Hồi trước có tập này mà làm mất rồi
Người viết : cúm tàu
Những năm đầu thế kỷ 19, hàng chục ngàn người tàu đã trà trộn vào làn sóng người nhập cư châu Âu để đến Mỹ. Tuy nhiên, chỉ người tàu là tai họa, vì lúc nào cũng ôm mộng truyền bá văn hóa độc hại nhằm đồng hóa dân bản xứ, thêm vào đó là thói quen lưu hành những món ăn quái dị và lối sống bẩn thỉu đã gây phát tán nhiều dịch bệnh nguy hiểm cho người dân Mỹ. “Đạo luật Page 1875 và Đạo luật ngăn chặn người tàu năm 1882” là 2 luật liên bang về nhập cư sớm nhất, là lần đầu tiên Mỹ loại trừ người nhập cư dựa trên chủng tộc và quốc tịch, và đặc biệt là chỉ nhắm đến người tàu chứ không phải phải một dân tộc nào khác.
Tiếc thay, từ khi Quốc hội Mỹ thông qua “Immigration Act of 1965” (đạo luật nhập cư năm 1965), những hạn chế nhập cư đối với người tàu đã dần được dỡ bỏ. Hậu quả chính là không chỉ riêng tại Mỹ, trong thế kỷ 20, người tàu ở quê nhà đã khiến loài người liên tiếp hứng chịu những tai họa : cúm gia cầm H5N1 năm 1997, cúm Hong Kong năm 1968, cúm châu Á (ca đầu tiên được ghi nhận vào 2-1957 tại tỉnh Guizhou). Và hôm nay, những năm đầu của thế kỷ 21, người tàu đem đến một dịch bệnh khác, được ngài Donald Trump gọi là “chinese flu”.
1 - “Page Act of 1875” (đạo luật Page năm 1875)
Khi dịch đậu mùa tàn phá San Francisco năm 1875, nhiều chuyên gia y tế đã khẳng định nguồn gốc của dịch bệnh xuất phát từ cộng đồng người tàu trong chinatown, chẳng hạn như ngài J.L. Meares - quan chức y tế lúc bấy giờ của San Francisco - đã khẳng định : “Tôi không hề băn khoăn khi thể hiện niềm tin rằng nguyên nhân là do sự hiện diện giữa cộng đồng của chúng ta 30000 người tàu cẩu thả, dối trá và gian manh - như một tầng lớp quái dị, những kẻ này xem thường quy định vệ sinh của chúng ta, đã và đang tiếp tục che giấu những ca bệnh đậu mùa” (nguyên văn : “I unhesitatingly declare my belief that the cause is the presence in our midst of 30000 - as a class - of unscrupulous, lying and treacherous Chinamen, who have disregarded our sanitary laws, concealed and are concealing their cases of smallpox”).
Đạo luật Page vì thế đã ra đời năm 1875, là luật liên bang được sử dụng để cấm phụ nữ tàu nhập cư Mỹ. Đạo luật được đặt theo tên của nhà chính trị vĩ đại Horace Francis Page, người đã cảnh báo về sự cấp thiết từ việc “chấm dứt mối nguy hại của lao động tàu rẻ rúng và phụ nữ tàu đồi bại” (nguyên văn : “end the danger of cheap Chinese labor and immoral Chinese women” - Nguồn : Peffer George Anthony, Forbidden Families : Emigration Experiences of chinese women under Page Law 1875-1882, trang 28).
2 - Chinese Exclusion Act of 1882 (“Đạo luật ngăn chặn người tàu năm 1882”)
Những năm 1880, công ty Forbes Co. Boston đã cho in một bảng quảng cáo huyền thoại (ảnh) cho loại thuốc diệt chuột được phát triển bởi nhà hóa học Ephraim Wells, có nguyên liệu chính là arsenic và than đá. Giữa bảng quảng cáo là 1 người tàu đang cầm và ăn chuột, 2 bên là những loài gây hại khác mà thuốc này có thể diệt và cũng ám chỉ về những loài gắn liền với đời sống người tàu (chuột cống, chuột nhắt, rệp, gián, ruồi), phía dưới là giá 15cent, phía trên là thông điệp “they must go” (lấy cảm hứng dựa trên khẩu hiệu “the chinese must go” của Workingmen’s Party of California (đ.ả.n.g cho người lao động Carlifornia), là cách chơi chữ rằng cả “tàu và chuột” đều phải rời đi.
Cái gì cần đến rồi cũng phải đến, tức nước thì vỡ bờ. Năm 1882, một đạo luật liên bang có chữ ký của Tổng thống Chester Alan Arthur được ban hành, cấm tất cả các lao động người tàu nhập cư, hiệu lực trong 10 năm. “Chinese Exclusion Act of 1882” được mở đầu như sau : “Dựa theo đánh giá của chính phủ Mỹ, sự dịch chuyển của người lao động tàu đến Mỹ gây nguy hiểm cho trật tự đẹp đẽ của những cộng đồng địa phương bền vững bên trong lãnh thổ Mỹ” (nguyên văn : “Whereas in the opinion of the Government of the United States, the coming of Chinese laborers to this country endangers the good order of certain localities within the territory thereof”).
Tuy nhiên, những căn bệnh nguy hiểm từ cộng đồng người tàu vẫn tiếp tục gieo rắc đau khổ lên đầu nhân dân Mỹ. 3-1900, một tên coolie có tên Wong Chut King ở San Francisco đã chết vì bệnh dịch hạch, là ca bệnh dịch hạch đầu tiên mở đầu cho thời kỳ nước Mỹ phải oằn mình chống lại bệnh dịch hạch đến tận hôm nay. Ngoài ra, theo thống kê từ “H.S. Orme, M.D., ‘Leprosy, Its Extent and Control, Origin and Geographical Distribution’, Transactions of the Medical Society of the State of California XX (1890)”, trong giai đoạn từ 1871 đến 1890, giới chức y tế Mỹ đã phải nhiều lần lùng sục vất vả trong chinatown để tìm kiếm những người tàu mang bệnh phong hủi, hàng trăm ca bệnh đã được phát hiện và đưa vào trại cách ly, nhưng tình hình dịch bệnh vẫn leo thang đến mức chính quyền California đã buộc phải gửi trả theo đường biển 83 người tàu về lại quê nhà vào năm 1890. Trước tình cảnh đen tối như thế, năm 1892, đạo luật này được gia hạn thêm 10 năm, và đến năm 1902 thì đạt hiệu lực vĩnh viễn.
Những năm đầu thế kỷ 19, hàng chục ngàn người tàu đã trà trộn vào làn sóng người nhập cư châu Âu để đến Mỹ. Tuy nhiên, chỉ người tàu là tai họa, vì lúc nào cũng ôm mộng truyền bá văn hóa độc hại nhằm đồng hóa dân bản xứ, thêm vào đó là thói quen lưu hành những món ăn quái dị và lối sống bẩn thỉu đã gây phát tán nhiều dịch bệnh nguy hiểm cho người dân Mỹ. “Đạo luật Page 1875 và Đạo luật ngăn chặn người tàu năm 1882” là 2 luật liên bang về nhập cư sớm nhất, là lần đầu tiên Mỹ loại trừ người nhập cư dựa trên chủng tộc và quốc tịch, và đặc biệt là chỉ nhắm đến người tàu chứ không phải phải một dân tộc nào khác.
Tiếc thay, từ khi Quốc hội Mỹ thông qua “Immigration Act of 1965” (đạo luật nhập cư năm 1965), những hạn chế nhập cư đối với người tàu đã dần được dỡ bỏ. Hậu quả chính là không chỉ riêng tại Mỹ, trong thế kỷ 20, người tàu ở quê nhà đã khiến loài người liên tiếp hứng chịu những tai họa : cúm gia cầm H5N1 năm 1997, cúm Hong Kong năm 1968, cúm châu Á (ca đầu tiên được ghi nhận vào 2-1957 tại tỉnh Guizhou). Và hôm nay, những năm đầu của thế kỷ 21, người tàu đem đến một dịch bệnh khác, được ngài Donald Trump gọi là “chinese flu”.
1 - “Page Act of 1875” (đạo luật Page năm 1875)
Khi dịch đậu mùa tàn phá San Francisco năm 1875, nhiều chuyên gia y tế đã khẳng định nguồn gốc của dịch bệnh xuất phát từ cộng đồng người tàu trong chinatown, chẳng hạn như ngài J.L. Meares - quan chức y tế lúc bấy giờ của San Francisco - đã khẳng định : “Tôi không hề băn khoăn khi thể hiện niềm tin rằng nguyên nhân là do sự hiện diện giữa cộng đồng của chúng ta 30000 người tàu cẩu thả, dối trá và gian manh - như một tầng lớp quái dị, những kẻ này xem thường quy định vệ sinh của chúng ta, đã và đang tiếp tục che giấu những ca bệnh đậu mùa” (nguyên văn : “I unhesitatingly declare my belief that the cause is the presence in our midst of 30000 - as a class - of unscrupulous, lying and treacherous Chinamen, who have disregarded our sanitary laws, concealed and are concealing their cases of smallpox”).
Đạo luật Page vì thế đã ra đời năm 1875, là luật liên bang được sử dụng để cấm phụ nữ tàu nhập cư Mỹ. Đạo luật được đặt theo tên của nhà chính trị vĩ đại Horace Francis Page, người đã cảnh báo về sự cấp thiết từ việc “chấm dứt mối nguy hại của lao động tàu rẻ rúng và phụ nữ tàu đồi bại” (nguyên văn : “end the danger of cheap Chinese labor and immoral Chinese women” - Nguồn : Peffer George Anthony, Forbidden Families : Emigration Experiences of chinese women under Page Law 1875-1882, trang 28).
2 - Chinese Exclusion Act of 1882 (“Đạo luật ngăn chặn người tàu năm 1882”)
Những năm 1880, công ty Forbes Co. Boston đã cho in một bảng quảng cáo huyền thoại (ảnh) cho loại thuốc diệt chuột được phát triển bởi nhà hóa học Ephraim Wells, có nguyên liệu chính là arsenic và than đá. Giữa bảng quảng cáo là 1 người tàu đang cầm và ăn chuột, 2 bên là những loài gây hại khác mà thuốc này có thể diệt và cũng ám chỉ về những loài gắn liền với đời sống người tàu (chuột cống, chuột nhắt, rệp, gián, ruồi), phía dưới là giá 15cent, phía trên là thông điệp “they must go” (lấy cảm hứng dựa trên khẩu hiệu “the chinese must go” của Workingmen’s Party of California (đ.ả.n.g cho người lao động Carlifornia), là cách chơi chữ rằng cả “tàu và chuột” đều phải rời đi.
Cái gì cần đến rồi cũng phải đến, tức nước thì vỡ bờ. Năm 1882, một đạo luật liên bang có chữ ký của Tổng thống Chester Alan Arthur được ban hành, cấm tất cả các lao động người tàu nhập cư, hiệu lực trong 10 năm. “Chinese Exclusion Act of 1882” được mở đầu như sau : “Dựa theo đánh giá của chính phủ Mỹ, sự dịch chuyển của người lao động tàu đến Mỹ gây nguy hiểm cho trật tự đẹp đẽ của những cộng đồng địa phương bền vững bên trong lãnh thổ Mỹ” (nguyên văn : “Whereas in the opinion of the Government of the United States, the coming of Chinese laborers to this country endangers the good order of certain localities within the territory thereof”).
Tuy nhiên, những căn bệnh nguy hiểm từ cộng đồng người tàu vẫn tiếp tục gieo rắc đau khổ lên đầu nhân dân Mỹ. 3-1900, một tên coolie có tên Wong Chut King ở San Francisco đã chết vì bệnh dịch hạch, là ca bệnh dịch hạch đầu tiên mở đầu cho thời kỳ nước Mỹ phải oằn mình chống lại bệnh dịch hạch đến tận hôm nay. Ngoài ra, theo thống kê từ “H.S. Orme, M.D., ‘Leprosy, Its Extent and Control, Origin and Geographical Distribution’, Transactions of the Medical Society of the State of California XX (1890)”, trong giai đoạn từ 1871 đến 1890, giới chức y tế Mỹ đã phải nhiều lần lùng sục vất vả trong chinatown để tìm kiếm những người tàu mang bệnh phong hủi, hàng trăm ca bệnh đã được phát hiện và đưa vào trại cách ly, nhưng tình hình dịch bệnh vẫn leo thang đến mức chính quyền California đã buộc phải gửi trả theo đường biển 83 người tàu về lại quê nhà vào năm 1890. Trước tình cảnh đen tối như thế, năm 1892, đạo luật này được gia hạn thêm 10 năm, và đến năm 1902 thì đạt hiệu lực vĩnh viễn.
1
•
- Chịu trách nhiệm nội dung: Trần Mạnh Hiệp
- © 2024 Công ty Cổ phần MXH Tinh Tế
- Địa chỉ: Số 70 Bà Huyện Thanh Quan, P. Võ Thị Sáu, Quận 3, TPHCM
- Số điện thoại: 02822460095
- MST: 0313255119
- Giấy phép thiết lập MXH số 11/GP-BTTTT, Ký ngày: 08/01/2019
