[Tâm lý học] Dù bạn là ai với bản tính nào đều có thể được huấn luyện để trở thành bất cứ thứ gì

blueJune
6/11/2021 4:51Phản hồi: 27
[Tâm lý học] Dù bạn là ai với bản tính nào đều có thể được huấn luyện để trở thành bất cứ thứ gì
John B. Watson là người có đóng góp quan trọng cho thuyết hành vi cổ điển, mở đường cho thuyết hành vi cấp tiến hoặc mở rộng của B. F. Skinner, đã có tác động lớn tới hệ thống giáo dục của Hoa Kỳ.

John B. Watson là ai?

Là giáo sư tâm lý học tại Đại học Johns Hopkins (1908-1920), Watson thường được liệt kê vào danh sách một trong những nhà tâm lý học có ảnh hưởng nhất của thế kỷ 20; thành tựu của ông là tài liệu tiêu chuẩn trong hầu hết các văn bản tâm lý học nhập môn và tâm lý học giáo dục. Tuy nhiên, sự nghiệp hàn lâm của ông rất ngắn ngủi, chỉ kéo dài trong mười bốn năm và di sản của ông được tranh luận sôi nổi trong gần một thế kỷ. Watson đã giúp xác định nghiên cứu về hành vi, dự đoán về công việc của Skinner - tập trung vào điều kiện hoạt động và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc học tập cùng ảnh hưởng của môi trường tới sự phát triển của con người. Những lời chỉ trích gay gắt của Watson đối với Sigmund Freud đã được ghi nhận vì giúp phổ biến các nguyên tắc của phân tâm học Freud. Người ta biết đến Watson với nghiên cứu về Little Albert và câu nói “hàng tá trẻ sơ sinh khoẻ mạnh” của ông.

Phổ biến Thuyết Hành vi

John B. Watson thường được công nhận vì đã tạo ra và phổ biến thuật ngữ thuyết hành vi với việc xuất bản bài báo năm 1913 Tâm lý học dưới góc nhìn của những người theo thuyết hành vi. Trong bài báo, Watson cho rằng tâm lý học đã thất bại trong nỗ lực trở thành một ngành khoa học tự nhiên, phần lớn là do tập trung vào ý thức và các hiện tượng không thể nhìn thấy. Thay vì nghiên cứu những ý tưởng không thể kiểm chứng này, Watson khuyến khích nghiên cứu khoa học cẩn thận về hành vi có thể quan sát được. Quan điểm của ông về thuyết hành vi là một phản ứng đối với việc xem xét nội tâm, nơi mỗi nhà nghiên cứu đóng vai trò là đối tượng nghiên cứu của riêng mình và nghiên cứu về ý thức của Freud và những người khác mà Watson cho là rất chủ quan và phi khoa học.

Để trả lời cho việc xem xét nội tâm, Watson và những người theo thuyết hành vi thời đầu tin rằng các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm có kiểm soát là cách hiệu quả nhất để nghiên cứu việc học. Với cách tiếp cận này, việc thao túng môi trường của người học là chìa khoá để thúc đẩy sự phát triển. Cách tiếp cận này trái ngược với các kĩ thuật đặt trọng tâm vào việc học trong tâm trí người học. Bài báo năm 1913 thường được công nhận là đặt nền móng cho thuyết hành vi, nó có một tác động nhỏ sau khi xuất bản.

Nghiên cứu về Little Albert

Năm 1920, Watson và một trợ lý, Rosalie Rayner, đã công bố một trong những nghiên cứu nổi tiếng nhất của thế kỷ qua. Watson đã cố gắng điều chỉnh một phản ứng cảm xúc nghiêm trọng ở Little Albert, một đứa trẻ chín tháng tuổi. Watson nhận biết rằng những đối tượng có lông màu trắng chẳng hạn như chuột, thỏ và bông không tạo ra bất kỳ phản ứng tiêu cực nào ở em bé. Nhưng bằng cách ghép nối kích thích trung tính (màu trắng, động vật có lông trắng và đồ vật có màu trắng) với kích thích không điều kiện (tiếng động rất lớn) đã gây ra phản ứng không điều kiện (sợ hãi), Watson đã tạo ra một liên kết phản ứng kích thích mới: Khi Albert nhìn thấy màu trắng, những vật có lông, kích thích có điều kiện này tạo ra phản ứng sợ hãi có điều kiện. Ví dụ như khi cậu bé Albert vừa chạm vào chú chuột trắng (mà cậu bé thấy rất bình thường), Watson đập gậy - tạo ra một tiếng động lớn làm cậu bé giật mình và khóc thét. Thí nghiệm này được lặp đi lặp lại nhiều lần trong hai tuần. Kết quả là, trong những lần sau, khi nhìn thấy chú chuột trắng, dù không có tiếng động gì nữa nhưng cậu bé Albert vẫn cảm thấy run sợ.

Nghiên cứu này thường được trình bày như một công trình nghiên cứu cụ thể cung cấp bằng chứng cho thấy ngay cả những hành vi phức tạp, chẳng hạn như cảm xúc, cũng có thể học được thông qua việc thao túng môi trường của một người. Do đó, nó đã trở thành tiêu chuẩn cho các phương pháp tiếp cận của những nhà nghiên cứu theo thuyết hành vi đối với việc học và vẫn được trích dẫn rộng rãi vào đầu thế kỷ 21 mặc dù ngày nay, cách thí nghiệm của Watson bị chỉ trích nặng nề.

Trẻ sơ sinh khoẻ mạnh

Đối với một nhà hành vi học, thao túng môi trường là cơ chế quan trọng để học tập (ví dụ như nghiên cứu Little Albert). Để chứng minh cho quan điểm này, Watson đã viết năm 1930: “Hãy trao cho tôi những đứa trẻ sơ sinh khoẻ mạnh và để tôi nuôi dưỡng chúng trong thế giới của riêng tôi, tôi đảm bảo với bất cứ đứa trẻ ngẫu nhiên nào, tôi có thể huấn luyện đứa bé đó trở thành bất kỳ kiểu chuyên gia nào mà tôi muốn - bác sĩ, luật sư, nghệ sĩ - bất kể tài năng, thiên hướng, khuynh hướng, khả năng, chủng tộc của tổ tiên đứa bé đó.” Câu nói này thường xuyên xuất hiện trong các văn bản giới thiệu về giáo dục và tâm lý học và được sử dụng để làm minh chứng cho các quan điểm cấp tiến về môi trường của các nhà hành vi học.

Nhưng câu nói trên chỉ là phần đầu của đoạn trích dẫn. Cũng trong tuyên bố đó, Watson sau đó đã viết: “Tôi đã vượt ra ngoài sự thật của mình và tôi thừa nhận điều đó, nhưng những người ủng hộ điều ngược lại cũng vậy và họ đã làm như thế trong hàng nghìn năm.” Câu nói thứ hai này hiếm khi được trích dẫn cùng với câu đầu tiên. Khi đưa câu trích dẫn này ra khỏi ngữ cảnh, các tác giả đã trình bày Watson và thuyết hành vi cổ điển có quan điểm cực đoan về tầm quan trọng của môi trường. Tuy nhiên, Watson đã phản ứng với công việc của các nhà tâm lý học và giáo dục khác, những người tin rằng di truyền chịu trách nhiệm duy nhất cho sự phát triển và học tập của con người. Các nhà hành vi học ban đầu nhấn mạnh vai trò của môi trường nhưng quan điểm của họ có lẽ không cực đoan như chúng thường được trình bày.

Theo State University
27 bình luận
Chia sẻ

Xu hướng

ổng 12 tuổi hả, hay đó là thời gian công tác?
ádfgt
ĐẠI BÀNG
2 năm
quan trọng là môi trường thôi ,môi trường tốt thì IQ bình thường cũng làm nên chuyện ,còn môi trường tệ thì bạn IQ cao đến mấy cũng chả làm nên trò trống gì ,trừ khi bạn chuyển đến môi trường tốt hơn ,bởi vậy nhiều người cho con đi du học là vậy đấy ,hihi
DKez
TÍCH CỰC
2 năm
@ádfgt có phải vì thế mà giờ chất xám VN toàn sang nước ngoài làm việc không nhỉ?
oxechip
TÍCH CỰC
2 năm
bình thường mấy cái quảng cáo, pr , cũng ngầm chi phối tùm lum rồi

rồi youtu , face tràn ngập

di nhiên là có cái chi phối mang lại lợi ích, cũng có cái chi phối tào lao
TMart
ĐẠI BÀNG
2 năm
Sao các nhà tâm lý học không luyện các "cháu ở nhà ngoan lắm" thành người tốt
maychuzin
ĐẠI BÀNG
2 năm
Tiêu đề chém gió vcd, biến 1 thằng ngáo thành bác học xem,
@maychuzin Nó làm 1 hơi thì biến tới đâu luôn chứ bác học gì. Có khi thành siu nhân giải cứu thế giới nữa là đằng khác 😂
longprof
TÍCH CỰC
2 năm
@maychuzin Phải đổi tiêu đề: Dù bạn là ai, thành Dù 1 đứa trẻ sơ sinh là ai
clapika
TÍCH CỰC
2 năm
@maychuzin Ăn thua gì bác ơi! Người ta còn biến 1 cô cave thành 1 quý cô được nữa kia mà 😆
mấy cái thuyết nầy đa số ăn chữi
@choigiky Mấy cái thuyết của bạn ý là thuyết gì 😆 Theory of behaviorism của John Watson khá nổi tiếng đó, chỉ là cái cách thí nghiệm của ông 100 năm sau họ xét lại rồi chỉ trích thôi. Mà cái đó cũng tào lao, thời nào hoàn cảnh đó, không có những công trình như vậy cũng khó có nền móng cho behaviorism bây giờ.
1 người da đen sinh ra ở châu Phi:
- Nếu lớn lên trong 1 bộ lạc ở châu Phi thì anh ta lớn lên sẽ thành thổ dân, nhảy quanh bếp lửa, săn bắt, hái lượm, đeo dĩa to trên miệng.... và cũng có thể chỉ thọ tới 30 tuổi!
- Nếu lớn lên tại Mỹ, thì anh ta có thể thành... Tổng thống, người đạt giải Nobel, Tỷ phú, Tài phiệt hay diễn viên điện ảnh nổi tiếng toàn cầu... và có thể chết ở 90 tuổi với những thành tựu cuộc đời lừng lẫy!
Nếu môi trường quá khắc nghiệt , tăm tối thì tài năng đến mấy cũng có thể thui chột! Đừng Duy ý chí!
Ở VN tuy hơi này nọ nhưng dc cái chính trị ổn định ... vẫn thấy tốt hơn nơi khác ...
@Bão Sài Gòn Ngoan
mrHz
CAO CẤP
2 năm
Có thể huấn luyện 1 đứa trẻ bt thành 1 nhà bác học, nhưng cái quan trọng nằm ở phương pháp huấn luyện. Mỗi đứa trẻ đều có 1 cá tính, tính cách khác nhau nên pp huấn luyện cũng sẽ khác nhau. Với 10 nghìn giờ nghiên cứu chuyên sâu thì bạn sẽ thành chuyên gia về vấn đề đó, để lên bác học thì hơn chút nữa, nhưng quan trọng vẫn nằm ở đam mê
DKez
TÍCH CỰC
2 năm
@m4st3rZ 10.000 giờ chơi game chưa chắc thành game thủ chơi esport được đâu bác nhé. Muốn thành chuyên gia chuyên sâu thì thời gian thực hành là không đủ.
mrHz
CAO CẤP
2 năm
@DKez Chơi và nghiên cứu nó khác nhau bác, những gamer thủ xuất sắc hay chuyên nghiệp mình nghĩ ngoài chơi 1 cách hưởng thụ thì họ còn nghiên cứu, rèn luyện kỹ năng, tìm ra giải pháp để hơn người ở lĩnh vực đó, thực sự họ là những người thông minh
camzhin
ĐẠI BÀNG
2 năm
Nghe có vẻ khoa học nhưng thực ra rất xiao lol
VoiiRung02
TÍCH CỰC
2 năm
Đọc cuốn Những kẻ xuất chúng thì sẽ thấy môi trường sống quan trọng ntn. Tác động đến nhiều đẳng khác
Lee Hool
ĐẠI BÀNG
2 năm
Rất hữu ích
Yêu quá
mystique
ĐẠI BÀNG
2 năm
Mình thấy chủ yếu là do môi trường sống và nguòi bên cạnh.
tumivn
ĐẠI BÀNG
2 năm
@blueJune

Chuyện môi trường tác động tới con người thì là đương nhiên và tác động càng lớn khi cái môi trường đó được tạo ra một cách có chủ đích để tác động đến tâm lý và hành vi của con người. Tuy nhiên, thật may mắn là không ai có thể tạo ra một môi trường hoàn chỉnh theo ý của họ, nếu quan tâm tới hiệu ứng cánh bướm, thì chúng ta có thể thấy rằng, chỉ cần một tác động rất nhỏ cũng có thể tạo ra một biến chuyển lớn, nên không thể nào tẩy não được cả một thế hệ. Chỉ riêng tiểu thuyết 1984 cũng đã cho thấy nỗi sợ hãi bị tẩy não, hoặc định hướng của tác giả lớn như thế nào, và rất nhiều người đi tìm kiếm "tự do thực sự", và họ sẽ tìm cách phá bỏ cái vòng lặp thói quen (hành vi) bị tạo ra bởi tác động của các thế lực bên ngoài, cũng có thể bầng cách của ông bac sĩ, là chêm vào một thứ đi kèm khi có tín hiệu xảy ra.

Như anh thì anh sẽ không muốn mình giống bất cứ ai hoặc chấp nhận mình là người theo trường phái nào, vì một lẽ đơn giản "bản thân không muốn bị đóng khung bởi bất kỳ ai, và bất kỳ lý thuyết gì".

Thứ tôi làm là vì tôi nghĩ kỹ mà ra quyết định. Điều tôi nói là do tôi đã suy nghĩ kỹ mà nói ra. Có thể tham khảo này kia, nhưng cuối cùng là do tôi lựa chọn, hơn bất cứ thứ gì khác. (Không có thượng đế, Phật, Chúa hay bất cứ ai quyết định giúp hay thay tôi, nên khi hỏi Thượng đế ở đâu, tôi có thể tự tin đặt tay lên ngực). Bản thân mỗi người là một cá nhân có trí tuệ, và có thể dùng trí tuệ để tìm hiểu thói quen và thay đổi thói quen. Hoặc tìm hiểu về môi trường và thay đổi môi trường nếu muốn.

Tới những nơi chưa từng đến, và thử làm những việc chưa từng làm.
@tumivn 😃
Mr.Sob
ĐẠI BÀNG
2 năm
Cái này là theo thuyết hành vi. Tuy nhiên nếu bẩm sinh ( tố chất) của bạn không có thì bạn chỉ đạt mức bình thường chứ ko thể đến đỉnh cao được!
Học thuyết hành vi nói gì cũng hay nhưng tôi theo học thuyết tiến hóa và di truyền 😁

Tôi tin bản thân bạn được di truyền những gen tốt từ ông bà, cha mẹ tổ tiên để bạn có một tố chất cơ bản căn cơ sẵn có để đạt thành tích cao nhất trong môi trường tốt 😃

Chứ môi trường tốt mà bản thân bạn chỉ có IQ30 trở xuống thì đến bố mẹ các nhà khoa học cũng chả thể biến bạn thành thiên tài được!? :D
Tôi tin em!
lâu lâu có người kể lại lý thuyết tâm lý của những năm đầu 1900s, kể ra ông cha ta cũng có nhiều phát kiến hay nhưng nó cũng không còn phù hợp nữa rồi. Lý thuyết ngôn ngữ học xài chung triết học khoa học với chủ nghĩa hành vi là chủ nghĩa cấu trúc. Nghe qua thì thấy hay, nhưng nhìn lại thì cách mạng 4.0 cần cách mạng nhận thức hơn những năm 1950 ở 3 nghành chính tâm lý học, ngôn ngữ học, khoa học máy tính. tiếc là 10-20 năm nữa sắp ra cuộc cách mạng thay thế chủ nghĩa nhân thức mà vẫn đi dịch và nâng cao chủ nghĩa hành vi thì quả là hơi chậm chạp.

người bản xứ học ngôn ngữ có vẻ sơ xài nhưng khả năng nói tiếng mẹ đẻ lại vô giới hạn trong sử dụng do khả năng nhận thức quy luật ngôn ngữ rất bản năng, không máy móc.
ngôn ngữ lập trình thì giới hạn bởi object, varibles, loop và syntax (ngữ pháp) của ngôn ngữ lập trình đó. Thế mà lại có thể giúp chip xử lý tạo ra nhiều ứng dụng trí thông minh nhân tạo. Ngôn ngữ lập trình được tạo ra trên nền tảng nghiên cứu ngôn ngữ hình thức (formal language) như toán, logic học, phương trình hóa học của Noam Chomsky. tôi không thích ông này sau khi về hưu, nhưng cống hiến về khoa học là vô cùng đáng giá. fun fact: cả đời ông này nhận tiền của DARPA khi còn làm giáo sư để giúp tạo ra syntax cho các ngôn ngữ lập trình thời đó có dính đển data science bây giờ. nhớ không nhầm là Cobol, Fortran, Lisp, .... về hưu quay ra chửi anh cho tiền dữ quá.

chưa ai dịch cả Trang nên dịch nhỉ. có vẻ thích psychology quá. https://en.wikipedia.org/wiki/Cognitive_revolution

Xu hướng

Bài mới









  • Chịu trách nhiệm nội dung: Trần Mạnh Hiệp
  • © 2024 Công ty Cổ phần MXH Tinh Tế
  • Địa chỉ: Số 70 Bà Huyện Thanh Quan, P. Võ Thị Sáu, Quận 3, TPHCM
  • Số điện thoại: 02822460095
  • MST: 0313255119
  • Giấy phép thiết lập MXH số 11/GP-BTTTT, Ký ngày: 08/01/2019