Các nhà khoa học tại Viện Hải dương học Woods Hole, Massachusetts, đã phát hiện ra một hiện tượng kỳ lạ: hai con sứa lược hợp nhất thành một sinh vật duy nhất.
Sứa lược biển là một loài sinh vật không xương sống, nổi bật với cơ thể trong suốt như thạch, và hàng lông rung, gọi là “lược,” mà chúng sử dụng để bơi. Chúng thường có khả năng phát quang sinh học và có cách bắt mồi độc đáo bằng các tế bào dính, thay vì sử dụng tế bào chích như sứa thường. Với những đặc điểm kỳ lạ, sứa lược được ví như “người ngoài hành tinh của đại dương.”
Sứa lược thuộc về một trong những nhánh cổ xưa nhất của cây phả hệ động vật, tách ra khỏi tổ tiên chung của tất cả các loài động vật hiện nay khoảng 700 triệu năm trước. Kể từ đó, chúng đã phát triển theo một con đường tiến hóa rất độc đáo của riêng mình với hệ thần kinh, cơ bắp và hệ tiêu hóa riêng biệt. Đặc biệt, hệ tiêu hóa của chúng được hoàn thiện với hai hậu môn – điều này là rất hiếm trong thế giới động vật.
Sứa biển tách nhánh khỏi cây phả hệ động vật từ 700 triệu năm trước và có sự phát triển riêng
Sứa lược biển là một loài sinh vật không xương sống, nổi bật với cơ thể trong suốt như thạch, và hàng lông rung, gọi là “lược,” mà chúng sử dụng để bơi. Chúng thường có khả năng phát quang sinh học và có cách bắt mồi độc đáo bằng các tế bào dính, thay vì sử dụng tế bào chích như sứa thường. Với những đặc điểm kỳ lạ, sứa lược được ví như “người ngoài hành tinh của đại dương.”
Sứa lược thuộc về một trong những nhánh cổ xưa nhất của cây phả hệ động vật, tách ra khỏi tổ tiên chung của tất cả các loài động vật hiện nay khoảng 700 triệu năm trước. Kể từ đó, chúng đã phát triển theo một con đường tiến hóa rất độc đáo của riêng mình với hệ thần kinh, cơ bắp và hệ tiêu hóa riêng biệt. Đặc biệt, hệ tiêu hóa của chúng được hoàn thiện với hai hậu môn – điều này là rất hiếm trong thế giới động vật.
Sứa biển tách nhánh khỏi cây phả hệ động vật từ 700 triệu năm trước và có sự phát triển riêng
Một đặc tính mới của loài sinh vật này này vừa vô tình được phát hiện và đăng tải bởi Kei Jokura, nhà y học nghiên cứu về sứa lược, trên tạp chí Current Biology. Trong khi nghiên cứu cách sứa lược sử dụng ánh sáng để di chuyển tại Viện Woods Hole, Ken vô tình phát hiện một con gần như gấp đôi những con còn lại và có cả hai cái miệng. Thảo luận với những người đồng nghiệp tại viện, họ cho rằng đây không phải là một con sứa mà là hai con hợp nhất lại thành một.
Để kiểm chứng, nhóm nghiên cứu tiến hành quan sát kỹ và xác nhận giả thuyết này. Hơn nữa, khi thử đụng vào 1 bên, con sứa hợp thể này co lại và bên còn lại cũng có hành động tự vệ tương tự. Điều này đưa ra giả thuyết rằng hệ thần kinh của chúng cũng hợp nhất lại thành một.
Sứa lược hợp nhất thực hiện bởi nhóm nghiên cứu.
Nhóm nghiên cứu tiếp tục thử nghiệm bằng cách tạo ra một phiên bản sứa hợp thể của riêng mình. Họ đã thu thập hai con sứa tại vị trí và thời điểm khác nhau, cắt một phần thân thể của chúng và vào cùng một hộp. Chỉ sau một đêm, hai con sứa đã kết hợp thành một cơ thể duy nhất. Thí nghiệm này được thực hiện 9 lần và 8 lần thành công chỉ sau 2 giờ. Một trong những yếu tố khiến việc hợp nhất dễ dàng là khả năng tái tạo của sứa lược. Cụ thể hơn, khi cắt loài sinh vật này làm đôi, bộ phận bị cắt có thể tự lành vết thương trong 2 giờ và mọc lại sau 2 ngày.
Phát hiện này mở ra nhiều hướng nghiên cứu về quá trình tiến hóa của sứa lược và sự phát triển của cây phả hệ động vật. Hệ miễn dịch của động vật thường phản ứng chống lại các tế bào ngoại lai, điều này buộc bệnh nhân ghép tạng phải dùng thuốc ức chế miễn dịch. Cơ chế này được gọi là nhận diện đồng loại (allorecognition), phổ biến trong giới động vật cho thấy nó đã tiến hoá từ hàng trăm triệu năm trước. Phát hiện này cho thấy sứa lược dường như không có cơ chế phòng vệ này. Nó cũng phần nào gợi ý rằng sau khi sứa lược tách nhánh vào 700 triệu năm trước, các loài động vật đã phát triển cơ chế trên. Một giả thuyết khác là cơ chế này đã có từ trước nhưng đã bị mất đi ở loài sứa lược, và các nhà khoa học sẽ cần nghiên cứu thêm với hơn 185 loài khác để xác định.
Theo: NY Times
