Bệnh Parkinson là một rối loạn thoái hóa của hệ thần kinh trung ương làm suy yếu khả năng vận động, lời nói, và các chức năng khác. Nguyên nhân được cho là do sự thiếu hụt của chất dopamine, một chất dẫn truyền thần kinh trong não giúp não kiểm soát và phối hợp vận động. Mới đây, một bệnh nhân ở tuổi 50 đã trở thành người đầu tiên sau 20 năm lại được tiêm các tế bào não thai nhi giúp sản xuất ra dopamine để điều trị căn bệnh Parkinson mà ông đang mắc phải. Với liệu pháp điều trị này, lượng dopamine do các tế bào não thai nhi sản xuất ra sẽ đủ lớn để người bệnh không cần phải uống thêm các thuốc điều trị và các nhà nghiên cứu kỳ vọng người bệnh có thể phục hồi hoàn toàn khả năng kiểm soát các cử động trong khoảng 5 năm. Nghiên cứu được dẫn đầu bởi Roger Barker thuộc trường đại học Cambridge.Được biết, liệu pháp điều trị này đã từng được thử nghiệm lần đầu tiên ở Thụy Điển từ 28 năm về trước. Tuy nhiên, do hai thử nghiệm ở Mỹ khi đó cho kết quả không mấy khả quan trong 2 năm đầu thực hiện nên liệu pháp này đã tạm thời bị gián đoạn và nhường chỗ cho các nghiên cứu điều trị Parkinson bằng liệu pháp kích hoạt não sâu (deep brain stimulation treatment). Tuy nhiên, trong nghiên cứu mới đây, nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng cần phải mất vài năm để các tế bào não thai nhi có thể định vị và kết nối hoàn hảo với bộ não của người tiếp nhận. Thực tế cho thấy, những bệnh nhân tiếp nhận ở Thụy Điển và Bắc Mỹ trong những thử nghiệm trước đó (hơn 20 năm trước) đã có những cải thiện đáng kể sau khoảng 3 năm hoặc nhiều hơn, khi mà nghiên cứu đã tạm dừng lại. Barker cho biết, trong một số trường hợp khả quan, những bệnh nhân được sử dụng liệu pháp điều trị này khi đó đã gần như trở lại bình thường.
Giải thích về cơ chế hoạt động của liệu pháp này, nhóm nghiên cứu cho biết, sau khi các tế bào não thai nhi được kết nối hoàn chỉnh với bộ não của người bệnh, chúng bắt đầu sản xuất để bù đắp lượng dopamine bị thiếu hụt trong não người bệnh, nguyên nhân gây lên chứng rối loạn vận động ở bệnh nhân Parkinson. Nghiên cứu cho thấy, dopamine được sản xuất ra từ các tế bào não thai nhi là tương đối nhiều, đến mức mà các bệnh nhân Parkinson khi đó có thể ngừng sử dụng thuốc điều trị. James Beck thuộc quỹ hỗ trợ người bệnh Parkinson (Parkinson's Disease Foundation) ở Mỹ cho biết, việc không cần phải uống các loại thuốc điều trị quả là một điều thật tuyệt vời. Tuy nhiên, phát hiện này không được chú ý đến bởi các thử nghiệm trước đó. Chính vì vậy mà từ năm 1990, không có thêm một bệnh nhân nào được tiếp nhận các tế bào não thai nhi.
Quay trở lại với liệu pháp điều trị này, nhóm nghiên cứu cho biết, khó khăn lớn nhất mà họ gặp phải là tìm các nguồn tế bào não thai nhi đủ để thực hiện. Các tế bào này được hiến tặng từ các phụ nữ nạo/phá thai. Để điều trị cho mỗi một bên não của 1 bệnh nhân, họ phải sử dụng tế bào não lấy từ ít nhất 3 bào thai. Và hiện tại, nhóm nghiên cứu cũng chỉ có đủ tế bào não thai nhi để tiến hành điều trị cho một bên não của người bệnh này. Trước đó, nỗ lực điều trị cho bệnh nhân này đã phải dừng lại đến 4 lần bởi tình trạng thiếu hụt tế bào thai nhi.
Tuy nhiên, Barker hy vọng nửa bên não còn lại của người bệnh sẽ sớm được điều trị. Barker cho biết “Chúng tôi mong rằng chúng tôi có thể tiến hành điều trị cả hai bên, anh ta sẽ nhìn thấy sự phục hồi trong khoảng 6 tháng cho tới 1 năm”. Dù vậy, Baker cũng cho biết thêm, người bệnh sẽ nhận được những cải thiện tối đa trong khoảng thời gian từ 3 tới 5 năm và sau đó tình trạng sẽ được duy trì trong một thập kỷ.
Hiện tại, nhóm đang lập kế hoạch thử nghiệm phương pháp điều trị này trên 19 người nữa ở Cambridge và Thụy Điển. Barker coi sự hồi sinh của công nghệ này như một bước đệm để thực hiện việc điều trị bệnh Parkinson bằng cách sử dụng các tế bào não tạo ra dopamine từ các tế bào gốc thay vì các tế bào thai nhi, và khi đó các vấn đề liên quan đến nguồn cung cấp tế bào sẽ được giải quyết triệt để.
Nguồn: Newscientist