Vào 26/9/1983, sĩ quan quân đội Liên Xô Stanislav Petrov đã nhận được tin báo rằng Mỹ đã phóng 5 tên lửa hạt nhân hướng thẳng tới Moscow. Lẽ ra ông đã có thể ngay lập tức báo cáo để dẫn tới một cuộc tấn công trả đũa bằng vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên ông đã không làm thế mà thay vào đó, kiểm tra rõ ràng tin báo để xác nhận rằng đó chỉ là báo động giả. Hành động thận trọng của Petrov đã cứu cả thế giới khỏi một cuộc thế chiến thứ 3. Và mới đây, người ta vừa đưa tin rằng ông đã qua đời hồi tháng 5 ở tuổi 77 và chính con trai của ông đã xác nhận tin tức này.
Kỳ thực, câu chuyện của Petrov vẫn được giữ kín cho tới đầu những năm 1990, khi nhà hoạt động chính trị người Đức Karl Schumacher công bố rộng rãi ra ngoài. Câu chuyện xảy ra hồi năm 1983, khi trung tá 44 tuổi Stanislav Petrov đang làm việc tại một boongke phát hiện tên lửa nằm phái nam Moscow. Lúc đó, màn hình máy tính hiển thị đang có 5 tên lửa hạt nhân đang bay tới và họ chỉ còn có 20 phút để phát động một cuộc tấn công trả đũa. Tuy nhiên, Petrov đã nói với sĩ quan của ông rằng đó chỉ là một báo động giả dù ông vẫn chưa hề có một bằng chứng cụ thể nào để chứng minh cho lập luận đó.
Kể lại câu chuyện đó, Petrov cho biết: “Còi báo động vang lên nhưng tôi vẫn ngồi đó trong vài giây, nhìn vào chiếc màn hình cỡ lớn màu đỏ với dòng chữ “phóng” trên đó. Lúc đó tôi đã có tất cả các dữ liệu (để kết luận rằng đang có một cuộc tấn công tên lửa). Nếu tôi gởi báo cáo lên cấp trên thì chắc chắn mọi người sẽ tin điều đó là thật. Chưa từng có quy tắc nào quy định việc chúng tôi có bao nhiêu thời gian suy nghĩ trước khi báo cáo lên trên rằng ta đang bị tấn công. Dù vậy tôi biết chắc rằng mỗi giây trì hoãn đều cực kỳ lãng phí. Rõ ràng các lãnh đạo quân sự và chính trị gia của Liên Xô cần phải được thông báo ngay lập tức. Tất cả những gì mà tôi phải làm là nhấc điện thoại lên và liên lạc với chỉ huy trực tiếp của tôi. Thế nhưng tôi đã không làm thế mà chỉ ngồi một chỗ. Lúc đó cảm giác như đang ngồi trên lửa.”
Thêm một thông tin có lẽ là cực kỳ quan trọng, Petrov là người duy nhất trong kíp trực hôm đó được đào tạo dân sự. Còn lại những người khác đều là quân nhân chuyên nghiệp và bởi thế, ông cho rằng phản xạ của họ là báo cáo về việc bị tấn công ngay lập tức. Những người khác quanh Petrov lúc đó đều được dạy về sự phục tùng mệnh lệnh tuyệt đối. Tuy nhiên, Petrov thì khác. Ông sẽ không tuân lệnh với những gì theo ông là không đúng. Vào hoàn cảnh đó, Petrov đã suy luận rằng nếu Mỹ tấn công trước thì họ sẽ không chỉ phóng 5 quả tên lửa. Mặt khác, hệ thống cảnh báo khi đó vẫn còn tương đối mới nên càng củng cố cho suy nghĩ của Petrov rằng đó chỉ là báo động giả.
Nếu lúc đó phán đoán của Petrov sai lầm thì ông sẽ làm tổn hại lớn tới khả năng chống lại các cuộc tấn công hạt nhân của Liên Xô. Tuy nhiên, nếu ông đúng, thế chiến thứ 3 sẽ được ngăn chặn. Và may mắn thay, ông đã chọn đúng. Trên thực tế, ông không phải là người đầu tiên đối mặt với tình huống có thể kích hoạt chiến tranh thế giới thứ 3. Chiến tranh lạnh đã chứng kiến khá nhiều lần báo động giả, nguyên nhân từ một mô hình máy tính vào năm 1979 cho tới một đợt huấn luyện của NATO hồi 1983, chỉ cách lần báo động giả của Petrov có 2 tháng. Và rồi cả câu chuyện một thuyền trưởng đã bất tuân lệnh trong đợt khủng hoảng tên lửa hồi năm 1962.
Kỳ thực, thế giới của chúng ta đã vượt qua chiến tranh lạnh một cách thần kỳ. Điều đó phải kể tới đóng góp của rất nhiều con người với những suy nghĩ sáng suốt và hành động mang tính quyết định của họ tại những thời khắc quan trọng nhất. Loài người đã mất quá nhiều cho các cuộc chiến, hy vọng rằng chiến tranh sẽ mãi mãi yên nghỉ, giống như cách mà Stanislav Petrov đã yên nghỉ vậy.
Kỳ thực, câu chuyện của Petrov vẫn được giữ kín cho tới đầu những năm 1990, khi nhà hoạt động chính trị người Đức Karl Schumacher công bố rộng rãi ra ngoài. Câu chuyện xảy ra hồi năm 1983, khi trung tá 44 tuổi Stanislav Petrov đang làm việc tại một boongke phát hiện tên lửa nằm phái nam Moscow. Lúc đó, màn hình máy tính hiển thị đang có 5 tên lửa hạt nhân đang bay tới và họ chỉ còn có 20 phút để phát động một cuộc tấn công trả đũa. Tuy nhiên, Petrov đã nói với sĩ quan của ông rằng đó chỉ là một báo động giả dù ông vẫn chưa hề có một bằng chứng cụ thể nào để chứng minh cho lập luận đó.
Thêm một thông tin có lẽ là cực kỳ quan trọng, Petrov là người duy nhất trong kíp trực hôm đó được đào tạo dân sự. Còn lại những người khác đều là quân nhân chuyên nghiệp và bởi thế, ông cho rằng phản xạ của họ là báo cáo về việc bị tấn công ngay lập tức. Những người khác quanh Petrov lúc đó đều được dạy về sự phục tùng mệnh lệnh tuyệt đối. Tuy nhiên, Petrov thì khác. Ông sẽ không tuân lệnh với những gì theo ông là không đúng. Vào hoàn cảnh đó, Petrov đã suy luận rằng nếu Mỹ tấn công trước thì họ sẽ không chỉ phóng 5 quả tên lửa. Mặt khác, hệ thống cảnh báo khi đó vẫn còn tương đối mới nên càng củng cố cho suy nghĩ của Petrov rằng đó chỉ là báo động giả.
Nếu lúc đó phán đoán của Petrov sai lầm thì ông sẽ làm tổn hại lớn tới khả năng chống lại các cuộc tấn công hạt nhân của Liên Xô. Tuy nhiên, nếu ông đúng, thế chiến thứ 3 sẽ được ngăn chặn. Và may mắn thay, ông đã chọn đúng. Trên thực tế, ông không phải là người đầu tiên đối mặt với tình huống có thể kích hoạt chiến tranh thế giới thứ 3. Chiến tranh lạnh đã chứng kiến khá nhiều lần báo động giả, nguyên nhân từ một mô hình máy tính vào năm 1979 cho tới một đợt huấn luyện của NATO hồi 1983, chỉ cách lần báo động giả của Petrov có 2 tháng. Và rồi cả câu chuyện một thuyền trưởng đã bất tuân lệnh trong đợt khủng hoảng tên lửa hồi năm 1962.
Kỳ thực, thế giới của chúng ta đã vượt qua chiến tranh lạnh một cách thần kỳ. Điều đó phải kể tới đóng góp của rất nhiều con người với những suy nghĩ sáng suốt và hành động mang tính quyết định của họ tại những thời khắc quan trọng nhất. Loài người đã mất quá nhiều cho các cuộc chiến, hy vọng rằng chiến tranh sẽ mãi mãi yên nghỉ, giống như cách mà Stanislav Petrov đã yên nghỉ vậy.
Tham khảo RT
