Tác hại của việc dùng phần mềm lậu là gì?

Có thể bị bắt khi đi ra nước ngoài (?)

Chuyện này mình chưa bị trực tiếp, nhưng từng nghe khá nhiều người kể lại rằng khi họ đi nước ngoài, đôi khi hải quan có kiểm tra ngẫu nhiên máy tính mang theo và khi phát hiện ra phần mềm lậu thì bị bắt gỡ bỏ ngay tại chỗ. Điều này tuy không làm tổn hại tới tài chính hay an toàn của bạn nhưng nó làm bạn mất thời gian khai báo, thao tác trên máy tính và bị hải quan hỏi thăm cũng như bắt điền một số thông tin để làm chứng cứ.

Anh em nào từng gặp hay từng nghe kể về vụ này thì hãy chia sẻ thêm thông tin cho mọi người biết nhé.

Malware lây nhiễm

Rất nhiều vụ việc malware tấn công bắt nguồn từ công cụ bẻ khóa phần mềm hoặc các ứng dụng tạo serial number, dân tình gọi quen là keygen. Khi bạn mới download hay kiếm được keygen, bạn rất háo hức để bẻ khóa ngay phần mềm đang cần xài, thế nên bạn có thể sẽ bỏ qua những bước cẩn thận bình thường và bị malware nhúng trong các ứng dụng này tấn công. Keygen của các nhóm hacker nổi tiếng cũng thường bị chế lại để chèn mã độc và tấn công máy tính của người dùng.


Ví dụ, trong năm 2016 có vụ trojan Gatak và Stegoloader bị lây nhiễm thông qua các keygen phát tán trên mạng. Đây là những phần mềm mã độc được xài để đột nhập đánh cắp thông tin và mở cửa để cài thêm các phần mềm mã độc khác sau khi lây nhiễm. Anh em có thể đọc kĩ hơn về vụ này ở website của Symantec.

Mà khi đã lây nhiễm malware rồi thì như anh em đã biết, chúng ta có thể bị rất nhiều thứ:

• Trộm cắp thông tin cá nhân, thẻ tín dụng, số chứng minh thư, tài khoản ngân hàng...
• Hiệu năng máy tính bị ảnh hưởng nghiêm trọng
• File quan trọng của bạn có thể bị đánh cắp, bị xóa, bị làm hỏng
• File có thể bị mã hóa và đòi tiền chuộc thì mới cho xài (ransomware)
• Lây tiếp malware cho người khác

Không đủ chức năng, không vá lỗi kịp thời

Hầu hết các phần mềm bẻ khóa hiện nay đều không có chức năng cập nhật lên bản mới vì lên mới thì phải bé khóa lại hoặc không có cách bẻ khóa, vậy nên chúng ta phải sống chung với phiên bản cũ. Mà phiên bản cũ thì bị thiếu tính năng, nghiêm trọng hơn là không được vá lỗi bảo mật kịp thời khiến máy tính của anh em dễ bị tấn công từ bên ngoài thông qua những lổ hổng mà đáng ra đã được khắc phục nếu máy anh em có bản quyền đầy đủ.

Nói đâu xa, đầy những game bẻ khóa không thể chơi online hay chơi nhiều người, tức là mất đi phần hay nhất và quan trọng nhất của game. Hay như bộ phần mềm quản lý của mình, không có bản quyền thậm chí còn không xài được những phần cốt lõi nhất. App trên iOS thì còn không update được nếu anh em xài cách "lậu" từ bên ngoài.

Đây cũng là những thứ bất tiện và ảnh hưởng nhiều nhất khi anh em xài phần mềm lậu chứ không phải là những ràng buộc pháp lý ở trên. Ví dụ, Microsoft Office. Nếu xài bản bẻ khóa, mỗi khi Microsoft có cập nhật tính năng mới là anh em lại phải lóc cóc đi lên mạng kiếm c-r-a-c-k, rồi lọ mọ làm theo hướng dẫn để phá mã bảo vệ thì mới xài được. Đó là chưa kể ngay khi có update thì c-r-a-c-k chưa có nên phải đợi một thời gian. Trong khi đó nếu xài bản quyền thì anh em chỉ việc bấm nút Update là mọi thứ mới sẽ xuất hiện ngay. Trải nghiệm này rõ ràng là sướng và tiện hơn nhiều.

Lỗi không ai hỗ trợ, gặp vấn đề không ai đền bù

Cũng giống như trên, tiền bản quyền còn là một cách bạn mua dịch vụ hỗ trợ trong quá trình sử dụng phần mềm. Những phần mềm đơn giản bạn có thể tự xài, tự học được thì không vấn đề gì, nhưng có những phần mềm phức tạp hơn mà bạn rất khó có thể tự tìm hiểu thì bạn phải nhờ tới hỗ trợ của nhà sản xuất. Nếu NSX phát hiện bạn xài đồ lậu khi bạn gọi lên hỗ trợ, họ có quyền từ chối bạn. Khi đó phần thiệt đương nhiên là thuộc về bạn rồi.

Ngoài ra, khi bạn gặp vấn đề về phần mềm, chẳng hạn như một ngày đẹp trời phần mềm đó không chạy hay bị lỗi làm hỏng file thuyết trình mà bạn chuẩn bị trình cho sếp lớn coi thì bạn cũng không thể nào đòi được bồi thường hay tìm kiếm sự trợ giúp từ bất kì ai. Người c-r-a-c-k phần mềm đương nhiên không có nghĩa vụ giúp bạn, bên NSX lại càng không.

Vụ này tuy không xảy ra nhiều, nhưng một khi đụng chuyện gấp thì anh em mới biết là nó cần thiết và quan trọng tới mức nào.

Không tôn trọng công sức người khác

Đây không hẳn là tác hại, nhưng cũng là một thứ mà chúng ta phải nói tới khi bàn về chuyện vi phạm bản quyền phần mềm. Người khác đã bỏ công sức, tiền bạc, mồ hôi nước mắt để chúng ta có được phần mềm ngon mà xài, vậy nên khi chúng ta xài lậu thì không khác nào chúng ta đang đi ăn cắp tài sản trí tuệ của họ. Càng nghiêm trọng hơn khi số phần mềm đó được xài để chúng ta kinh doanh kiếm tiền trong khi người tạo ra sản phẩm lại bị thất thoát rất nhiều tiền.


Mình từng nói chuyện với một bạn từ Microsoft, bạn đó nói Microsoft biết rõ Việt Nam chúng ta vẫn còn nhiều người không thể bỏ tiền mua bản quyền nên công ty nhắm mắt cho qua, một phần vì xử lý không hết, một phần vì họ vẫn muốn công nghệ phát triển. Nhưng với các doanh nghiệp thì Microsoft muốn họ phải bỏ tiền vì họ đang xài Windows hay các phần mềm khác để kinh doanh và hái ra tiền, do đó việc trả phí bản quyền là hành động công bằng với Microsoft. Chưa kể đây là chuyện được pháp luật quy định (như đã nói ở phần 1 của bài viết).

Không có tiền thì sao?

Chúng ta thường lấy việc không đủ tiền để sử dụng phần mềm lậu, đó là chuyện rất phổ biến không chỉ tại Việt Nam mà bạn còn có thể bắt gặp khá nhiều ở các quốc gia khác. Nhưng không phải vì chuyện đó phổ biến mà chúng ta cho là hiển nhiên và vô tư làm theo. Chúng ta cần nhận thức được rằng việc chúng ta đang làm là sai cả về lý lẫn luật, và ngay khi có thể, hãy chấp nhận bỏ tiền ra mua bản quyền phần mềm thay vì đi bẻ khóa.

Bản thân mình hồi bé cũng từng xài phần mềm bẻ khóa, nhưng kể từ khi bắt đầu xài máy tính đi làm thì mình luôn cố gắng mua bản quyền hết cho những thứ mình sử dụng, còn không thì đi kiếm app free hoặc mã nguồn mở về sử dụng. Hiện tại mình có thể tự tin nói rằng toàn bộ phần mềm trên máy mình hoặc là phần mềm có bản quyền và trả phí đầy đủ, hoặc đó là phần mềm miễn phí, hoặc là phần mềm được sử dụng với giấy phép mã nguồn mở. Ngay cả bộ Adobe, thứ mà người dùng cá nhân gần như không thể mua bản quyền ở Việt Nam, cũng có bản quyền (mình nhờ người quen bên nước ngoài mua key giúp). Những bản quyền đó tốn của mình chi phí cũng lên tới cả vài triệu đồng (một số thì công ty có mua key nên không cần tự trả tiền), nhưng mình biết rằng khoản tiền đầu tư này của mình là đáng giá và mình đang làm đúng luật.

Tương tự, các app bên iOS, Android mình đều cố gắng bỏ tiền ra mua vì chúng chỉ có giá từ vài chục nghìn đồng Việt Nam, cao nhất cũng chỉ là khoản vài trăm nghìn thôi. Chỉ bằng một vài bữa ăn, và điều này hoàn toàn đáng giá. Nếu bạn lấy lý do là muốn xài thử trước khi bỏ tiền? Tính năng xài thử hay bản lite là thứ mà bạn có thể tải về dùng trong khi vẫn tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ của người khác.

Tóm lại, hãy cố gắng mua bản quyền phần mềm ngay khi anh em có thể nhé.