Nghiên cứu khoa học (NCKH) đang dần dần thay đổi ở các quốc gia trên thế giới. Mặc dù, vị trí dẫn đầu vẫn thuộc về các nước phương Tây (Châu Âu và Mỹ), nhưng tương lai các cường quốc đang nổi lên trong lĩnh vực kinh tế, đặc biệt là Trung Quốc sẽ vẽ lại bản đồ này.
Hoa Kỳ
Vẫn là ông vua trong NCKH. Sở hữu 8 trong 10 trường ĐH hàng đầu (54 trong 100) trên thế giới, Mỹ vẫn là kẻ tiên phong trong NCKH và phát minh. Những lĩnh vực đang được ưu tiên hàng đầu vẫn là y khoa, công nghệ sinh học, di truyền, sinh học phân tử.
Anh
Với 2 trường ĐH danh tiếng là Oxford và Cambridge trong top 10 (11 trong top 100), Anh vẫn có tiếng nói mạnh mẽ trong NCKH. Chất lượng các bài báo khoa học đến từ Anh vẫn được đánh giá cao. Không có gì ngạc nhiên, chúng được trích dẫn khá nhiều ở các bài báo khắp thế giới. Ngoài ra, nhờ mối quan hệ bền vững giữa 2 cường quốc Anh – Mỹ, giúp cho việc trao đổi NCKH được dễ dàng hơn.
Hoa Kỳ
Vẫn là ông vua trong NCKH. Sở hữu 8 trong 10 trường ĐH hàng đầu (54 trong 100) trên thế giới, Mỹ vẫn là kẻ tiên phong trong NCKH và phát minh. Những lĩnh vực đang được ưu tiên hàng đầu vẫn là y khoa, công nghệ sinh học, di truyền, sinh học phân tử.
Anh
Với 2 trường ĐH danh tiếng là Oxford và Cambridge trong top 10 (11 trong top 100), Anh vẫn có tiếng nói mạnh mẽ trong NCKH. Chất lượng các bài báo khoa học đến từ Anh vẫn được đánh giá cao. Không có gì ngạc nhiên, chúng được trích dẫn khá nhiều ở các bài báo khắp thế giới. Ngoài ra, nhờ mối quan hệ bền vững giữa 2 cường quốc Anh – Mỹ, giúp cho việc trao đổi NCKH được dễ dàng hơn.
Nga
Quốc gia đầu tiên đưa vệ tinh và người ra vũ trụ đang tỏ ra yếu thế trước các quốc gia Tây phương. Do những thay đổi về địa chính trị ở quá khứ, cộng với việc chảy máu chất xám đã làm cho nghiên cứu khoa học không thể bắt kịp các nước phương Tây. Thậm chí, các ngành nghiên cứu mũi nhọn như vật lý, khoa học vũ trụ cũng bị ảnh hưởng.
Brazil
Một nước mới nổi lên trong lĩnh vực kinh tế đang muốn khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực khoa học. Quốc gia Nam Mỹ này đang đầu tư rất nhiều vào NCKH. Họ muốn đẩy mạnh hơn nữa trong lĩnh vực sở trường là nông nghiệp và sinh học, ví dụ như biến đổi gen hay năng lượng sinh học. Nhưng cũng giống như những quốc gia đang phát triển khác, Brazil vẫn chưa thể thu hút đầu tư từ các công ty tư nhân để thúc đầy NCKH.
Ấn Độ
Vẫn chưa xứng tầm với vị thế là quốc gia đông dân thứ hai thế giới. Chỉ đóng góp khoảng 3% trong NCKH cho thế giới, rõ ràng so với quốc gia láng giềng Trung Quốc, Ấn Độ cần nỗ lực hơn nữa mới có thể là đối trọng với quốc gia này.
Nhật
Trong thập kỷ rồi, Nhật Bản vẫn là nước đứng vị trí á quân trong NCKH. Không giàu tài nguyên thiên nhiên, nhưng quốc gia này vẫn là nước sản sinh ra nhiều nhà vật lý nổi tiếng. Tuy nhiên, 10 năm trở lại đây họ đã để mất vị trí này về tay Trung Quốc. Nhiều chuyên gia đồng ý với quan điểm Nhật cần hợp tác và trao đổi khoa học với các phương Đông nhiều hơn để nâng cao thêm nữa số lượng và chất lượng trong NCKH.
Trung Quốc.
Quảng cáo
Không có bất cứ trường ĐH nào trong top 100 trường ĐH danh tiếng trên thế giới. Thế nhưng Trung Quốc là quốc gia có số lượng công trình nghiên cứu đứng thứ hai sau Mỹ . Mặc dù, chất lượng của chúng vẫn còn khoảng cách với các quốc gia trên, nhưng quả thật đây là hiện tượng khoa học làm cả thế giới phải chú ý. Các lĩnh vực mũi nhọn của Trung Quốc là hoá học, vật lý, thiết bị và vật liệu. Họ cũng đang đầu tư mạnh mẽ cho nghiên cứu sinh học phân tử và công nghệ nano.
Trung Quốc đang vẽ lại bản đồ khoa học
Bản đồ này phản ánh tình hình NCKH của những quốc gia hàng đầu thế giới. Chúng mô tả số lượng các bài báo được xuất bản và số lượng các trường đại học trong 500 trường hàng đầu ở mỗi quốc gia trong vòng 10 năm (năm 2000 – 2009). Các trường ĐH được đánh giá theo hai tiêu chí: các công trình nghiên cứu được tạp chí Science và Nature công nhận; số giải Nobel có được ở trường đó.
Số trong ngoặc là số trường ĐH nằm trong top 500. Vòng tròn gạch nối bên trong là số bài viết trong năm 2000. Vòng tròn ngoài là số bài báo năm 2009
Khoa học Trung Quốc – Những con số làm cả thế giới giật mình
Quảng cáo
351,000 kỹ sư tốt nghiệp ở Trung Quốc so với Mỹ là 137,000 trong năm 2004.
20% nguồn nguyên liệu đầu ra cho cả thế giới được nghiên cứu từ các trường ĐH ở Trung Quốc.
24 tỷ đô la là số tiền mà chính phủ Trung Quốc dành cho nghiên cứu khoa học – công nghệ cho đến cuối năm 2010.
9% là tỷ lệ các bài báo được đưa ra từ các viện nghiên cứu ở Trung Quốc cộng tác với những tác giả ở Mỹ từ 2004 - 2008.
Liệu Trung Quốc sẽ trở thành quyền lực mới trong khoa học công nghệ ?
Mặc dù NCKH đạt được những thành công đáng kể trong một thập niên qua, nhưng Trung Quốc vẫn còn đối mặt với nhiều vấn đề như nạn ăn cắp bản quyền, sao chép các nguyên cứu của các đồng nghiệp khác hay gian lận kết quả nghiên cứu. Hơn nữa, việc chạy theo số lượng đã làm chất lượng các bài viết hết sức nghèo nàn. Đến nỗi các nhà khoa học thế giới còn lên tiếng hoài nghi về số lượng và chất lượng về những nghiên cứu này.
Trung Quốc đang giữ quán quân là nước gây hiệu ứng nhà kính
Ngoài ra, để đánh đổi xuất khẩu các sản phẩm công nghệ, quốc gia này còn bị các quốc gia khác chỉ trích kịch liệt vì làm tăng khí thải gây hiệu ứng nhà kính.
theo BBC Focus, New Sciencist