Ngày 21/8 sắp tới, hàng triệu người Mỹ sẽ được thưởng thức nhật thực toàn phần đặc biệt nhất trong vòng 100 năm qua. Mặt Trời sẽ bị Mặt Trăng che khuất, khiến đất trời tối tăm trong vòng vài phút và kéo theo đó là hàng loạt những hiện tượng đặc biệt. Đối với nhiều người thì đây là một hiện tượng thiên văn thú vị nhưng bên cạnh đó, cho tới hiện tại vẫn có nhiều người phóng đại nhật thực như một điềm báo hoặc thông điệp mà Đấng tối cao muốn gởi tới loài người.
Các quan điểm tôn giáo tín ngưỡng hoặc thậm chí là cả những ý tưởng trong một số nền văn hóa từng được dùng để lý giải các hiện tượng tự nhiên. Qua lăng kính tôn giáo, hiện tượng nhật thực có thể được cường điệu lên thành thông điệp từ Trời hoặc là cách mà người ngoài hành tinh liên lạc với con người.
Ngay trong thời hiện đại, một số tổ chức tôn giáo tại Oregon, Wyoming, Missouri và nhiều bang khác cho rằng nhật thực là cơ hội để họ truyền bá tín điều của tôn giáo họ. Họ cho rằng việc truyền bá các tư tưởng này sẽ được thuận lợi hơn bởi vào lúc nhật thực, người ta sẽ đổ ra đường, tụ tập lại nhiều hơn bình thường.
Điển hình như tại Silverton, Oregon, một nhánh Tin Lành Sonrise còn tổ chức cả một tour du lịch mang tên "Eclipsed With God’s Love”, trong đó khách đăng ký sẽ được tham gia các hoạt động như leo núi, cắm trại, đi bơi,… và song song với đó là các buổi tụ họp xem phim tài liệu, dùng các luận điểm của tôn giáo để giải thích không chỉ nhật thực mà còn nhiều thứ khác của tự nhiên lẫn con người, như thời tiết và cả DNA.
Các quan điểm tôn giáo tín ngưỡng hoặc thậm chí là cả những ý tưởng trong một số nền văn hóa từng được dùng để lý giải các hiện tượng tự nhiên. Qua lăng kính tôn giáo, hiện tượng nhật thực có thể được cường điệu lên thành thông điệp từ Trời hoặc là cách mà người ngoài hành tinh liên lạc với con người.
Ngay trong thời hiện đại, một số tổ chức tôn giáo tại Oregon, Wyoming, Missouri và nhiều bang khác cho rằng nhật thực là cơ hội để họ truyền bá tín điều của tôn giáo họ. Họ cho rằng việc truyền bá các tư tưởng này sẽ được thuận lợi hơn bởi vào lúc nhật thực, người ta sẽ đổ ra đường, tụ tập lại nhiều hơn bình thường.
Điển hình như tại Silverton, Oregon, một nhánh Tin Lành Sonrise còn tổ chức cả một tour du lịch mang tên "Eclipsed With God’s Love”, trong đó khách đăng ký sẽ được tham gia các hoạt động như leo núi, cắm trại, đi bơi,… và song song với đó là các buổi tụ họp xem phim tài liệu, dùng các luận điểm của tôn giáo để giải thích không chỉ nhật thực mà còn nhiều thứ khác của tự nhiên lẫn con người, như thời tiết và cả DNA.
Tương tự như vậy, tổ chức Do Thái Chính thống Cực đoan Chabad cho rằng “nhật thực là một điềm xấu cho thế giới. Nó giống như một vị vua trần thịt đã dọn sẵn một bữa tiệc cho các đầy tớ của họ và đặt một chiếc đèn lồng đề thắp sáng cho cả căn nhà. Nhưng một khi vị vua này giận dữ với các đầy tớ, ông sẽ bảo người hầu lấy lồng đèn đi nơi khác để đặt các đầy tớ trong bóng tối.” Các văn bản lề luật và truyền thống Do Thái cổ cũng cho rằng “cái chiếu sáng bị che mờ chính là điềm xấu cho thế giới”. Giáo sĩ Do Thái Yehuda Shurpin cho rằng “Nhật thực không phải là tội lỗi gây ra. Đúng hơn, nó là dấu chỉ cho một thời gian thử thách, khoảng thời gian tự nhiên dành cho tội lỗi và hành động xét đoán những tội lỗi đó.” Còn trong Do Thái giáo, các hiện tượng tự nhiên như sấm sét lẫn những hoạt động thường nhật đều có những bài kinh tương ứng, tuy nhiên, nhật thực thì không.
Giáo sĩ Mark Creech, người đứn đầu liên minh Cơ Đốc hành động tại Bắc Carolina đồng ý với quan điểm rằng “Nước Mỹ đã tới thời điểm chín muồi để chịu phán xét” và nhật thực lần này tại Mỹ là dấu hiệu cho điều đó. Giống như vậy, một cây bút trên trang tin tức Cơ Đốc Unsealed còn cho rằng nhật thực lần này chính là điềm báo cho ngày trở lại thứ 2 của Chúa Jesus. Ông khẳng định: “Kinh Thánh đã nhiều lần đề cập tới những dầu hiệu xảy ra trên bầu trời trước khi chúa Jesus quay trở lại Trái Đất. Đya là một trong những điều đó.”
Trên thực tế, không phải mới đây mà trong suốt chiều dài lịch sử, nhật thực luôn được nhiều nền văn hóa và tôn giáo liên hệ với thông điệp từ các Đấng siêu nhiên, nhìn nhận nó như một điềm xấu có, tốt có (chủ yếu cho là xấu). Tất nhiên, đó là khi mà con người vẫn còn quá ít hiểu biết về các hiện tượng tự nhiên, bao gồm cả Nhật Thực.Khi xưa, các hiện tượng thiên văn luôn được tầng lớp tôn giáo (thường có sức ảnh hưởng lớn trong thời cổ đại) quan sát và ghi nhận một cách tỉ mỉ nhằm cố gắng lý giải thứ mà họ cho là “thông điệp từ trời”. Và sự biến mất đột ngột của Mặt Trời vào ban ngày sẽ làm gián đoạn chu kỳ ngày đêm bình thường của tự nhiên, từ đó đột ngột đảo lộn cuộc sống người xưa, gây ra tâm lý ngạc nhiên, hoang mang và sợ hãi. Điều đó cũng thật sự dễ hiểu khi mà Mặt Trời có tầm quang trọng cực kỳ lớn đối với sự sống dưới Trái Đất chứ không chỉ riêng con người.
Theo Paul V. M. Flesher, giáo sư nghiên cứu tôn giáo tại Đại học Wyoming, thì nhiều nền văn hóa và tôn giáo thường cho rằng có một thế lực siêu nhiên nào đó vượt ra khỏi Trái Đất hoặc thậm chí là cả vũ trụ, kiểm soát mọi thứ từ mưa, gió, bão bùng đến mùa màng và cả nhật thực. Tuy nhiên ông cho biết “nhật thực, nguyệt thực hoặc các hoạt động của Mặt Trăng và Mặt Trời không phải là trung tâm quan trọng nhất của các tôn giáo.” Dù vậy, nó vẫn được dùng như những hình tượng, truyền cảm hứng để nói về những thứ không nằm trong sự kiểm soát của con người.
Sau này, khoa học đã giải thích nhật thực chỉ là một trong những hiện tượng bình thường của giới tự nhiên. Tuy nhiên, họ đã quên rằng sự mê tín dị đoan vẫn còn tồn tại. Mặt khác, nhật thực không chỉ hiếm mà để quan sát được nó còn tùy vào vị trí của người quan sát trên Trái Đất. Thí dụ như nếu lỡ lần này thì phải 100 năm nữa người Mỹ mới được ngắm nhật thực toàn phần. Nói cách khác, có thể trong cuộc đời mỗi người chỉ chứng kiến được 1 lần, lại thường không thể đoán trước được (ít người thật sự quan tâm mà đi tìm kiếm thông tin về nhật thực gần nhất, chứ các nhà khoa học thì tất nhiên tính được là ở đâu, bao lâu và khi nào).Do đó, dù khoa học tiến bộ, các phương tiện truyền thông phát triển mạnh mẽ nhưng khi đứng trước một hiện tượng thiên nhiên kỳ vĩ với quy mô lớn như thế, con người dễ sinh ra nhiều cảm xúc khác nhau, bao gồm cả sự sợ hãi và lúc đó, ranh giới giữa khoa học và sự huyền bí sẽ dễ bị xóa nhòa. Mặt khác, khi mà một người đã từng quan sát nhật thực khi còn bé, có thể dưới áp lực của một tôn giáo hoặc niềm tin từ cộng đồng nào đó, sau này lớn lên vẫn mang tư tưởng về một hiện tượng siêu nhiên vượt quá tầm hiểu biết của con người thay vì xem nó như một hiện tượng thú vị. Bởi thế, không chỉ hiện tại mà trong tương lai nhiều năm nữa, nhật thực vẫn được nhiều người cho là một thông điệp từ Trời, bất chấp sự phát triển của khoa học.
Quảng cáo
Tham khảo Theatlantic, NatGeo