VinFast đã chuẩn bị bán những mẫu xe điện mới VF e35 và e36 ở Mỹ rồi, trong khi mẫu nhỏ gọn VF e34 cũng sắp giao tại Việt Nam. Và chúng ta lại bàn với nhau tiếp về chuyện xe điện ở nước mình.
Xe điện chạy trong thành phố sẽ không là vấn đề. Một chiếc xe điện khi đó sẽ giống điện thoại, sáng rút sạc đi làm, tối về nhà cắm sạc, đơn giản. Với công nghệ sạc nhanh của đa số hãng xe điện hiện nay đều có khả năng nạp đầy vài chục phần trăm pin chỉ với vài chục phút sạc, việc vận hành ô tô điện khi đi nội thành sẽ không gây khó khăn. Thậm chí các bãi đỗ xe trong tương lai cũng dễ dàng lắp thêm các trạm sạc để khách hàng sử dụng.
Nhưng mạng lưới trạm sạc trên những tuyến đường quốc lộ, các tuyến đường đi tỉnh, thành mới là vấn đề. Hiện tại không có nhiều động lực để các hãng xe điện đầu tư làm trạm sạc trên những tuyến này, nên những ai sở hữu xe điện mà muốn đi du lịch xa sẽ là vấn đề. Không chỉ ở Việt Nam, ở Mỹ trước đây các chủ xe Tesla cũng từng gặp vấn đề tương tự khi họ muốn đi từ thành phố này sang thành phố khác. Ở hai đầu thành phố thì có đầy trạm sạc, nhưng để nạp điện giữa đường thì họ sẽ phải tìm nhiều, thậm chí không có.
Theo mình, ở thời gian đầu xe điện sẽ hiếm khi được sử dụng để đi chơi xa, đi tỉnh mà sẽ tập trung ở những đô thị lớn như TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng, Cần Thơ… Khi mà lượng xe điện trong người dân đủ nhiều thì từ từ mạng lưới trạm sạc trên các tuyến đường xa mới có động lực để xuất hiện.
Trạm sạc trên các tuyến đường nối tỉnh thành với nhau
Xe điện chạy trong thành phố sẽ không là vấn đề. Một chiếc xe điện khi đó sẽ giống điện thoại, sáng rút sạc đi làm, tối về nhà cắm sạc, đơn giản. Với công nghệ sạc nhanh của đa số hãng xe điện hiện nay đều có khả năng nạp đầy vài chục phần trăm pin chỉ với vài chục phút sạc, việc vận hành ô tô điện khi đi nội thành sẽ không gây khó khăn. Thậm chí các bãi đỗ xe trong tương lai cũng dễ dàng lắp thêm các trạm sạc để khách hàng sử dụng.
Nhưng mạng lưới trạm sạc trên những tuyến đường quốc lộ, các tuyến đường đi tỉnh, thành mới là vấn đề. Hiện tại không có nhiều động lực để các hãng xe điện đầu tư làm trạm sạc trên những tuyến này, nên những ai sở hữu xe điện mà muốn đi du lịch xa sẽ là vấn đề. Không chỉ ở Việt Nam, ở Mỹ trước đây các chủ xe Tesla cũng từng gặp vấn đề tương tự khi họ muốn đi từ thành phố này sang thành phố khác. Ở hai đầu thành phố thì có đầy trạm sạc, nhưng để nạp điện giữa đường thì họ sẽ phải tìm nhiều, thậm chí không có.
Theo mình, ở thời gian đầu xe điện sẽ hiếm khi được sử dụng để đi chơi xa, đi tỉnh mà sẽ tập trung ở những đô thị lớn như TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng, Cần Thơ… Khi mà lượng xe điện trong người dân đủ nhiều thì từ từ mạng lưới trạm sạc trên các tuyến đường xa mới có động lực để xuất hiện.
Trạm sạc tại các chung cư và nhà phố
Đa số chung cư hiện nay đều không có trạm sạc, vì chúng được thiết kế ở thời mà xe điện vẫn còn xa lạ, thậm chí chưa tồn tại. Ngay cả nhà phố ở Việt Nam chúng ta cũng thế, nó không được làm ra ngay từ đầu cho xe điện. Không có ổ cắm điện, không có đủ giải pháp che chắn mưa gió, hay đỗ xe tại lề đường thì cũng khó mà tìm được nơi sạc. Đây sẽ là rào cản lớn khiến việc chuyển (adopt) xe điện diễn ra chậm.
Tình trạng này đã từng diễn ra ở Anh, nơi mà người dân cũng đổ xe nhiều ở lề đường như Việt Nam chứ không phải như kiểu nhà ở Mỹ có garage ô tô riêng. Để giải quyết chuyện đó, chính phủ Anh đã bắt đầu bắt buộc những ngôi nhà mới và các tòa nhà văn phòng mới xây phải có chỗ để sạc điện cho xe. Để xe điện phát triển được ở Việt Nam sẽ cần những quy định tương tự như thế này.
Chính sách trợ giá từ chính phủ
Hiện tại nước ta chưa có chính sách nào hỗ trợ riêng cho việc mua xe điện. Để thúc đẩy người dân mua xe điện, sẽ cần một số chính sách rộng rãi chứ nếu chỉ trông chờ vào những người mua đầu tiên, người mua về trải nghiệm hay người yêu thích công nghệ dạng early bird thì thị trường không đủ sức kéo để phát triển theo đó những dịch vụ hỗ trợ cho xe điện. Đặc biệt việc chuyển đổi từ xe chạy xăng sang xe chạy điện cũng sẽ cần chính sách hỗ trợ. Phần này nhiều nước khác, đặc biệt là Trung Quốc và Châu Âu đang làm khá tốt, Việt Nam có thể học hỏi.
Phải đi nhanh để đón làn sóng mua ô tô mới
Giá ô tô ngày càng rẻ, và giới trẻ ngày càng kiếm được nhiều tiền hơn, mức sống tăng lên nên nhu cầu mua sắm ô tô cũng xuất hiện nhiều hơn. Nhưng một khi người ta đã mua xe ô tô chạy xăng rồi thì sẽ cần nhiều năm nữa họ mới có nhu cầu đổi xe mới, khiến việc chuyển sang xe điện kéo dài hơn. Các hãng làm xe điện nên tận dụng làn sóng này để dụ những người mua đầu tiên mua thẳng luôn xe điện. Vấn đề là hiện nay chỉ có mỗi VinFast là đang tích cực quảng bá về xe điện ở nước ta, chưa thấy các hãng khác có động thái gì đáng kể. Một mình VinFast thì chơi game này hơi khó, sẽ cần thêm nhiều hãng nữa thì mới chơi đông và chơi vui.
Vin có tiền, có quyền và có đủ năng lực để phát triển mạng lưới trạm sạc nhanh tại các đô thị lớn, mà xe Vin cũng dùng chuẩn sạc chung CCS2 nên nhiều hãng khác có thể dùng chung. Các hãng có thể lập liên minh, có thể thuê trạm sạc, có thể chia sẻ doanh thu sạc… Nên về mạng lưới trạm sạc tại đô thị ở nước ta sẽ không là vấn đề quá lớn đâu. Thậm chí các cây xăng trong tương lai cũng được nâng cấp để bổ sung thêm các ô sạc cho xe điện nữa mà.
