này, trong đó hiện nay duy nhất đất nước Bhutan là đã làm xong và đạt được mục tiêu “Net-zero emissions”, những nước tiếp theo có thể là các quốc gia ở Châu Âu và Châu Đại Dương.


Bhutan là quốc gia đi đầu và đã thành công trong việc này, tiếp theo là Na Uy, Phần Lan, Áo, Iceland, Thụy Điển, Costarica, Đan Mạch, Pháp, v.v…

Bên cạnh những quốc gia thì những công ty lớn, những tập đoàn hàng đầu thế giới cũng rất quan tâm và cam kết thực hiện những giải pháp để đạt được mục tiêu này, đơn cử như Apple, Facebook, Nestle, IKEA, Unilever, BP, Shell, British Airways, HSBC, Barclays, v.v… Trong bài này mình sẽ lấy những giải pháp của Apple làm ví dụ, để mang tính “công nghệ” hơn. Theo báo cáo mới nhất của Apple thì họ đã đề ra lộ trình 10 năm để cắt giảm 75% chất thải trong quá trình sản xuất và phát triển những giải pháp tiên tiến khác để giải quyết 25% chất thải còn lại, tức là đến năm 2030 sẽ đạt “Net-zero emissions”, sớm hơn 20 năm so với đề xuất của IPCC.

Cụ thể, Apple đã làm những điều sau đây để đạt mục tiêu “Net-zero emissions” của họ:

• Thiết kế & sản xuất sản phẩm tiết kiệm hơn: Apple sẽ tiếp tục tăng cường sử dụng vật liệu tái chế hoặc vật liệu ít phát thải carbon trong các sản phẩm của mình, đổi mới quy trình tái chế và thiết kế sản phẩm sao cho tiết kiệm năng lượng nhất có thể. (VD: những năm gần đây Apple rất khuyến khích và đẩy mạnh việc trade-in thiết bị cũ đã qua sử dụng, kể cả thiết bị của đối thủ)

• Nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng: Apple sẽ sáng tạo ra những cách mới để giảm thiểu việc sử dụng năng lượng tại các trụ sở của họ và giúp chuỗi cung ứng của họ thực hiện quá trình chuyển đổi tương tự. (VD: Apple vừa mới xây mới lại trụ sở chính, giúp tiết kiệm 1/5 lượng điện tiêu thụ và 27 triệu đô la tiền điện mỗi năm)

• Sử dụng năng lượng tái tạo: Apple sẽ duy trì việc sử dụng 100% năng lượng tái tạo cho các hoạt động của mình - tập trung vào việc tạo ra các dự án mới và chuyển toàn bộ chuỗi cung ứng của mình sang việc sử dụng năng lượng sạch. (VD: Apple và tất cả nhà cung ứng của họ đều sử dụng năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời, điện gió… trong toàn bộ quy trình sản xuất)

• Đổi mới quy trình sản xuất và sáng tạo vật liệu mới: Apple sẽ giải quyết lượng khí thải thông qua việc cải tiến công nghệ đối với các quy trình sản xuất và sáng tạo ra vật liệu mới cần thiết cho các sản phẩm của mình. (VD: Ứng dụng quy trình nấu chảy nhôm mới không chứa carbon, ứng dụng quy trình sản xuất không phát thải khí flo - cũng là 1 loại khí nhà kính - ra môi trường)

• Hỗ trợ đào thải carbon ra khỏi môi trường: Apple đang đầu tư rất nhiều vào việc trồng rừng và các giải pháp dựa trên tự nhiên khác trên khắp thế giới để loại bỏ carbon ra khỏi bầu khí quyển. Các dự án này của họ trải dài khắp các châu lục và quốc gia như Mỹ, Colombia, Kenya, Trung Quốc…

Những mục nêu trên mình chỉ nêu ý chính và vài ví dụ nhỏ, nếu anh em muốn xem những con số “đao to búa lớn” cụ thể cho từng mục đó thì xem thêm trong link tham khảo dưới đây nha. Mình không nêu chúng ra vì sợ anh em nói mình QC cho Apple nữa! (mà nếu Apple thực sự chịu chi cho mình QC thì đở quá, haha… 😂)

Vậy đó, tùy vào chiến lược phát triển, khả năng tài chính và tư duy của mỗi công ty/tập đoàn, mà họ sẽ có những giải pháp riêng để góp phần bảo vệ môi trường và đóng góp cho xã hội, cho loài người nhiều hơn. Phải chi công ty nào cũng có tư duy này thì tốt quá, nhưng rất tiếc là điều này rất khó thành hiện thực, hihi… Do vậy, mỗi khi anh em mua một món đồ, hãy nghĩ đến việc nó được sản xuất thế nào, nó đóng góp gì hoặc gây hại gì cho xã hội khi nó được tiêu thụ, chứ không nên chỉ nghĩ đến giá thành mà thôi.

Chúc anh em luôn vui khỏe và hãy thảo luận thêm về chủ đề này tại đây nhé! Cảm ơn anh em! ❤️

Tham khảo Apple, WRI