"Rất đơn giản, máy tính bình thường dù có cắm dây điện hay không, đều hoạt động dựa trên các con số 1 hoặc 0 của hệ nhị phân. Còn trạng thái lượng tử cho phép có nhiều thông tin phức tạp hơn được mã hóa vào trong 1 bit duy nhất. 1 bit máy tính thông thường chỉ là 1 hoặc 0, bật hoặc tắt. Còn trạng thái lượng tử có thể phức tạp hơn cũng giống như chúng ta đã biết là những thứ có thể cùng là hạt và là sóng cùng một lúc, và tính bất định của trạng thái lượng tử cho phép chúng ta có thể mã hóa lượng cực kỳ lớn thông tin vào trong một chiếc máy tính rất nhỏ. Đó chính là những điều thú vị về máy tính lượng tử."
Đó chính là câu trả lời của thủ tướng Canada Justin Trudeau khi người ta hỏi ông về máy tính lượng tử tại sự kiện ở Viện vật lý lý thuyết. Trong một căn phòng đầy các nhà khoa học và các phóng viên, một người bên dưới đã hỏi: "Tôi sẽ yêu cầu giải thích máy tính lượng tử là gì, nhưng...." Không rõ mục đích của vị phóng viên này khi đặt câu hỏi là gì nhưng nhiều người sẽ dễ hình dung là vị thủ tướng này sẽ không biết câu trả lời. Tuy nhiên, Trudeau nhanh chóng nói đùa rằng: "Đừng kéo tôi vào vụ này hoặc bạn sẽ ở đây cả ngày luôn đấy. Tin tôi đi." Và sau đó là câu trả lời của ông như bên trên.
Phần lớn các chuyên gia trong ngành đều đánh giá cao cách giải thích về máy tính lượng tử của Trudeau. Romain Alléaume, phó giáo sư điện toán lượng tử tại Telecom ParisTech và Paris Center cho rằng lời giải thích này là 7/10 điểm: "Đoạn đầu lời giải thích của Trudeau về sự khác biệt giữa bit truyền thống và bit lượng tử là hoàn toàn đúng. Thẳng thắn mà nói, quan điểm của Trudeau dần dần trở nên "không chắc" khi ông cho rằng nguyên lý bất định có thể giúp mã hóa nhiều thông tin vào máy tính kích thước nhỏ."
Alléaume cho biết thêm: "Có lẽ ông muốn nói rằng máy tính lượng tử có thể xử lý thông tin trong trạng thái "chồng lấn", cho phép đẩy nhanh quá trình tính toán (giải quyết cùng một vấn đề bằng máy tính nhỏ hơn) nhưng tôi không chắc chắn về điều đó. Tuy nhiên dù sao cũng rất tuyệt khi được xem một chính trị gia bày tỏ sự nhiệt tình đối với thách thức của khoa học hiện đại."
Thủ tướng Canada Justin Trudeau
Theo giáo sư Michele Mosca tại Viện nghiên cứu điện toán lượng tử, Đại học Waterloo, thành viên của Viện vật lý lý thuyết thì điểm số cho câu trả lời của Trudeau là 9/10, ông cho rằng: "Nhiệm vụ giải thích điện toán lượng tử để cho thính giả hiểu trong 100 từ hoặc hơn là rất khó, thậm chí đối với một nhà khoa học và giới truyền thông. Ông nói không có gì sai cả. Ông đã truyền tải những gì tinh túy nhất của máy tính lượng tự và giải thích tại sao nó mạnh hơn máy thường. Rất dễ hiểu và gọn gàng. Ngoài ra, đây hãy nhớ là vẫn là một câu trả trực tiếp đáp lại lời đùa từ phóng viên. Còn về việc kiện toàn lời đáp. Liệu ông có thể giải thích sâu hơn làm thế nào để mã hóa thông tin phức tạp vào một bit lượng tử? Tôi rất muốn nghe ông giải thích."
Còn Aephraim Steinberg, giáo sư vật lý tại đại học Toronto thì khó tính hơn với điểm số 7/10 và ông cho rằng: "Ông đã tìm tới bản chất của vấn đề về cách thông tin được mã hóa trong các hệ thống vật lý, và sự khác nhau giữa bit truyền thống và bit lượng tử hay "qubits". Điều này cho thấy ông đã hiểu thứ gì đó rất sâu về lĩnh vực điện toán lượng tử không chỉ là cố gắng tăng tốc trong việc xử lý tác vụ, nhưng là tăng cường hiểu biết về vai trò cơ bản của thông tin trong các quy luật chi phối vũ trụ, về việc cần bao nhiêu thông tin để mô tả một hệ thống vật lý."
Steinberg tiếp lời: "Tuy nhiên ông đã do dự khi cố gắng giải thích tại sao một qubits lại chứa nhiều thông tin hơn bit truyền thống và đưa ra một khái niệm khá mơ hồ về sự "bất định" và "sóng và hạt". Cho thấy rõ ràng ông có có ý thức chính xác rằng những khái niệm này sẽ có vai trò gì đó đối với thông tin lượng tự, nhưng ông cũng phải thừa nhận rằng ông không biết chính xác điều gì kết nối giữa các khái niệm này."
"Thẳng thắn mà nói, nếu so sánh cách giải thích của Trudeau với các chuyên gia trong ngành đối với câu hỏi tương tự thì cách giải thích của Trudeau có thể nhiều người khác cũng làm được. Tuy nhiên dù sao đi nữa thì niềm vui ở đây không nằm ở chỗ chúng ta có một chuyên gia lượng tử kiêm chính trị gia, mà Trudeau đã cho thấy rằng ông sẵn sàng lắng nghe và hiểu các nhà khoa học muốn nói gì, tin rằng đó là điều quan trọng và hỗ trợ quá trình nghiên cứu của họ."
Đó chính là câu trả lời của thủ tướng Canada Justin Trudeau khi người ta hỏi ông về máy tính lượng tử tại sự kiện ở Viện vật lý lý thuyết. Trong một căn phòng đầy các nhà khoa học và các phóng viên, một người bên dưới đã hỏi: "Tôi sẽ yêu cầu giải thích máy tính lượng tử là gì, nhưng...." Không rõ mục đích của vị phóng viên này khi đặt câu hỏi là gì nhưng nhiều người sẽ dễ hình dung là vị thủ tướng này sẽ không biết câu trả lời. Tuy nhiên, Trudeau nhanh chóng nói đùa rằng: "Đừng kéo tôi vào vụ này hoặc bạn sẽ ở đây cả ngày luôn đấy. Tin tôi đi." Và sau đó là câu trả lời của ông như bên trên.
Phần lớn các chuyên gia trong ngành đều đánh giá cao cách giải thích về máy tính lượng tử của Trudeau. Romain Alléaume, phó giáo sư điện toán lượng tử tại Telecom ParisTech và Paris Center cho rằng lời giải thích này là 7/10 điểm: "Đoạn đầu lời giải thích của Trudeau về sự khác biệt giữa bit truyền thống và bit lượng tử là hoàn toàn đúng. Thẳng thắn mà nói, quan điểm của Trudeau dần dần trở nên "không chắc" khi ông cho rằng nguyên lý bất định có thể giúp mã hóa nhiều thông tin vào máy tính kích thước nhỏ."
Alléaume cho biết thêm: "Có lẽ ông muốn nói rằng máy tính lượng tử có thể xử lý thông tin trong trạng thái "chồng lấn", cho phép đẩy nhanh quá trình tính toán (giải quyết cùng một vấn đề bằng máy tính nhỏ hơn) nhưng tôi không chắc chắn về điều đó. Tuy nhiên dù sao cũng rất tuyệt khi được xem một chính trị gia bày tỏ sự nhiệt tình đối với thách thức của khoa học hiện đại."
Thủ tướng Canada Justin Trudeau
Theo giáo sư Michele Mosca tại Viện nghiên cứu điện toán lượng tử, Đại học Waterloo, thành viên của Viện vật lý lý thuyết thì điểm số cho câu trả lời của Trudeau là 9/10, ông cho rằng: "Nhiệm vụ giải thích điện toán lượng tử để cho thính giả hiểu trong 100 từ hoặc hơn là rất khó, thậm chí đối với một nhà khoa học và giới truyền thông. Ông nói không có gì sai cả. Ông đã truyền tải những gì tinh túy nhất của máy tính lượng tự và giải thích tại sao nó mạnh hơn máy thường. Rất dễ hiểu và gọn gàng. Ngoài ra, đây hãy nhớ là vẫn là một câu trả trực tiếp đáp lại lời đùa từ phóng viên. Còn về việc kiện toàn lời đáp. Liệu ông có thể giải thích sâu hơn làm thế nào để mã hóa thông tin phức tạp vào một bit lượng tử? Tôi rất muốn nghe ông giải thích."
Còn Aephraim Steinberg, giáo sư vật lý tại đại học Toronto thì khó tính hơn với điểm số 7/10 và ông cho rằng: "Ông đã tìm tới bản chất của vấn đề về cách thông tin được mã hóa trong các hệ thống vật lý, và sự khác nhau giữa bit truyền thống và bit lượng tử hay "qubits". Điều này cho thấy ông đã hiểu thứ gì đó rất sâu về lĩnh vực điện toán lượng tử không chỉ là cố gắng tăng tốc trong việc xử lý tác vụ, nhưng là tăng cường hiểu biết về vai trò cơ bản của thông tin trong các quy luật chi phối vũ trụ, về việc cần bao nhiêu thông tin để mô tả một hệ thống vật lý."
Steinberg tiếp lời: "Tuy nhiên ông đã do dự khi cố gắng giải thích tại sao một qubits lại chứa nhiều thông tin hơn bit truyền thống và đưa ra một khái niệm khá mơ hồ về sự "bất định" và "sóng và hạt". Cho thấy rõ ràng ông có có ý thức chính xác rằng những khái niệm này sẽ có vai trò gì đó đối với thông tin lượng tự, nhưng ông cũng phải thừa nhận rằng ông không biết chính xác điều gì kết nối giữa các khái niệm này."
"Thẳng thắn mà nói, nếu so sánh cách giải thích của Trudeau với các chuyên gia trong ngành đối với câu hỏi tương tự thì cách giải thích của Trudeau có thể nhiều người khác cũng làm được. Tuy nhiên dù sao đi nữa thì niềm vui ở đây không nằm ở chỗ chúng ta có một chuyên gia lượng tử kiêm chính trị gia, mà Trudeau đã cho thấy rằng ông sẵn sàng lắng nghe và hiểu các nhà khoa học muốn nói gì, tin rằng đó là điều quan trọng và hỗ trợ quá trình nghiên cứu của họ."
Tham khảo MB, independent
