Trong trận Trân Châu Cảng năm 1941, người Nhật đã sử dụng rất nhiều máy bay và tàu chiến để tấn công một cảng biển nhỏ trên đảo Oahu thuộc quần đảo Hawaii. Đặc biệt trong số các phương tiện của họ có 5 chiếc tàu ngầm tí hon, chúng xâm nhập vào vùng nước cạn của bến cảng để những người trên tàu đổ bộ lên bờ.
Do làm điều này khá thường xuyên, quân Nhật đã khiến đối phương bao phen khốn đốn. Trái lại, Mỹ chưa bao giờ sử dụng tàu ngầm tí hon và mọi tàu ngầm của Mỹ trong cuộc chiến đều lớn hơn đáng kể. Nhưng sau khi chiến tranh kết thúc thì Mỹ đã chế ra một chiếc như vậy, họ đặt tên nó là USS X-1 (hoặc SSX-1) và cho hạ thủy năm 1955.
Sự ra đời của X-1 là do người Nhật khởi phát, bởi lẽ Hải quân Mỹ (USN) muốn huấn luyện các sĩ quan về cách bảo vệ bến cảng trước tàu ngầm tí hon, coi như để rút kinh nghiệm từ quá khứ. X-1 được làm ra để ‘thủ vai’ một con tàu như vậy, nó sẽ xác định những cách đổ quân lên bờ và giúp phơi bày những hạn chế của tàu ngầm mini.
Thân là tàu ngầm nhưng X-1 lại được một nhà thầu chuyên chế tạo máy bay là Fairchild Aircraft đóng ở Long Island, New York. Tàu ngầm mini này dài 15,09 mét, rộng 2,1 mét và chỉ nặng 37 tấn khi lặn. Trong tàu có đủ chỗ cho 10 người. Các bánh lái được xếp thành hình chữ thập đặt sau chân vịt và đi rất chậm chỉ khoảng 11,1 km/giờ. Tàu không hề trang bị món vũ khí nào vì nó chỉ dành cho mục đích nghiên cứu và huấn luyện.
Do làm điều này khá thường xuyên, quân Nhật đã khiến đối phương bao phen khốn đốn. Trái lại, Mỹ chưa bao giờ sử dụng tàu ngầm tí hon và mọi tàu ngầm của Mỹ trong cuộc chiến đều lớn hơn đáng kể. Nhưng sau khi chiến tranh kết thúc thì Mỹ đã chế ra một chiếc như vậy, họ đặt tên nó là USS X-1 (hoặc SSX-1) và cho hạ thủy năm 1955.
Sự ra đời của X-1 là do người Nhật khởi phát, bởi lẽ Hải quân Mỹ (USN) muốn huấn luyện các sĩ quan về cách bảo vệ bến cảng trước tàu ngầm tí hon, coi như để rút kinh nghiệm từ quá khứ. X-1 được làm ra để ‘thủ vai’ một con tàu như vậy, nó sẽ xác định những cách đổ quân lên bờ và giúp phơi bày những hạn chế của tàu ngầm mini.
Thân là tàu ngầm nhưng X-1 lại được một nhà thầu chuyên chế tạo máy bay là Fairchild Aircraft đóng ở Long Island, New York. Tàu ngầm mini này dài 15,09 mét, rộng 2,1 mét và chỉ nặng 37 tấn khi lặn. Trong tàu có đủ chỗ cho 10 người. Các bánh lái được xếp thành hình chữ thập đặt sau chân vịt và đi rất chậm chỉ khoảng 11,1 km/giờ. Tàu không hề trang bị món vũ khí nào vì nó chỉ dành cho mục đích nghiên cứu và huấn luyện.
X-1 tại Bảo tàng Lực lượng Tàu ngầm, bang Connecticut.
Mới đầu X-1 chạy bằng động cơ diesel/hydrogen peroxide và động cơ này chưa gặp vấn đề gì trong đợt thử nghiệm ngắn từ năm 1955 đến 1957. Nhưng vào tháng 5/1957, thùng chứa hydrogen peroxide 1.500 lít trên tàu bất ngờ phát nổ nên người ta buộc phải sửa đổi nó để trang bị động cơ diesel-điện tiêu chuẩn. Cuối năm đó, tàu được tạm dừng hoạt động trong 3 năm.
Vào năm 1960, tàu được đưa đến thành phố Annapolis nằm bên bờ Vịnh Chesapeake ở bang Maryland để thử nghiệm tiếp. Trên vịnh, nó được vận hành trở lại để đánh giá năng lực phòng thủ bến cảng trước các cuộc tấn công tiềm tàng có thể xảy ra.
Vịnh Chesapeake là một vịnh kín và có diện tích rất lớn, lên tới 11.600 km vuông với chiều dài 320 km. Vì vậy nó không khác gì một vùng biển nhỏ, rất lý tưởng để thử nghiệm khả năng hoạt động của tàu ngầm.
Trong thử nghiệm, các nhà khoa học đứng trên một cái bệ treo bên dưới cầu dây văng Chesapeake Bay bắc qua vịnh và quan sát tàu ngầm hoạt động. Vịnh cũng khá nông, nên việc theo dõi con tàu không quá khó khăn, họ đã sử dụng sonar, camera dưới nước và các thiết bị theo dõi khác để theo dõi chuyển động dưới nước của tàu.
Do vịnh có bản chất là một cửa sông khổng lồ nên có đủ 3 loại nước ngọt, nước lợ lẫn nước mặn. Thế nên họ còn thu thập được nhiều thông tin hữu ích về những tác động của nước biển lên con tàu.
Quảng cáo
Sau khi hoạt động đến năm 1973 thì X-1 được loại biên vĩnh viễn. Giữa năm đó, tàu được chuyển về một cơ sở của Hải quân gần Annapolis rồi cuối cùng được đem đi trưng bày tại Bảo tàng tàu ngầm ở bang Connecticut vào năm 2001. Tuy có vòng đời ngắn ngủi, nhưng X-1 đã hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình và kể từ đó USN không còn đóng tàu ngầm nào nhỏ như vậy nữa.
Theo SlashGear, Hisutton.
