Các vi xử lý Intel Core thế hệ 13 sẽ tương thích với các bo mạch chủ 600 series như Z690, H670, B660 và H610 với việc sử dụng lại socket LGA1700. Tuy nhiên Intel cũng công bố dòng 700 series mới, đầu tiên là Z790 thay thế cho Z690 với một số cải tiến đáng chú ý.
Về cơ bản thì Z790 chipset vẫn kết nối với CPU qua cầu DMI 4.0 x8, nâng cấp này đã xuất hiện từ Z690 với băng thông gấp đôi so với DMI 3.0 x8 trên nền tảng Z590 dành cho thế hệ Comet Lake-S (Intel Core thế hệ 11).
Về mặt tính năng, Intel đã bỏ Optane Memory - công nghệ bộ nhớ đệm độc quyền của Intel nhưng không mấy phổ biến trong người dùng phổ thông. Thay đổi đáng chú ý trên Z790 là tăng số lượng lane PCIe 4.0 trong khi giảm số lượng lane PCIe 3.0. Đây là thay đổi rất hợp lý bởi vào thời điểm này thì SSD PCIe 4.0 đã bắt đầu phổ biến hơn, giá thành cũng không còn cao như trước và dự kiến sẽ giảm đáng kể vào cuối năm nay. So với Z690, số lane PCIe 4.0 tăng thành 20 (nhiều hơn 8) nhưng số lane PCIe 3.0 giảm còn 8 (ít hơn 8). Với 20 lane PCIe 4.0 thì anh em sẽ có thể gắn đến 5 ổ PCIe 4.0 x4 chạy toàn băng thông. Tuy nhiên điều này còn tùy thuộc vào hãng làm bo mạch chủ bởi các hãng sẽ có thể cắt giảm số lượng khe M.2 để phân chia phân khúc bo. Như hình trên là chiếc bo Z790 Strix E-Gaming và nó có 5 khe M.2 PCIe 4.0.
Về số lượng cổng USB 3.2 tốc độ cao hỗ trợ trên bo thì Z790 vẫn hỗ trợ tối đa 10 cổng USB 3.2 Gen1 (5 Gbps), 10 cổng USB 3.2 Gen2 (10 Gbps) và 5 cổng USB 3.2 Gen2x2 (20 Gbps) (tăng thêm 1 cổng so với Z690).
Về cơ bản thì Z790 chipset vẫn kết nối với CPU qua cầu DMI 4.0 x8, nâng cấp này đã xuất hiện từ Z690 với băng thông gấp đôi so với DMI 3.0 x8 trên nền tảng Z590 dành cho thế hệ Comet Lake-S (Intel Core thế hệ 11).
Về mặt tính năng, Intel đã bỏ Optane Memory - công nghệ bộ nhớ đệm độc quyền của Intel nhưng không mấy phổ biến trong người dùng phổ thông. Thay đổi đáng chú ý trên Z790 là tăng số lượng lane PCIe 4.0 trong khi giảm số lượng lane PCIe 3.0. Đây là thay đổi rất hợp lý bởi vào thời điểm này thì SSD PCIe 4.0 đã bắt đầu phổ biến hơn, giá thành cũng không còn cao như trước và dự kiến sẽ giảm đáng kể vào cuối năm nay. So với Z690, số lane PCIe 4.0 tăng thành 20 (nhiều hơn 8) nhưng số lane PCIe 3.0 giảm còn 8 (ít hơn 8). Với 20 lane PCIe 4.0 thì anh em sẽ có thể gắn đến 5 ổ PCIe 4.0 x4 chạy toàn băng thông. Tuy nhiên điều này còn tùy thuộc vào hãng làm bo mạch chủ bởi các hãng sẽ có thể cắt giảm số lượng khe M.2 để phân chia phân khúc bo. Như hình trên là chiếc bo Z790 Strix E-Gaming và nó có 5 khe M.2 PCIe 4.0.
Về số lượng cổng USB 3.2 tốc độ cao hỗ trợ trên bo thì Z790 vẫn hỗ trợ tối đa 10 cổng USB 3.2 Gen1 (5 Gbps), 10 cổng USB 3.2 Gen2 (10 Gbps) và 5 cổng USB 3.2 Gen2x2 (20 Gbps) (tăng thêm 1 cổng so với Z690).
CPU Raptor Lake-S vẫn cấp 16 lane PCIe 5.0 cho carrd đồ họa + 4 lane PCIe 4.0 cho SSD. Với hệ thống đa GPU thì lane được phân chia thành 2 x 8 lane PCIe 5.0 cho 2 card và 4 lane PCIe 4.0 cho SSD, thiết lập này về cơ bản y hệt Alder Lake-S.
Tại sự kiện ra mắt Raptor Lake ở Tel Aviv, Israel, mình cũng đã bắt gặp một số bo mạch chủ Z790 mới của các hãng ASUS, MSI, Gigabyte và ASRock.
Một chiếc bo màu tím, phong cách sơn lấm lem thú vị của ASRock, nó có tên LiveMixer, đây có lẽ là dòng bo mới hoàn toàn hoặc là một phiên bản đặc biệt dựa trên một dòng bo có sẵn chẳng hạn như Velocita, Riptide hay Extreme.
Phiên bản ASRock Z790 Pro RS dòng trung cấp, so với Z690 Pro RS thì phiên bản này đẹp hơn đáng kể, cover kiêm heatsink cho VRM dày nạc hơn, bo nhìn đầy đặn hơn.
ASRock Z790 Steel Legend, phiên bản này mình thấy ngầu hơn thế hệ trước bởi heatsink cho PCH đã được phủ rằn ri, heatsink cho M.2 cũng được thiết kế mềm mại hơn nhưng ngầu không kém với các đường cắt tỉa mô phỏng phương tiện không gian.
Đây là Gigabyte Z790 Aorus Master - dòng bo gần như là đầu bảng của Gigabyte đối với chipset Intel. Thiết kế của thế hệ này mình đánh giá là xấu hơn so với thế hệ trước mặc dù bo vẫn được bọc gần như full giáp.
Quảng cáo
Trong số các dòng bo của Gigabyte thì AERO (trước đây là Vision) là dòng bo mình thích nhất bởi nó được thiết kế theo phong cách tối giản, tone màu trắng, xám của nhôm, bề mặt được anodize rất cao cấp, hướng đến những dàn máy dành cho người dùng sáng tạo nội dung. Phiên bản Z790 AERO G đẹp không kém Z690 AERO G. Mình để ý thấy heatsink cho M.2 PCIe 4.0 rất to và có gì đó rất điệu, rất khác biệt.
Đổi cho cái tone màu xám xịt nhàm chán của Z690 Aorus Elite AX thì thế hệ Z790 Aorus Elite AX có thiết kế màu trắng kim loại. Thiết kế heatsink cho VRM và M.2 theo phong cách dày cui, đơn giản nhưng chắc chắn.
MSI Z790 Gaming Edge Wi-Fi D4 màu trắng quá đẹp anh em ơi. Tone trắng đang là xu hướng, anh em tìm cái card trắng của Zotac hay Galax thì hết nước chấm.
Còn đây là phiên bản MSI Z790 Carbon Wi-Fi, vẫn rất là ngầu và họa tiết vân carbon nổi bật hơn so với phiên bản trước.
Quảng cáo
ASUS TUF Gaming Z790-Plus Wi-Fi D4 hứa hẹn sẽ tiếp tục là dòng bo hiệu năng/tính năng/giá tốt của ASUS. Thiết kế thì mình thấy xấu hơn đời trước nhưng có thể ASUS đã cải tiến dàn phase để nó gồng gánh tốt hơn các vi xử lý dòng K.
ASUS Z790 Maximus Extreme - flagship của ASUS với không thiếu món ăn chơi nào, heatsink phủ gần như kín bo, các cổng kết nối như SATA, socket USB 3.0 … cũng được che lại bằng các khung kim loại.
Tuy nhiên đối với mình thì 2 chiếc bo hấp dẫn nhất của ASUS ở thế hệ Z790 này là ROG Strix Z790-E Gaming Wi-Fi và Prime A. Trong dòng ROG Strix thì bản E luôn là bản cao cấp nhất, thiết kế của thế hệ Z790-E Gaming năm nay quá khác biệt và độc đáo nếu so với Z690-E Gaming, anh em có thể thấy ở phần cover I/O và heatsink cho VRM.
ASUS Prime Z790-A thiết kế theo phong cách phi thuyền không gian. Phiên bản Z690-A đã đẹp nay Z790-A còn đẹp hơn nhưng điều mình tiếc là ASUS có vẻ như không ưu tiên đưa dòng này về Việt Nam. Hy vọng lần này mình sẽ mua được Z790-A để làm dàn màu trắng kim loại.
