Xếp hàng từ lâu đã trở thành một thói quen tốt, có văn hoá, nó cũng phản ánh một phần nào đó trình độ dân trí, ý thức của con người. Tuy nhiên, không phải ở đâu văn hoá xếp hàng cũng được hình thành, và không phải ở đâu người xếp hàng cũng được phục vụ tận tình (như trong bài kể chuyện đi xếp hàng mua iPhone 5 tại Mỹ của anh Sonlazio).
Bởi vì có lẽ tất cả những ai đứng xếp hàng đều có chung một mong muốn: đến lượt mình càng sớm càng tốt, và đó chính là nguyên nhân dẫn đến những "cái đầu nóng" gây mất trật tự, xô lấn, chen đẩy. Không chỉ vì một mong muốn đến phiên mình trước, còn rất nhiều lý do khác khiến người xếp hàng cảm thấy mệt mỏi và mất bình tĩnh.
Tờ New York Times sẽ phân tích những nguyên nhân khiến cho chúng ta không thích xếp hàng
Tâm lý xếp hàng - Nguyên nhân chính gây ra cảm giác mệt mỏi khi đứng đợi
Đầu tiên đó là tâm lý xếp hàng. Cụ thể theo nhà nghiên cứu Richard Larson "tâm lý xếp hàng thường có tác động mạnh mẽ tới bản thân chúng ta hơn là thời gian chờ đợi", nói như Larson nghĩa là sao? Có thể hiểu nôm na như thế này, đa phần chúng ta thường có một suy nghĩ chung rằng: "chuẩn bị xếp hàng là đã thấy mệt rồi, nhanh hay lâu cũng thế thôi", chính vì cách nghĩ đó khiến cho chúng ta cảm thấy mệt mỏi, gò bó mặc dù vẫn chưa hề hay biết bạn phải đứng chờ trong thời gian bao lâu.
Mở rộng hơn nữa về tâm lý xếp hàng. Các nhà phân tích cho rằng "sự mong đợi đã ảnh hưởng đến cảm giác của chúng ta về xếp hàng, sự mong đợi không chắc chắn bao nhiêu, cảm giác căng thẳng sẽ tăng lên bấy nhiêu". Đúng như vậy, khi bạn không biết mình sẽ đứng chờ trong bao lâu, cảm giác mệt mỏi và chán nản sẽ bắt đầu xuất hiện trong tâm trí. Tuy nhiên, sự bực bội ấy có thể sẽ vơi bớt một phần nào đó nếu như có thông báo giải thích lý do vì sao chậm trễ (có thể là máy bay, hay cửa hàng,...) và hứa hẹn sẽ giải quyết sớm và không bắt khách phải chờ đợi.
Nhận định sai có thể khiến bạn phải đứng chờ lâu hơn...
Hai giáo sư marketing đến từ trường kinh doanh Insead, Carmon và Kahneman, cũng nhận thấy con người thường quan tâm nhiều về độ dài của hàng người hơn là tốc độ di chuyển của hàng đó. Cụ thể khi tiến hành khảo sát, có hai chọn lựa: một là chọn hàng ít người di chuyển chậm, hai là chọn hàng nhiều người nhưng di chuyển với tốc độ nhanh, kết quả là đa phần đều nghĩ về sự lựa chọn thứ nhất. Rõ ràng cái mà hầu như ai cũng quan tâm đầu tiên đó là số lượng người trong một hàng, họ đi nhanh hay không mặc kệ, miễn sao càng ít càng tốt.
Hai giáo sư cũng cho biết tâm lý của con người thường bị ảnh hưởng rõ nét nhất bởi khoảnh khắc cuối cùng. Ví dụ cho các bạn dễ hiểu: khi chúng ta xếp hàng, những ai không phải đợi chờ lâu và đến ngay lượt của mình, chúng ta sẽ có ấn tượng tốt về việc xếp hàng và không cảm thấy khó chịu khi nhắc đến từ đó. Nhưng ngược lại, đối với những ai phải đứng chờ hàng giờ đồng hồ, cảm thấy chán nản thì lại khác, họ sẽ không vui vẻ tí nào cả khi phải bắt họ xếp hàng dài một lần nữa.
Thời gian chết quá nhiều
Nguyên nhân thứ hai khiến cho chúng ta không thích xếp hàng đó là thời gian rảnh rỗi quá nhiều, nhiều đến mức sinh ra nhàm chán! Đây là tình huống rất phổ biến: khi chúng ta làm một việc gì đó không thích: thời gian dường như sẽ trôi rất chậm, đôi khi cứ nghĩ 30 phút đã trôi qua nhưng thực chất chỉ có 5 phút. Chính điều đó đã gây nên một tâm lý ức chế đối với những ai phải đợi mà không có việc gì làm.
Bây giờ thì mình đã hiểu vì sao trước cửa thang máy hay có gương soi
Quảng cáo
Đây chính là lý do tại vì sao trước cửa thang máy của các trung tâm thương mại hay những nơi có đông đúc người đến và đi, luôn có sự xuất hiện của các tấm gương lớn. Mục đích chính của nó là giúp người đứng chờ có thể soi gương, sửa soạn quần áo, xem thử mình có đẹp trai hay không, có ai đẹp trai bằng mình không, giống với ca sĩ hay diễn viên nào hay không, từ đó bạn sẽ cảm thấy thư giãn và không còn cảm giác hàng người quá dài.
Xếp hàng là nỗi buồn của người này nhưng lại là niềm vui to lớn của các cửa hàng bán lẻ
Nếu như các bạn không biết, cũng vì nguyên nhân thứ hai đó mà mỗi năm các siêu thị có thể kiếm được khoảng 5,5 tỷ USD từ hàng người dài đang đứng đợi. Vậy họ thu lợi bằng cách nào, đó chính là cử các nhân viên của mình đem kẹo cao su hay nước ngọt, bánh phồng tôm, thức ăn nhanh đến bán cho những người xếp hàng. Và đương nhiên với thể trạng mệt mỏi, đói bụng và không có gì làm, chúng ta sẽ dễ dàng rút bóp ra để chi tiền mua đồ ăn. Ví dụ rõ nét nhất các bạn có thể đọc bài kể chuyện đi mua iPhone 5 của anh Sonlazio như đề cập ở trên. Có thể thấy đây quả là một cách kiếm tiền rất khôn ngoan và đầy thông minh của những hãng bán đồ ăn nhanh, siêu thị.
Vậy giải pháp làm sao để xếp hàng khỏi bực bội, ức chế?
- Hãy mang theo smartphone, máy tính bảng, máy nghe nhạc hay thiết bị chơi game cầm tay - bởi đó là những dụng cụ giết thời gian chết vô cùng hoàn hảo, thậm chí nếu đang sa đà chơi game nào đó, bạn sẽ thấy thời gian trôi rất nhanh và thông thường sẽ có suy nghĩ: "mới đó đã đến lượt mình".
- Nếu không vội vã, hay xem xét thật kỹ và lựa chọn nên đứng vào hàng nào. Giống như đi siêu thị vậy, không những phải quan sát độ dài của hàng người đang đợi, chúng ta cần phải xem thử hàng đó có nhiều người mua nhiều hàng hoá không - bởi họ sẽ tính tiền rất lâu, khiến cho tâm lí những người đứng sau bị ảnh hưởng xấu.
- Trước khi xếp hàng nên tìm hiểu kỹ thời gian phải đợi dự kiến sẽ kéo dài trong bao lâu, nói tóm lại hãy quan tâm đến thời gian đợi trước khi nhìn vào số người đang đứng đằng trước mình
Tham khảo NewYorkTimes
