Một quan điểm thú vị của PCWorld về việc những laptop có thể nâng cấp theo dạng module thất bại, mình dịch tóm lược lại cho anh em cùng thảo luận.
Là lỗi của ai khi mà ngành công nghiệp PC chưa từng chứng kiến một thiết kế laptop có thể nâng cấp nào thành công? Có lẽ đó là do tất cả chúng ta.
Những chiếc laptop chưa bao giờ phát triển thành “phiên bản di động của desktop”, với khả nâng nâng cấp vô hạn chạy cho đến khi hết đát. Ví dụ về ý tưởng là khi một chiếc laptop đã 5 năm tuổi, người dùng chỉ cần mua một CPU và mainboard mới hơn thay vào hoặc nếu cần một ổ SSD mới hơn, nhanh hơn và lớn hơn thì cũng chỉ cần mua một cái mới thay vào và tiếp tục sử dụng. Hoặc nếu vỏ bị lún hay màn hình bị vỡ, thay vì “mua một chiếc laptop mới” người dùng chỉ cần thay thế các bộ phận của nó, giảm thiểu việc sử dụng tài nguyên và rác thải điện tử trên thế giới.
Tất cả những điều này nghe có vẻ tuyệt vời nhưng chắc chắn không ai trong chúng ta có thể làm theo được. Đây là lý do tại sao?
Là lỗi của ai khi mà ngành công nghiệp PC chưa từng chứng kiến một thiết kế laptop có thể nâng cấp nào thành công? Có lẽ đó là do tất cả chúng ta.
Những chiếc laptop chưa bao giờ phát triển thành “phiên bản di động của desktop”, với khả nâng nâng cấp vô hạn chạy cho đến khi hết đát. Ví dụ về ý tưởng là khi một chiếc laptop đã 5 năm tuổi, người dùng chỉ cần mua một CPU và mainboard mới hơn thay vào hoặc nếu cần một ổ SSD mới hơn, nhanh hơn và lớn hơn thì cũng chỉ cần mua một cái mới thay vào và tiếp tục sử dụng. Hoặc nếu vỏ bị lún hay màn hình bị vỡ, thay vì “mua một chiếc laptop mới” người dùng chỉ cần thay thế các bộ phận của nó, giảm thiểu việc sử dụng tài nguyên và rác thải điện tử trên thế giới.
Tất cả những điều này nghe có vẻ tuyệt vời nhưng chắc chắn không ai trong chúng ta có thể làm theo được. Đây là lý do tại sao?
Chúng ta sẽ không chịu trách nhiệm khi phá hỏng nó
Asus đã có ý tưởng từ lâu khi cố gắng cung cấp các bộ laptop kit cho người dùng cách đây hơn 15 năm nhưng cuối cùng hãng đã phải bỏ cuộc sau khi nhận quá nhiều laptop bị hỏng khi chủ sở hữu thiết bị đã cố gắng thay thế linh kiện. Các khách hàng thay vì thừa nhận rằng họ đã làm hỏng chúng và ăn bớt chi phí thì đã bẽn lẽn cất chiếc máy bị hỏng vào hộp và trả lại cho cửa hàng. Kết quả cuối cùng, Asus đã từ bỏ khái niệm này.
Chúng ta “quá rẻ”
Tạo ra một chiếc laptop có thể nâng cấp không hề rẻ. Đại diện nổi bật nhất hiện tại là chiếc laptop có thể nâng cấp của Framework thì lại đắt hơn so với một chiếc Dell XPS 13 tương tương với cùng CPU nhưng RAM thậm chí còn đắt hơn, cùng dung lượng SSD và một màn hình OLED độ phân giải cao hơn. Đảm bảo sẽ rất ít người dùng trả nhiều tiền hơn cho “khả năng nâng cấp”, thay vào đó họ chọn giá trị tốt hơn ngay lập tức.
Chúng ta quá cố định về phong cách
Một chiếc laptop có thể nâng cấp mà đa phần chúng ta có thể chạm vào trong vòng 20 năm nay sẽ không bao giờ dành chiến thắng trong bất kỳ cuộc thi sắc đẹp nào. Nhưng điều đó liệu có quan trọng? Về lý thuyết thì không nhưng chúng ta đều biết thiết kế giúp bán được hàng. Một chiếc laptop với thiết kế mỏng đẹp mắt, không có viền và có màu vàng hồng sẽ khiến người mua mê mẩn theo cách mà những phiên bản “có thể nâng cấp sau” không bao giờ có hoặc sẽ làm được.
Đó chỉ là một khía cạnh khác của bản chất con người. Giống như giày, quần áo, tóc, hay ốp điện thoại, laptop ngày nay là một sự biểu hiện cá nhân cho phong cách của chủ sở hữu. Và thật không may, thời trang luôn chiếm ưu thế trước chức năng.
Chúng ta quan tâm quá nhiều đến laptop mỏng, nhỏ gọn
Việc chế tạo một chiếc laptop mỏng và nhỏ gọn không phải là điều dễ dàng nếu nó có thể nâng cấp linh kiện, đó là vì mainboard có thể thu nhỏ lại bằng cách hàn SSD và bộ nhớ vào. Laptop của Framework cũng tương đối nhỏ và mỏng, nhưng xét cho cùng thì chỉ ở mức trung bình. Điều đó có thể không thành vấn đề nếu người dùng quan tâm đến việc nâng cấp, nhưng mọi người vẫn sẽ tiếp cận với loại mỏng và nhỏ gọn trước loại dày hơn và có thể nâng cấp.
Quảng cáo
Chúng ta quan tâm quá nhiều đến hiệu năng
Mặc dù trên lý thuyết có thể tạo ra một chiếc laptop có thể nâng cấp hoạt động tốt như một chiếc được thiết kế cho một thế hệ linh kiện nhất định nhưng điều này rất khó xảy ra.
Các yêu cầu về công nghệ, năng lượng và nhiệt độ thường không cố định: khung máy được chế tạo cho một con chip cụ thể sẽ hoạt động tốt hơn khung máy được thiết kế để phù hợp với đại trà hay ví dụ như RAM LPDDR4X/4266 được hàn chết sẽ mang lại khả năng tiêu thụ điện năng tốt hơn nhiều khi ở chế độ chờ so với loại DDR4 có thể tháo rời trong một khe cắm. LPDDR4X cũng cung cấp nhiều băng thông bộ nhớ hơn và mặc dù SSD hàn chết có nghĩa là sẽ không bao giờ thay đổi được nhưng về lý thuyết cũng sẽ mang lại hiệu năng tốt hơn.
Chúng ta quá “nghiêm trọng”
Khi Alienware thúc đẩy kế hoạch tham vọng của mình để tạo ra một chiếc laptop gaming có khả năng nâng cấp CPU desktop qua các socket và thông qua các GPU được tuỳ chỉnh của mình, cứ tưởng là họ đã tìm được cách để không bị kiện vì trước đó một nhà cung cấp cạnh tranh khác đã trở thành mục tiêu của các vụ kiện tập thể bởi vì họ không bao giờ có thể tạo ra bản nâng cấp GPU cho một chiếc laptop như lúc giới thiệu. Nhưng không.
Quảng cáo
Alienware cũng vậy, hãng này tuy cung cấp các bản nâng cấp CPU và GPU nếu người dùng mua CPU và GPU cấp thấp trong cùng một family nhưng vẫn chịu chung số phận vào tháng trước khi bị tố quảng cáo sai sự thật về khả năng nâng cấp của chiếc Alienware 51m R1. Chiếc laptop gaming này được trang bị bộ vi xử lý Intel Core thế hệ 9 nhưng không thể nâng cấp lên vi xử lý Intel Core thế hệ 10 được vì mỗi thế hệ sử dụng socket riêng.
Công nghệ đôi khi không phải lúc nào cũng hoạt động theo cách chúng ta mong đợi. Nếu NVIDIA, AMD hoặc Intel quyết định thay đổi trước khi một công ty sản xuất laptop dự kiến làm điều đó thì việc nâng cấp có thể không bao giờ trở thành hiện thực. Việc 2 nhà cung cấp laptop gaming khác nhau cố gắng cung cấp những gì mọi người nói rằng họ muốn và được nhận lại bằng các vụ kiện tụng là một bài học điển hình cho bất kỳ công ty nào khác muốn thử.
Nhưng đó không phải là tôi
Nếu bạn có thể nói lên câu này, xin chúc mừng bạn nằm trong một số ít người hy vọng một chiếc laptop có thể nâng cấp như vậy thành công nhưng thật không may, 99% người mua laptop khác không giống bạn. Họ sẽ chọn giá tốt hơn, mỏng và nhỏ gọn hơn hoặc hiệu năng cao hơn, và nếu họ mua một chiếc laptop được tiếp thị là “có thể nâng cấp”, họ sẽ kiện.
Một minh chứng rõ ràng khi nhìn vào các sản phẩm đang được bán, các nhà cung cấp phần cứng luôn tạo ra những thứ mà mọi người muốn mua. Nếu không phải người dùng lúc nào cũng mua loại mỏng hơn loại dày hoặc giá thấp hơn loại giá cao hơn thì các nhà cung cấp cũng sẽ không tạo ra sản phẩm theo cách đó.
Và đúng vậy, tác giả bài này đang gõ phím trên một chiếc laptop cực kỳ mỏng và quyến rũ mà sẽ không bao giờ có thể nâng cấp được. Vì vậy tôi thừa nhận tôi cũng là một phần của vấn đề 😁
Nguồn: PCWorld
