I. Nguyên nhân dẫn đến nôn trớ ở trẻ sơ sinh.
Nôn trớ ở trẻ sơ sinh hay còn gọi là trào ngược dạ dày thực quản sơ sinh là tình trạng rất phổ biến. Nôn trớ xảy ra ở hầu hết các trẻ (70-80%). Có 2 nguyên nhân chính dẫn đến nôn trớ: sinh lý và bệnh lý.Nguyên nhân sinh lý gây nôn trớ ở trẻ sơ sinh
- Lí do chủ yếu là do hệ tiêu hóa của trẻ chưa hoàn thiện. Dạ dày vẫn còn nằm ngang, cơ thắt giữa thực quản và dạ dày (cơ vòng thực quản dưới).chưa kép kín cùng với đó là thể tích dạ dày. Bé hay nằm nhiều và chủ yếu ăn thức ăn lỏng nên thức ăn cũng dễ bị trào ngược ra ngoài
- Bên cạnh đó là do trẻ bú quá no, quá nhiều trong một lần bú, ngậm ti giả và bú bình.chưa đúng cách và nuốt phải không khí khi bú. Khí dư này khi thoát ra ngoài sẽ kéo theo các thành phần trong dạ dày đi theo dẫn đến nôn trớ ở trẻ.
- Một số trẻ không dung nạp lactose hoặc dị ứng sữa bò khi ăn sữa thường nôn trớ và tiêu chảy
Nguyên nhân do bệnh lý gây nôn trớ ở trẻ sơ sinh
Nôn trớ do sự bất thường của đường tiêu hóa như tắc ruột, xoắn ruột, teo ruột, hẹp phì đại môn vị hoặc từ rất nhiều bệnh lý viêm nhiễm khác. Có thể kể đến như: viêm dạ dày, viêm đường hô hấp: viêm phổi, viêm phế quản, viêm mũi họng thường có ho, sốt đi kèm nôn trớ.II. Nôn trớ ở trẻ sơ sinh thường xuyên có nguy hiểm không?
Nôn trớ sơ sinh rất phổ biến nhưng thường không gây hại. Tuy nhiên, khi tình trạng nôn trớ trở nên nghiêm trọng hơn, xảy ra thường xuyên và lượng thức ăn nôn trớ ra rất nhiều thì đã trở thành bệnh lý.ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của trẻ cả về thể chất lẫn trí tuệ:2.1. Tổn thương trực tiếp do nôn trớ gây ra:
Do acid trong dạ dày trào ngược lên thực quản và làm tổn thương các cơ quan:- Acid của dạ dày tràn lên thực quản gây viêm. Như: niêm mạc thực quản- viêm họng, chất nôn không chỉ có sữa mà còn có chất nhày và máu, ợ chua do acid trào lên thực quản, khiến trẻ khó chịu, quấy khóc, ngủ không ngon giấc.
- Biếng ăn và sợ ăn do cảm giác mệt mỏi mỗi khi nôn trớ xong.
- Biểu hiện nghẹt thở do 1 số chất trong dạ dày trào lên thực quản, làm tắc nghẽn đường thở dẫn đến trẻ khó thở, tím tái.
- Có thể gây nghẹt mũi do acid trong dạ dày.có thể đi đến phía sau khoang mũi, gây viêm và dẫn đến nghẹt đường mũi.
- Khiến dạ dày bị tổn thương, dễ gây viêm thậm chí là xuất huyết dạ dày
2.2. Ảnh hưởng chức năng lâu dài khi trẻ sơ sinh bị nôn trớ:
Do mất đi lượng lớn chất dinh dưỡng khi nôn quá nhiều và liên tục dẫn đến:- Trẻ kém hấp thu dinh dưỡng, chậm lớn và còi cọc hơn so với các bạn cùng trang lứa.
- Gây rối loạn tiêu hóa: đau bụng, chướng bụng, tiêu chảy,… cơ thể mệt mỏi suy yếu vì kém hấp thu dinh dưỡng
- Suy giảm miễn dịch và sức đề kháng của trẻ
- Làm chậm quá trình phát triển trí não do thiếu các dưỡng chất quan trọng cần thiết cho sự phát triển của não bộ như cholin, DHA, lutein, taurine,….
2.3. Khi nào cần đưa trẻ bị nôn trớ đi khám bác sĩ
Tình trạng nôn trớ kéo dài gây trở ngại lớn với sức khỏe của trẻ,.mẹ cần phải nhận biết được các dấu hiệu cảnh báo khi tình trạng nặng nề hơn. Liên hệ ngay với bác sĩ nhi khoa nếu có các triệu chứng sau:- Không tăng cân hoặc tăng cân rất chậm, quấy khóc nhiều.
- Nôn trớ mạnh, thức ăn/ sữa bắn ra khỏi miệng trẻ với áp lực lớn ( còn gọi là nôn do đạn bắn), chất lỏng màu xanh lá cây hoặc màu vàng.
- Nôn ra máu hoặc chất liệu màu bã cà phê.
- Trẻ mệt mỏi, từ chối cho ăn/ bú nhiều lần liên tục.
- Âm thanh ọc ọc, tắc nghẽn hoặc thở khò khè khi bú.
- Khó thở, thở nhanh, cơn ngưng thở, tím tái, lồng ngực rút lõm.
- Có máu trong phân.
III. 5 biện pháp giảm nôn trớ sơ sinh đơn giản tại nhà cần áp dụng để tránh diễn biến nặng.
3.1. Chia nhỏ lượng thức ăn trong ngày cho trẻ sơ sinh bị nôn trớ:
Chia làm nhiều bữa nhỏ để đảm bảo đủ nhu cầu dinh dưỡng đồng thời không bị quá tải lượng thức ăn mỗi bữa. Trẻ ăn quá no sẽ kích thích mở cơ thắt thực quản dưới khiến cho sữa trớ ra ngoài miệng. Lưu ý với trẻ bú bình cần nghiêng bình sao cho sữa ngập cổ bình để tránh nuốt phải không khí vào dạ dày dễ gây nôn. Bên cạnh đó cần kéo dài khoảng thời gian giữa các bữa ăn ( ít nhất từ 2h – 2h30 phút). Để chờ cho dạ dày được làm rỗng mới tiếp tục bổ sung thêm dinh dưỡng.3.2. Vỗ ợ hơi cho trẻ sơ sinh bị nôn trớ:
Thường xuyên vỗ lưng cho bé ợ hơi cả trong và sau những lần bú để ngăn tích tụ không khí trong dạ dày trẻ.3.3. Giữ cho bé tư thế thẳng:
- Trong khi trẻ đang bú sữa mẹ hoặc bú bình, hãy bế trẻ nghiêng, cố gắng giữ cho đầu cao hơn bụng
- Sau khi bú, giữ trẻ ở tư thế thẳng đứng. Không đặt nằm ngay mà tiếp tục giữ chúng ở tư thế thẳng đứng trong 20-30 phút sau đó.
- Sau khi trẻ ăn xong nên hạn chế vui chơi mạnh.
3.4. Thay đổi loại sữa nếu trẻ không dung nạp hoặc dị ứng:
Trẻ không dung nạp được lactose của sữa bò thì thay thế bằng loại sữa khác không chứa lactose. Trẻ dị ứng sữa bò thì cho ăn sữa đã được thủy phân các protein thành axit amin ( sữa thủy phân đạm)3.5. Phát hiện mới: Bổ sung lợi khuẩn giúp cải thiện nôn trớ ở trẻ sơ sinh
Gần đây, các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung lợi khuẩn không.chỉ có lợi khi trẻ mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột mà còn có tác dụng giảm nôn trớ ở trẻ sơ sinh.Việc bổ sung lợi khuẩn – Đặc biệt là chủng Bifidobacterium đã được chứng minh cải thiện tình trạng nôn trớ ở trẻ sơ sinh. Thông qua những cơ chế
- Ổn định hệ tiêu hóa, giúp tiết hơn 3000 enzyms để tiêu hóa triệt để thức ăn. Bình thường nếu thức ăn không được tiêu hóa triệt để sẽ bị vi khuẩn trong đường ruột lên men sinh ra nhiều khí hơi gây chướng bụng, đầy hơi.
- Điều hòa nhu động ruột, tăng tốc độ tháo rỗng dạ dày. Làm cho thức ăn di chuyển qua dạ dày nhanh hơn, ngăn ngừa tình trạng nôn trớ, trào ngược ở trẻ.
- Cạnh tranh vị trí bám với các hại khuẩn đường ruột. Giảm kích ứng của những độc tố do hại khuẩn tiết ra tác động lên thành ruột gây buồn nôn.
- Bổ sung lợi khuẩn giúp tăng cường sức đề kháng, bảo vệ hệ miễn dịch khỏi các tác nhân lạ. Trong đó có các vi khuẩn gây bệnh đường hô hấp – viêm nhiễm đường hô hấp gây ra triệu chứng ho. Khi trẻ ho nhiều cũng có thể bị nôn trớ.
