Sam Bankman-Fried (SBF), CEO của sàn giao dịch crypto FTX, CEO của Alameda Research, người từng được Bloomberg ước tính giá trị tài sản hơn 14 tỷ USD sắp sủa phải tuyên bố phá sản, và nợ hơn 600 triệu USD. Một cơn tắm máu trong thị trường crypto 2-3 ngày này. Không biết rồi sẽ bao nhiêu nhà, doanh nghiệp, quỹ hưu thất nghiệp vì bỏ tiền vào FTX.
Nói 1 cách ngắn gọn thì cái ông SBF này là một kiểu kinh doanh đa cấp (Ponzi). Sử dụng tài sản của người dùng, bỏ qua công ty thứ 2 là Alameda Research chuyên dùng để giao dịch và đầu tư kiểu Venture Capital. Mà đã là Ponzi thì sẽ sớm muộn sẽ sụp dù có lớn đến đâu đi chăng nữa. Để mình viết 1 cách ngắn gọn và dễ hiểu cho anh em về sự kiện này.
Ponzi sụp như thế nào?
Nói 1 cách ngắn gọn thì cái ông SBF này là một kiểu kinh doanh đa cấp (Ponzi). Sử dụng tài sản của người dùng, bỏ qua công ty thứ 2 là Alameda Research chuyên dùng để giao dịch và đầu tư kiểu Venture Capital. Mà đã là Ponzi thì sẽ sớm muộn sẽ sụp dù có lớn đến đâu đi chăng nữa. Để mình viết 1 cách ngắn gọn và dễ hiểu cho anh em về sự kiện này.
Tạo Ponzi scheme?
- FTX là sàn giao dịch crypto của ông SBF. Ông này tạo ra cái token tên gọi là FTT. Tạo ra từ “không khí” theo nghĩa đen nhấp chuột. Một mình tự tạo tự quản lý. Cái token này dành cho người chuyên giao dịch trên FTX có thể mua và nắm giữ để được giảm những phí giao dịch trên sàn.
- Tạo ra một giá trị ảo cho nó. Bản thân tự tạo, tự mua, và tự cho giá. Ví dụ cho nó cái giá là $25. Có đợt nó còn hơn $50.
- Sau đó, chuyển số FTT mình tự tạo qua cho công ty của chính bản thân mình là Alameda Research, chuyên dùng để giao dịch.
- Dùng số FTT mình tự tạo, tự ra giá, NHƯNG KHÔNG MUỐN BÁN, đem đi thế chấp. Thế chấp cho chính FTX mình tạo ra luôn. Rồi mượn số crypto do chính người dùng bỏ vào FTX.
- Vậy là chỉ cần vài cú click chuột, vài chiêu bài, vậy là tự nhiên từ không khí ông SBF này tạo ra được một token từng có giá trị thị trường hơn 3 tỷ USD. Dĩ nhiên là trên giấy tờ thôi, chứ có con ma nào ngoài FTX của ổng tự tạo, tự mua và tự bán.
- Số tiền từ việc mượn, bằng cách thế chấp số đồng FTT này, ông SBF và bộ sậu ở Alameda Research chuyên dùng để trade, đầu tư vào những dự án sớm như Solana, và vô vàn những dự án khác theo kiểu nhà đầu tư sớm. Khi mà số token mua được giá rẻ, dự án mở ra, giá tăng vài chục lần, thì bán ra lấy tiền. Rồi tiền gốc trả lại cho FTX, tiền lời thì giữ đó.
- Nếu mọi chuyện êm xui, thì tiền cứ chảy vào túi. Mà êm xui thật. Tên SBF này mua cái đồng Solana mã (SOL) hồi giá ít hơn $1. Còn đồng SOL này có đợt giá trị gần $300. Anh em thấy kinh khủng chưa.
- Nếu mọi chuyện không êm xui thì sao? Thì mất tiền mượn, lấy từ người dùng FTX. Đến khi người ta đòi không có trả thì sụp.
Ponzi sụp như thế nào?
Xuất phát từ một bài báo trên Coindesk thông tin về số tài sản nắm giữ của Alameda Research (anh em còn nhớ bên trên không, cũng là của tên SBF này). Tài sản nắm giữ gần 15 tỷ USD, hết gần 9 tỷ USD là tài sản có trách nhiệm pháp lý (liabilities). Đại đa số tài sản có giá trị CHÍNH LÀ cái token FTT (giá trị 6 tỷ USD) do chính 1 thực thể khác do chính tên SBF này tạo ra - FTX. Số FTT này và số SOL có dùng làm tài sản thế chấp để đi vay.
Để mình cho anh em thấy cái việc tỷ phú trên giấy tờ của tên SBF này. Vào ngày 2/11, tức 7 ngày trước, cùng ngày bài báo trên Coindesk ra. Giá trị của cái token này là $25. Tổng giá trị toàn thị trường là khoảng 3.4 tỷ USD. Vậy mà cái tên SBF và công ty Alameda Research này nắm giữ số token FTT trị giá gần 9 tỷ USD. Làm gì có con ai mua cái token này ngoài công ty FTX còn lại, mà kể cả có người mua, thì làm gì mà bán được 9 tỷ USD.
Vậy là bài báo này đến tai CZ, CEO của Binance, sàn giao dịch crypto lớn nhất thế giới, đang nắm giữ gần 2 tỷ USD cái coin rác FTT in từ không khí, người mua không ai khác là FTX. Ông này lên Twitter thông báo ổng chuẩn bị bán hơn 500 triệu USD số coin rác FTT này.
![[IMG]](https://photo2.tinhte.vn/data/attachment-files/2022/11/6200613_Screenshot_2022-11-09_at_22.35.11.png)
Bà Caroline, CEO của Alameda Research nhảy vào tweet nói định mua lại hết số FTT này giá trị trường là $22. Mà dĩ nhiên là làm gì có tiền mà mua. Vì nếu mua được, thì giá của cái đồng FTT này không từ $22 về còn có $2 chỉ trong 2-3 ngày.
Vậy là từ ngày 6 tháng 11, người dùng của FTX lũ lượt chạy vào rút tài sản của mình ra. Nỗi lo của họ là số tài sản của họ bị tên SBF và bộ sậu dùng để trading. Đợt rút này nó kinh khủng tới nỗi chỉ trong 1 ngày, FTX xử lý gần 6 tỷ USD các lệnh rút. Rút nhiều tới nỗi không còn gì để rút vì tài sản giá trị trên giấy tờ chỉ còn FTT, 1 đồng rác không ai muốn mua, và giá trị bây giờ chỉ còn giao dịch khoảng $2.
Quảng cáo
Hệ quả thì là cuộc tắm máu trong crypto, vì những ai cho tên SBF này mượn, và tên SBF này đang có tài sản gì thì bán tống bán tháo. Nỗi lo bao trùm, và thế là ai cũng chạy đi bán. Trong vòng chưa tới 2 ngày, giá trị toàn thị trường crypto giảm hơn 200 tỷ USD. Số phận đồng FTT thì về con số 0 là sớm muộn, đồng SOL được tên SBF này quảng cáo đang cũng bị bán tháo.
Tên SBF này đang chuẩn bị bị cơ quan giao dịch chứng khoán Mỹ (SEC) điều tra vì cách quản lý và sử dụng tài sản của người dùng. Hơn 8 tỷ USD là con số ước chừng mà FTX làm mất của nhà đầu tư. Sắp tới, nếu không có ai đứng ra giải cứu thì công ty FTX và bản thân tên SBF phải tuyên bố phá sản.
Chỉ vì lòng tham mà tên Sam Bankman-Fried (FTX), Alex Mashinsky (Celsius), Zhu Su (3AC), những công ty liên quan crypto làm cho bao nhiêu người, doanh nghiệp, quỹ lương hưu mất trắng số tiền đầu tư.
Hình nền: ©️️️ FT montage/Bloomberg | Sam Bankman-Fried
