Quá trình chuyển hóa Bilirubin của cơ thể
1, Sự giáng hóa Heme
Bilirubin là sản phẩm cuối cùng của quá trình giáng hóa heme. Sự hình thành bilirubin diễn ra các tế bào của hệ võng nội mô, có chủ yếu ở gan và lách. Tại đây dưới sự xúc tác của enzyme heme oxidase giúp chuyển heme thành biliverdin, CO và sắt (II). Sắt (II) sau đó được oxi hóa thành sắt (III) và gắn với transferrin để được vận chuyển trong máu đến các cơ quan khác để dự trữ hoặc tái sử dụng. Đa số sắt (III) được đưa đến tủy xương để tham qua vào quá trình tạo hemeglobin. Một sản phẩm khác của quá trình giáng hóa là CO thì được xem là một chất làm giãn mạch.
2, Quá trình chuyển hóa và liên hợp bilirubin
Sau đó, biliverdin được chuyển thành bilirubin nhờ vào men biliverdin reductase. Bilirubin được tạo ra từ hệ võng nội mô hầu hết đều không tan trong nước. Do đó, để có thể được vận chuyển trong máu bilirubin phải được gắn với albumin. Các phân tử bilirubin không liên hợp sau đó được albumin đưa đến các tế bào gan. Trước khi được hấp thu vào tế bào, bilirubin được tách khỏi albumin.
Ngay khi vào trong tế bào, bilirubin được gắn với một số protein thuộc nhóm glutathione-S-transferase để trở thành chất tan trong nước và tránh bị “trào ngược” ra khỏi tế bào và đi đến quá trình hình thành bilirubin liên hợp. Ở lưới nội chất, bilirubin trở thành chất tan trong nước nhờ liên hợp với acid glucoronic, quá trình này được xúc tác bởi enzyme Uridine diphotphate glucoronyl transferase (UDP-glucoronyl transferase).
3, Các quá trình chuyển hóa tiếp theo và sự đào thải bilirubin liên hợp
Bilirubin liên hợp sau đó được thải ra ngoài theo đường mật và đi đến tá tràng. Ở tá tràng và hỗng tràng bilirubin liên hợp không bị thay đổi cấu trúc hóa học cũng như không bị hấp thu bởi niêm mạc ruột cho đến khi nó đi đến hồi tràng và ruột già. Ở đây, bilirubin liên hợp bị phân hủy thành bilirubin không liên hợp dưới sự xúc tác của men β-glucoronidase. Bilirubin không liên hợp sau đó tiếp tục bị hệ khuẩn ruột khử thành urobilinogens (. Khoảng 80-90% urobilinogen được thải ra ngoài theo phân, trong số này một lượng urobilinogen bị khử thành stercobilin (có màu vàng nâu) tạo nên màu vàng nâu của phân.
Trong khi đó, 10-20% còn lại được tái hấp thu thụ động đi vào tĩnh mạch cửa và đa số trở về gan. Một lượng nhỏ urobilinogen (khoảng ❤️ mg/dL) “trốn thoát khỏi sự bắt giữ của gan” được lọc qua màng lọc cầu thận và thải ra ngoài theo nước tiểu tạo ra màu vàng của nước tiểu. Khi này, urobilinogen chuyển thành urobilin (có màu vàng) tạo nên màu vàng của nước tiểu
Tài liệu tham khảo:
1, Kaplan Biochemistry and Medical Genetics
2, Hóa sinh – Bộ Y Tế
1, Sự giáng hóa Heme
Bilirubin là sản phẩm cuối cùng của quá trình giáng hóa heme. Sự hình thành bilirubin diễn ra các tế bào của hệ võng nội mô, có chủ yếu ở gan và lách. Tại đây dưới sự xúc tác của enzyme heme oxidase giúp chuyển heme thành biliverdin, CO và sắt (II). Sắt (II) sau đó được oxi hóa thành sắt (III) và gắn với transferrin để được vận chuyển trong máu đến các cơ quan khác để dự trữ hoặc tái sử dụng. Đa số sắt (III) được đưa đến tủy xương để tham qua vào quá trình tạo hemeglobin. Một sản phẩm khác của quá trình giáng hóa là CO thì được xem là một chất làm giãn mạch.
2, Quá trình chuyển hóa và liên hợp bilirubin
Sau đó, biliverdin được chuyển thành bilirubin nhờ vào men biliverdin reductase. Bilirubin được tạo ra từ hệ võng nội mô hầu hết đều không tan trong nước. Do đó, để có thể được vận chuyển trong máu bilirubin phải được gắn với albumin. Các phân tử bilirubin không liên hợp sau đó được albumin đưa đến các tế bào gan. Trước khi được hấp thu vào tế bào, bilirubin được tách khỏi albumin.
Ngay khi vào trong tế bào, bilirubin được gắn với một số protein thuộc nhóm glutathione-S-transferase để trở thành chất tan trong nước và tránh bị “trào ngược” ra khỏi tế bào và đi đến quá trình hình thành bilirubin liên hợp. Ở lưới nội chất, bilirubin trở thành chất tan trong nước nhờ liên hợp với acid glucoronic, quá trình này được xúc tác bởi enzyme Uridine diphotphate glucoronyl transferase (UDP-glucoronyl transferase).
3, Các quá trình chuyển hóa tiếp theo và sự đào thải bilirubin liên hợp
Bilirubin liên hợp sau đó được thải ra ngoài theo đường mật và đi đến tá tràng. Ở tá tràng và hỗng tràng bilirubin liên hợp không bị thay đổi cấu trúc hóa học cũng như không bị hấp thu bởi niêm mạc ruột cho đến khi nó đi đến hồi tràng và ruột già. Ở đây, bilirubin liên hợp bị phân hủy thành bilirubin không liên hợp dưới sự xúc tác của men β-glucoronidase. Bilirubin không liên hợp sau đó tiếp tục bị hệ khuẩn ruột khử thành urobilinogens (. Khoảng 80-90% urobilinogen được thải ra ngoài theo phân, trong số này một lượng urobilinogen bị khử thành stercobilin (có màu vàng nâu) tạo nên màu vàng nâu của phân.
Trong khi đó, 10-20% còn lại được tái hấp thu thụ động đi vào tĩnh mạch cửa và đa số trở về gan. Một lượng nhỏ urobilinogen (khoảng ❤️ mg/dL) “trốn thoát khỏi sự bắt giữ của gan” được lọc qua màng lọc cầu thận và thải ra ngoài theo nước tiểu tạo ra màu vàng của nước tiểu. Khi này, urobilinogen chuyển thành urobilin (có màu vàng) tạo nên màu vàng của nước tiểu
Tài liệu tham khảo:
1, Kaplan Biochemistry and Medical Genetics
2, Hóa sinh – Bộ Y Tế
