NMN và đóng góp của chất này trong quá trình phân rã mô mỡ

Thừa cân béo phì là kết quả của sự mất cân bằng trong quá trình chuyển hóa chất béo trong cơ thể, khi lượng calo tiêu thụ vượt quá lượng calo tiêu hao, dẫn đến tích tụ mô mỡ quá mức và tăng cân. NMN là một hợp chất tiềm năng hỗ trợ giảm cân và cải thiện sức khỏe. NMN có khả năng tăng cường biểu hiện và hoạt động của ATGL, trong khi ATGL có khả năng phân giải triglycerid (một nhóm mỡ dự trữ chính trong cơ thể). Hãy cùng tìm hiểu một cách đơn giản về cơ chết này nhé.

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Dược sĩ Bùi Thị Phương Thảo

1. Quá trình đốt mỡ/ tiêu mỡ trong cơ thể diễn ra như thế nào?

Quá trình đốt mỡ là giai đoạn cơ thể chuyển đổi mỡ tích tụ thành năng lượng sử dụng cho các hoạt động, đây là một quá trình phức tạp có thể được giải thích như sau:

Chất béo được lưu trữ bên trong tế bào mỡ dưới dạng triaglycerol. Chúng không bị đốt cháy ngay trong tế bào mỡ mà được giải phóng qua con đường nội tiết tố/enzym. Quá trình này gọi là Lypolysis, với sự tham gia của enzyme sẽ phân giải 1 triglycerid thành 3 phân tử axit béo (FFA), sau đó các axit béo này sẽ được vận chuyển trong máu đến nơi có nhu cầu về năng lượng
Khi FFA được giải phóng, tế bào mỡ sẽ co lại và đó là lý do khiến cơ thể trông gầy hơn vì tế bào mỡ lúc này đã nhỏ hơn. Các axit béo sẽ trải qua quá trình gọi là oxidation và chuyển hóa thành năng lượng.
Các nhà khoa học kết luận rằng “thực ra chúng ta không “mất” tế bào mỡ mà chúng ta “đào thải” tế bào mỡ”hay tiêu mỡ, mỡ trong cơ thể chúng ta về cơ bản chỉ là nguồn năng lượng dự trữ và tế bào mỡ giống như bể chứa năng lượng.

https://yangmiwa.com/public/uploads/all/6693e6d5ad222.jpeg

Chất béo được lưu trữ bên trong tế bào mỡ dưới dạng triaglycerol

2. Nicotinamide mononucleotide (NMN) gây ra, quá trình phân rã mô mỡ bằng cách điều chỉnh biểu hiện ATGL thông qua trục SIRT1-AMPK trong tế bào mỡ

Nicotinamide mononucleotide (NMN) là một nucleotide có nguồn gốc từ ribose và nicotinamide, nó là tiền chất của Nicotinamide adenine dinucleotide - NAD+. NAD+ là một coenzym liên quan đến nhiều phản ứng oxy hóa khử trong chuyển hóa tế bào, đặc biệt là quá trình chuyển hóa năng lượng, sửa chữa DNA, chuyển hóa năng lượng giúp giảm cân và cân bằng nội môi ty thể…
Để chứng minh tác dụng NMN giảm béo thông qua cơ chế phân rã mô mỡ, Yukiko Imi và cộng sự đã tiến hành một nghiên cứu được đăng trên tạp chí Biochem Biophys Rep vào năm 2023.
Trong cơ thể, Adipose triglycerid lipase (ATGL) là enzyme chủ yếu phân hủy lipid, khởi đầu quá trình chuyển đổi chất béo trung tính nội bào thành diacylglycerol và axit béo tự do. Các nghiên cứu đã chứng minh rằng biểu hiện của ATGL giảm trong mô mỡ trắng của động vật và người béo phì. Sự thiếu hụt ATGL đặc hiệu trong mô mỡ cũng dẫn đến tích tụ chất béo. Vì vậy, giảm biểu hiện ATGL được cho là liên quan đến cơ chế bệnh lý của béo phì và các rối loạn chuyển hóa liên quan, và enzyme này có thể là mục tiêu tiềm năng cho điều trị các bệnh này.
Các nhà nghiên cứu đã chứng minh rằng việc bổ sung NMN có tác dụng thúc đẩy quá trình phân giải mỡ bằng cách điều chỉnh biểu hiện của ATGL thông qua trục SIRT1-AMPK trong tế bào mỡ. Nghiên cứu được tiến hành trên tế bào tiền mỡ 3T3-L1 trong điều kiện in vitro, sau đó nuôi cấy và biệt hóa thành tế bào mỡ, được điều trị bằng NMN với nồng độ duy trì trong môi trường nuôi cấy là 0,5 mM.
Đồng thời, Yukiko Imi và các đồng nghiệp đã tiến hành nghiên cứu in vivo trên mô hình chuột, chia thành ba nhóm chính: nhóm ăn chế độ bình thường (ND, n = 6), nhóm ăn chế độ nhiều chất béo (HFD32, n = 8), và nhóm ăn chế độ nhiều chất béo được bổ sung 500 mg/kg NMN mỗi ngày (HFD + NMN, n = 8) trong vòng 8 tuần. Các nhà khoa học đã quan sát được:

NMN giảm lượng mỡ tích tụ trong tế bào mỡ 3T3-L1, được chứng minh qua nhuộm Oil-red O: Điều trị bằng 0,5 mM NMN trong 4 ngày cho thấy làm giảm đáng kể sự tích tụ lipid trong các tế bào mỡ 3T3-L1 biệt hóa, trong khi nồng độ NMN không ảnh hưởng đến khả năng tồn tại của tế bào. Nồng độ glycerol trong môi trường tế bào mỡ 3T3-L1 đã tăng lên khi sử dụng NMN. Kết quả này cho thấy NMN làm giảm sự tích tụ lipid trong tế bào mỡ 3T3-L1 bằng cách tăng cường quá trình phân rã mô mỡ, phân giải lipid.
Điều trị NMN tăng cường biểu hiện enzyme Adipose Triglyceride Lipase ATGL thông qua trục SIRT1/AMPK: Việc điều trị NMN làm tăng đáng kể biểu hiện Sirtuin 1 (Sirt1) trong tế bào mỡ 3T3-L1. AMPK có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh sự tổng hợp và phân giải mỡ, đặc biệt là trong việc điều chỉnh sự tiêu hao năng lượng của mô mỡ nâu/beige và quá trình chuyển đổi mô mỡ trắng (WAT) thành mô mỡ nâu. Đồng thời kích hoạt AMPK giúp giảm mô mỡ và ảnh hưởng đến việc điều chỉnh cảm giác đói, do đó hỗ trợ trong việc giảm cân.
Phát hiện này cho thấy trục SIRT1-AMPK có liên quan đến việc điều chỉnh khả năng tác động ATGL lên mô mỡ thông qua sử dụng NMN.
Điều trị NMN giảm béo và ngăn chặn sự phì đại tế bào mỡ ở mô mỡ dưới da của chuột béo phì do chế độ ăn kiêng: Để xác định tác dụng của NMN đối với mô mỡ béo phì, nhóm chuột nuôi dưỡng bằng chế độ ăn nhiều chất béo được điều trị bằng NMN trong 8 tuần. Trọng lượng cơ thể giảm đáng kể ở chuột được điều trị bằng NMN so với chuột đối chứng. Phù hợp với sự thay đổi trọng lượng cơ thể, khối lượng mỡ dưới da đã giảm đáng kể khi điều trị bằng NMN, trong khi khối lượng mỡ mào tinh hoàn không bị thay đổi. Kiểm tra mô học cho thấy kích thước tế bào mỡ ở mô mỡ dưới da đã giảm khi điều trị bằng NMN, gợi ý rằng điều trị bằng NMN đã cải thiện tình trạng phì đại tế bào mỡ. Bên cạnh đó, nồng độ protein ATGL tăng nhẹ, khi điều trị bằng NMN. NMN giảm khối lượng mỡ dưới da và kích thước tế bào mỡ trong mô mỡ dưới da của chuột béo phì do chế độ ăn giàu chất béo.

Nghiên cứu của Yukiko Imi và đồng nghiệp cung cấp cái nhìn sâu sắc về cơ chế tác động của NMN/NAD+ trong việc điều chỉnh chuyển hóa mỡ và có thể là mục tiêu điều trị tiềm năng cho bệnh béo phì và các rối loạn chuyển hóa liên quan.

Tác giả: Đàm Thị Hằng
Tài liệu tham khảo: