Tadao Ando (sinh năm 1941) là một kiến trúc sư tự học đương đại nổi tiếng người Nhật. Phong cách kiến trúc của ông được cho là tạo ra hiệu ứng “haiku”, nhấn mạnh vào sự hư vô và không gian trống để tạo nên vẻ đẹp của sự đơn giản. Tôn giáo và phong cách sống ở Nhật Bản có sức ảnh hưởng mạnh mẽ tới những công trình thiết kế của Ando.
Tadao Ando ủng hộ việc thiết kế lưu thông những không gian phức tạp nhưng vẫn giữ được vẻ ngoài của sự đơn giản. Ông luôn mang theo ý thức về văn hóa và ngôn ngữ quê hương mình khi đi vòng quanh châu Âu để nghiên cứu. Ông tin rằng kiến trúc có thể thay đổi xã hội, rằng “thay đổi nơi ở là thay đổi thành phố và cải cách xã hội”.
Sự đơn giản trong kiến trúc của ông nhấn mạnh khái niệm về mặt cảm giác và trải nghiệm vật lý, ông chủ yếu chịu ảnh hưởng của văn hóa Nhật Bản. Thuật ngữ tôn giáo Zen (thiền) tập trung vào khái niệm đơn giản và cảm giác bên trong hơn là hình thức bên ngoài. Ảnh hưởng của Zen biểu lộ sống động trong các tác phẩm của Ando và để lại những dấu ấn riêng biệt của nó. Để thực hành ý tưởng về sự đơn giản, kiến trúc của Ando chủ yếu được xây dựng từ bê tông, mang lại cảm giác sạch sẽ và không trọng lượng (mặc dù bê tông là vật liệu nặng). Do bề ngoài đơn giản, việc xây dựng và tổ chức không gian thể hiện những tiềm năng về tính thẩm mỹ của cảm giác.
Bên cạnh các kiến trúc tôn giáo Nhật Bản, Ando cũng thiết kế các nhà thờ Thiên chúa giáo, chẳng hạn như Church of the Light (Nhà thờ Ánh sáng, 1989) và Nhà thờ ở Tarumi (1993). Mặc dù các nhà thờ Nhật Bản và Cơ đốc giáo có những đặc điểm riêng biệt, Ando có cách đối xử tương tự. Ông tin rằng không nên có sự khác biệt trong việc thiết kế kiến trúc tôn giáo và nhà ở: "Chúng ta không cần phải phân biệt giữa cái này với cái kia. Ở trong một ngôi nhà không chỉ là vấn đề chức năng mà còn là vấn đề tâm linh. Ngôi nhà là locus (quỹ tích) của trái tim, và trái tim là locus của thần, cũng giống như một người đến nhà thờ để tìm kiếm các vị thần. Vai trò quan trọng của nhà thờ là nâng cao ý thức tâm linh này. Ở nơi tâm linh, con người tìm thấy sự bình yên trong tâm hồn (kokoro), cũng giống như quê hương của họ.
Ando cũng nhấn mạnh sự kết nối giữa thiên nhiên và kiến túc. Ông muốn mọi người có thể dễ dàng trải nghiệm tinh thần và vẻ đẹp của thiên nhiên thông qua kiến trúc. Ông tin rằng kiến trúc có trách nhiệm thể hiện được tinh thần của nơi chốn đó và làm nó hiển thị. Điều này không chỉ nói lên lý thuyết của ông về vai trò của kiến trúc trong xã hội mà còn cho thấy lý do tại sao ông dành nhiều thời gian để nghiên cứu kiến trúc từ những trải nghiệm vật lý.
Tadao Ando ủng hộ việc thiết kế lưu thông những không gian phức tạp nhưng vẫn giữ được vẻ ngoài của sự đơn giản. Ông luôn mang theo ý thức về văn hóa và ngôn ngữ quê hương mình khi đi vòng quanh châu Âu để nghiên cứu. Ông tin rằng kiến trúc có thể thay đổi xã hội, rằng “thay đổi nơi ở là thay đổi thành phố và cải cách xã hội”.
Sự đơn giản trong kiến trúc của ông nhấn mạnh khái niệm về mặt cảm giác và trải nghiệm vật lý, ông chủ yếu chịu ảnh hưởng của văn hóa Nhật Bản. Thuật ngữ tôn giáo Zen (thiền) tập trung vào khái niệm đơn giản và cảm giác bên trong hơn là hình thức bên ngoài. Ảnh hưởng của Zen biểu lộ sống động trong các tác phẩm của Ando và để lại những dấu ấn riêng biệt của nó. Để thực hành ý tưởng về sự đơn giản, kiến trúc của Ando chủ yếu được xây dựng từ bê tông, mang lại cảm giác sạch sẽ và không trọng lượng (mặc dù bê tông là vật liệu nặng). Do bề ngoài đơn giản, việc xây dựng và tổ chức không gian thể hiện những tiềm năng về tính thẩm mỹ của cảm giác.
Bên cạnh các kiến trúc tôn giáo Nhật Bản, Ando cũng thiết kế các nhà thờ Thiên chúa giáo, chẳng hạn như Church of the Light (Nhà thờ Ánh sáng, 1989) và Nhà thờ ở Tarumi (1993). Mặc dù các nhà thờ Nhật Bản và Cơ đốc giáo có những đặc điểm riêng biệt, Ando có cách đối xử tương tự. Ông tin rằng không nên có sự khác biệt trong việc thiết kế kiến trúc tôn giáo và nhà ở: "Chúng ta không cần phải phân biệt giữa cái này với cái kia. Ở trong một ngôi nhà không chỉ là vấn đề chức năng mà còn là vấn đề tâm linh. Ngôi nhà là locus (quỹ tích) của trái tim, và trái tim là locus của thần, cũng giống như một người đến nhà thờ để tìm kiếm các vị thần. Vai trò quan trọng của nhà thờ là nâng cao ý thức tâm linh này. Ở nơi tâm linh, con người tìm thấy sự bình yên trong tâm hồn (kokoro), cũng giống như quê hương của họ.
Ando cũng nhấn mạnh sự kết nối giữa thiên nhiên và kiến túc. Ông muốn mọi người có thể dễ dàng trải nghiệm tinh thần và vẻ đẹp của thiên nhiên thông qua kiến trúc. Ông tin rằng kiến trúc có trách nhiệm thể hiện được tinh thần của nơi chốn đó và làm nó hiển thị. Điều này không chỉ nói lên lý thuyết của ông về vai trò của kiến trúc trong xã hội mà còn cho thấy lý do tại sao ông dành nhiều thời gian để nghiên cứu kiến trúc từ những trải nghiệm vật lý.
Quảng cáo
Những công trình của Tadao Ando được biết đến qua sáng tạo trong việc sử dụng ánh sáng tự nhiên và làm cho các cấu trúc tuân theo dạng tự nhiên của cảnh quan, thay vì làm xáo trộn cảnh quan bằng cách khiến cho nó phù hợp với không gian xây dựng của một toà nhà. Các tòa nhà của Ando đặc trưng bởi những con đường lưu thông ba chiều phức tạp. Những con đường này đan xen giữa các không gian bên trong và bên ngoài, hình thành nên các khối hình học quy mô lớn và trong các khoảng không giữa chúng.
Mời các bạn xem những công trình tiêu biểu trong sự nghiệp của Tadao Ando:
Church of Light - Nhà thờ Ánh sáng
Nhà thờ Ánh sáng là một trong những dự án tiêu biểu của Ando và thể hiện rõ nhất những gì xác định phong cách kiến trúc của ông. Kiến trúc sư chia sẻ: “Tôi không nghĩ rằng kiến trúc phải nói quá nhiều. Nó nên giữ sự tĩnh lặng và để tự nhiên trong vỏ bọc của nắng và gió.”
Trong dự án này, ánh sáng mặt trời chắc chắn đóng một vai trò quan trọng. Ando tách một bức tường bê tông lớn để cho phép các chùm ánh sáng cường độ cao chiếu xuyên vào bên trong. Thay vì trang trí bên trong bằng một cây thánh giá, ông đục tường thành hình cây thánh giá và để nó tồn tại như một khoảng trống.
Vẻ đẹp của công trình này nằm ở việc sử dụng vật liệu đơn giản. Thay vì tạo ra một nhà thờ mang đầy tính biểu tượng của Cơ đốc giáo, Ando muốn du khách suy ngẫm về niềm tin của họ bằng cách đơn giản hóa không gian thành những hình thức cơ bản nhất của nó. Những khối bê tông nặng, đặc biệt tương phản với cường độ ánh sáng, tạo ra một môi trường tối và tâm linh cho những người đi lễ. Sự tương phản là dấu hiệu của một chủ đề khác trong tác phẩm của Ando: vị trí liền kề hoặc tính hai mặt. Ánh sáng từ cây thánh giá sáng hơn vị trí các chỗ tối khác của căn phòng. Khoảng trống của thập tự giá sống động hơn so với khối bê tông dày đặc.
The 100 Stepped Garden, Awaji Yumebutai - Khu vườn 100 bước của tổ hợp Awaji Yumebutai
Quảng cáo
Tổ hợp công trình này bao gồm trung tâm hôi nghị, khách sạn và đài tưởng niệm. Ando không chỉ được thuê để hoàn thành dự án; thay vào đó, ông còn thuyết phục các nhà chức trách mua lại mảnh đất và khôi phục nó về dạng tự nhiên. Ban đầu đây là một công viên lớn nhưng khi một trận động đất tấn công đảo Awaji, hàng nghìn người đã thiệt mạng, khu vực này biến thành một khu phức hợp và tưởng niệm những người đã qua đời.
Water Temple - Đền Nước
Khi xem các công trình kiến trúc của Ando, bạn có thể nhận thấy rất khó để tách các tòa nhà ra khỏi cảnh quan vì chúng có quan hệ mật thiết với nhau. Dự án Đền Nước cũng vậy. Một cầu thang lớn cắt xuyên qua một vùng nước. Cầu thang hẹp, tạo thành chuyến đi xuống nước kịch tính.
Khi du khách đi đến cuối cầu thang, họ sẽ bước vào một ngôi đền hình tròn với điểm nhấn là màu đỏ. Nhìn bên ngoài dự án là sự hoành tráng và thanh bình, bên trong ta thấy một nơi thờ cúng yên bình và thân mật.
Bảo tàng Sayamaike
Quảng cáo
Giống như các công trình khác của Ando, Bảo tàng Lịch sử Sayamaike là một ví dụ về kiến trúc tôn vinh cảnh quan hơn là sự sáng tạo của chính nó. Bảo tàng nằm ở rìa của Sayamaike Pond, một hồ chứa cũ ở Osakasayama có từ thế kỷ thứ 7 và sau đó được sử dụng như một con đập để ngăn lũ lụt. Ando được giao nhiệm vụ tạo ra một công trình mang lại sức sống mới cho khu vực này và giới thiệu với du khách về lịch sử ở đó.
Các vật liệu đơn giản được sử dụng xuyên suốt dự án màu xám lạnh này tạo ra một phông nền hoàn hảo chống lại đặc điểm của nước. Bản thân các tòa nhà được thiết kế như hai khối đơn giản giáp mặt nước. Khi du khách đi qua và vào các tòa nhà, họ được giới thiệu các lối đi để nhìn bao quát đặc điểm của nước và trải nghiệm thác nước cả về mặt thị giác và âm thanh.
Garden of Fine Arts - Khu vườn Mỹ thuật
Đây là một bảo tàng mỹ thuật ở Kyoto, Nhật Bản nhưng như cái tên gợi ý, khi đi xuyên qua công trình này, người xem có cảm giác đang dạo thăm một khu vườn hơn là đang tham quan một phòng tranh tiêu biểu. Thiết kế được tạo thành từ một loạt các lối đi kết nối và được bố trí cẩn thận trong cảnh quan để bảo tồn tầm nhìn ra vườn bách thảo gần đó và dãy núi Higashiyama.
Khi du khách đi qua các bệ bê tông đơn giản được phân chia bởi các vách ngăn và cột bê tông cao, họ sẽ được chiêm ngưỡng tái tạo của các công trình nổi tiếng thường ở quy mô lớn. Tác phẩm được trưng bày trên nền gốm đã chống thấm cho điều kiện ngoài trời. Các cây cầu và đường dốc kết nối khách với các tầng cao hơn trong dự án khiến họ cảm thấy đang đi thăm một cảnh quan hơn là một tòa nhà.
Mặc dù có rất nhiều tác phẩm nghệ thuật tuyệt đẹp được trưng bày trong bảo tàng nhưng bản thân tòa nhà này cũng đóng vai trò như một tác phẩm độc lập. Vật liệu đơn giản được sử dụng trong các chuyển động góc cạnh ấn tượng để tạo ra mối quan hệ thú vụ giữa du khách ở các cấp độ khác nhau và một bối cảnh đơn giản hoàn hảo cho các hoạt động giải trí. Ngoài ra, các tính năng của nước và các tông màu nhẹ nhàng của vật liệu làm dịu giúp chuyến thăm trở nên yên bình và khó quên.
Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại tại Fort Worth, Texas
Đồi tượng Phật ở nghĩa trang Makomanai Takino ở Sapporo, Hokkaido, Nhật Bản
Tham khảo BlessedArch, MyModernMet
